خبر کشف شبکه براندازی نرم اولین بار در اظهارات سخنگوی قوه قضاییه و سپس در اطلاعیه رسمی دادستانی و همچنین مصاحبه تنظیم شده معاون وزیر اطلاعات که برای خبرگزاری ها ارسال شده بود، مطرح شد.
در جریان این پرونده مقامات امنیتی و قضایی بر دو مساله تاکید داشتند: اول نقش آمریکا به عنوان پشتیبان این پروژه و گردانندگان آن و دوم عوامل غیرسیاسی درگیر در این پرونده. آنها یادآوری می کردند که آمریکا قصد دارد از طریق مبادلات فرهنگی و علمی، طرح براندازی حکومت ایران را پیش ببرد.
با این حال گرچه درتمامی موضع گیری ها سخن از 4 متهم به میان می آمد، اما هیچگاه این چهار نفر به صورت روشن معرفی نشدند؛ مقامات قضایی تنها تایید کردند که دو پزشک ایرانی، یعنی برادران علایی متهمان ردیف یک و دو این پرونده هستند. چهره هایی شناخته شده که البته خبر دستگیری آنها در سطح گسترده ای در محافل خبری و حقوق بشری سراسر دنیا بازتاب یافت. اما دو متهم دیگر این پرونده چه کسانی هستند؟
در همین ارتباط یک منبع آگاه به روز گفت متهم ردیف سوم پرونده براندازان، محمد احسانی یکی از هنرمندان و فیلمسازان کشور است. این کارگردان سینمای مستند از هشت ماه پیش یعنی اواسط تیرماه 87 در بند 209 اوین در بازداشت بوده است.
بر اساس این اطلاعات، محمد احسانی عضو انجمن جهانی مستند سازان و خانه سینمای ایران که ارتباطات گسترده و آشکاری با مجامع جهانی سینمایی از یک سو و نهادهای دولتی جمهوری اسلامی داشته است، به شکل غیرمنتظره ای در تاریخ 16 تیرماه سال جاری و در جریان مراسم ازدواج اش در تهران بازداشت و به زندان اوین منتقل شده است. وی تقریبا تمامی مدت زمان بازداشت بیش از هشت ماهه خود را در بند 209 زندان اوین و در انفرادی گذرانده درحالی که هیچکدام از رسانه ها و نهادهای حقوق بشری از وضعیت وی اطلاعی نداشته اند.
نکته جالب توجه آنکه دادگاه بدوی این کارگردان سینما نیز برگزار شده و وی به اتهام همکاری با دولت متخاصم در دادگاه انقلاب به سه سال حبس محکوم و رسما اعلام شده است که پرونده وی در کنار پرونده برادران علایی مورد رسیدگی قرار گرفته است.
اما ماجرای اتهام آقای احسانی از آنجا شروع شد که سال گذشته اسفندیار رحیم مشایی به عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی و معاون رییس جمهور از او خواست زمینه دعوت از اعضای یک موسسه فرهنگی آمریکایی به ایران را فراهم کند؛ موسسه ای غیرسیاسی که برخی مقامات جمهوری اسلامی نیز با آن همکاری داشته و در آن سخنرانی کرده اند، ارتباطی که البته منجر به حضور برخی از اعضای آن موسسه در ایران شد که حتی با استقبال دولتی و رسمی رحیم مشایی نیز همراه بوده است.
در همین ارتباط خبر مورخ دهم خردادماه خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا) جالب توجه است. در این خبر آمده است: “فیلم مستند موسیقی ایرانی به کارگردانی محمد احسانی به درخواست انجمن آسیایی نیویورک و موزه متروپولیتین امریکا ساخته می شود. این مستند، قرار است در برنامه افتتاحیه فرهنگ و هنر ایرانی و با محوریت موسیقی ایرانی که آبان ماه امسال در نیویورک و توسط انجمن آسیایی برگزار می شود، به نمایش در آید”.
در خبر خبرگزاری ایرنا صراحتا آمده است: “به گفته احسانی، ساخت این مستند ایرانی در پی سفر ماه گذشته هیات انجمن آسیایی و موزه متروبولیتن نیویورک به ایران به دعوت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران قطعی شد”.
با این حال همین ارتباطات رسمی زمینه ساز اتهامات احسانی شده است که به گمان مقامات امنیتی ایرانی در جریان مبادلات فرهنگی میان ایران و آمریکا نقش داشته است، مبادلاتی که مقامات نام دیگر آن را “براندازی نرم” گذاشته اند.
سوابق سینمایی
به گزارش “پایگاه خبری فیلم کوتاه” محمد احسانی، متولد 1352تبریز است و فعالیت سینمایی‌اش را از سال ۱۳۷۰به عنوان هنرجوی انجمن سینمای جوانان ایران (دفتر تبریز) آغاز کرد. فیلم های مستندی همچون “رخش بر نقش “، “پولکه”، ”بازار زار”، “ تبریز، تصاویر دنیای فراموش‌شده” از جمله آثار وی هستند.
وی در گفتگویی که در تاریخ 27 شهریور ماه 1386 با رادیو زمانه انجام داده در مورد فعالیتهای هنری خود گفته است: “ در مجموع ۹ فیلم کوتاه و بلند ساختم. “کنار از جاده” اولین فیلم ویدیویی داستانی من است که در سال ۱۳۷۷ در ایران جوایزی را از فستیوال‌های سینمای جوان و دانشجو گرفت. اولین فیلم مستندم که در فستیوال های جهانی حضور پیدا کرد، “رخش بر نقش” نام دارد. “ بازار زر”، “ایدز، ایران ۱۳۸۳”، “باغ آلبالو” از دیگر فیلم‌های مستندم هستند و در حال حاضر هم روی سه پروژه‌ی مستند اجتماعی به طور هم‌زمان کار می‌کنم که هر کدام در مرحله‌ای متفاوت است. یکی فیلم “زخم بر چنگ” است که پیرامون اعتیاد و مواد مخدر در ایران است و در حال حاضر در مرحله‌ی تصویربرداری‌ست. یکی مستند “تحفه‌های آن جهانی”ست که پیرامون زندگی و احوالات مولانا جلال‌الدین بلخی ست و آخرینش هم مستند “بی‌نشان” است که در مرحله‌ی تدوین پایانی‌ست”. گفتنی است مستند “بی نشان” احسانی که در زمان بازداشت وی مراحل پایانی تهیه را طی می کرده است، زندگی ”مهدی باکری” از فرماندهان شهید سپاه پاسداران در جریان جنگ ایران و عراق را به تصویر کشیده است.
خبرگزاری فارس هم که در ۱۲ دی ۱۳۸۶ با محمد احسانی گفتگو کرده، این مستند را “روایتی شاعرانه از زندگی شهید مهدی باکری” خوانده است.
