استیون ارلانگر
بر اساس نامۀ نیکولاس سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه که روز دوشنبه علنی شد، اتحادیۀ اروپا در تلاش است با دادن پیشنهاد ممنوعیت جهانی آزمایشات هسته ای و توقف تولید کلیۀ مواد شکاف پذیر، جنبش کاهش تعداد سلاح های اتمی را احیا کند.
فرانسه که خود یک قدرت هسته ای است، تا پایان سال 2008 ریاست اتحادیۀ اروپا را به عهده خواهد داشت، از این رو سارکوزی به نام این اتحادیه، نامه ای در خصوص احیای ممنوعیت هسته ای به بان کیمون دبیر کل سازمان ملل نوشته است.
او در این نامۀ دو صفحه ای مورخ 5 دسامبر که از سوی دفترش منتشر شد، خاطر نشان کرد، “ما به لزوم همکاری در جهت خلع سلاح جهانی معتقدیم. سازمان ملل نقش مهمی در مناقشۀ خلع سلاح هسته ای ایفا می کند. اروپا نیز می خواهد نقش مهمی داشته باشد.“
تعداد سلاح های اتمی در سراسر جهان دست کم 20 هزار است، و در حال حاضر علاقه مندی تازه ای نسبت به احیای تلاش ها برای کاهش سریع تعداد آنها در جهان پس از جنگ سرد، که تصور می شود کشورهای کوچکتر و کم ثبات تر آن بدنبال سلاح های اتمی هستند و تروریسم هسته ای در آن یک نگرانی بشمار می رود، بوجود آمده است. باراک اوباما رئیس جمهور منتخب آمریکا در مبارزۀ انتخاباتی خود وعده داد، برچیدن همۀ سلاح های اتمی را یکی از المان های اصلی سیاست هسته ای آمریکا قرار دهد.
به گفتۀ مقامات فرانسه، مناقشۀ روزافزون بر سر برنامۀ هسته ای ایران پیشینۀ مهم تلاش های اروپاییان است. ایران به رغم تحریم های سازمان ملل از توقف غنی سازی اورانیوم سر باز زده است. ایران مدعی است که برنامۀ غنی سازی این کشور صرفا ً در جهت تولید برق اتمی است؛ ادعایی که هیچ یک از دول غربی باور ندارند و سازمان های اطلاعاتی انتظار دارند که ایران تا پایان سال 2009 به مواد غنی شدۀ مورد نیاز ساخت یک سلاح اتمی دست پیدا کند. برخی از کارشناسان هسته ای معتقدند که ایران اورانیوم غنی شدۀ مورد نیاز یک بمب اتم را در اختیار دارد.
اتحادیۀ اروپا همچنین پیشنهاد “آغاز مشاوره دربارۀ معاهدۀ منع گسترش موشک های کوتاه برد و میان برد زمین به زمین” را داده است، که البته این امر بخاطر استفادۀ روزافزون از این سلاح ها در جنگ های متعارف بسیار بعید است.
سایر پیشنهادها شامل معاهدۀ ممنوعیت کامل آزمایشات هسته ای، خلع سلاح سایت های آزمایش بمب اتمی و نظام جهانی بازرسی است. بنظر می رسد انتشار نامۀ سارکوزی همزمان با برگزاری کنفرانس یک گروه بین اللملی در پاریس که روز سه شنبه آغاز شد، صورت گرفته و هدف از برگزاری این کنفرانس تأکید بر برچیدن سلاح های اتمی است.
این گروه، که صفر جهانی خوانده می شود، شامل تامس پیکرینگ نمایندۀ اسبق آمریکا در سازمان ملل، روسیه، اسرائیل، هند، السالوادور، اردن و نیجریه؛ ریچارد برت سفیر اسبق آمریکا در آلمان و مذاکره کنندۀ اسبق هسته ای؛ مارگارت بکت وزیر امور خارجۀ اسبق انگلیس؛ سر ملکلم ریفکایند وزیر امور خارجۀ اسبق انگلیس؛ بیوۀ شاه حسین؛ جیمی کارتر رئیس جمهور اسبق آمریکا و میخائیل گورباچف رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق است.
منبع: نیویورک تایمز، 8 دسامبر