ایران و همسایگانش

نویسنده

تولین دالاگلو


وینستون چرچیل زمانی گفت: “تلاش در جهت تصمیم گیری برای آینده های بسیار دور اشتباه است. زنجیره سرنوشت فقط می تواند نوبت به نوبت حلقه ها را دریابد.” ظن و گمان های بسیاری در مورد اینکه آیا آمریکا خود را برای حمله نظامی به ایران آماده می کندیا خیر وجود دارد؛ در عین حال فرض مسلم این است که ایران برنامه غنی سازی اورانیوم را که برای ساخت سلاح اتمی ضروری است، آغاز کرده است. با این وجود، هنوز فرصت برای عملکرد دیپلماسی باقی است. دلیل آن هم از آینده مسلمانان در منطقه خاورمیانه نشأت می گیرد: در جنگ نامتقارن، کلید پیروزی به دست آوردن قلب ها و اذهان است.


آمریکا نتوانست ثبات و امنیت را برای عراق به ارمغان آورد و اکنون بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ اعتبار و وجهه خود را در جهان اسلام از دست داده است. ایجاد یک جبهه نظامی جدید در ایران شرایط آمریکا را بدتر خواهد کرد و این تصور را که آمریکا با اسلام در جنگ است، در میان مسلمانان تقویت خواهد کرد.


احتمال می رود که فضای متشنج فعلی باعث ایجاد جنگ داخلی در منطقه شود. اما آنچه مسلم است اینکه این فضا به نیروهای تندروی منطقه مانند القاعده کمک می کند و شرایط باخت همه گروهها را تضمین می نماید. به همان اندازه که عده ای استدلال می کنند که نفوذ و قدرت آمریکا در خاورمیانه کاهش یافته است، بسیاری دیگر نیز معتقدند آمریکا نتایج نهایی را تعیین می کند، نتایجی که مشوقی برای همکاری همه گروهها ایجاد کند و مانع از بروز سناریوی رستاخیز شود. به همین دلیل این بار کشورهای خاورمیانه از آمریکا خواسته اند آنها را در تلاش برای ممانعت از هسته ای شدن ایران شرکت دهد.


محمد حسین الشاعلی وزیر امور خارجه امارات متحده عربی می گوید: “باید به شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی نقشی داده شود. شما نمی توانید همه را حذف کنید و انتظار راه حل داشته باشید.” الشاعلی نه ایران دارای تسلیحات اتمی و نه اقدام نظامی را بعنوان راه حل می پذیرد. وی می گوید: “اگر جامعه بین الملل در هدف خود یعنی ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی صادق است، پس می تواند کارهای زیادی انجام دهد.”


الشاعلی معتقد است که هر جنگی می تواند میلیاردها میلیارد دلار سرمایه گذاری 30 ساله را در امارات متحده عربی به خطر اندازد. وی می گوید: “دلیل اینکه جامعه بین الملل هم اکنون نمی تواند بیش از این اقدام کند، این است که جنگی در حال وقوع است.” از سوی دیگر، انور گارگاش وزیر شورای فدرال ملی امارات منکر انجام هرگونه اقدامی تحت شرایط رعب و وحشت می شود. وی می گوید: “در نهایت، خاورمیانه منطقه خطرناکی است. ما هم به اندازه سایر کشورها آسیب پذیر هستیم. اما نمی توانیم بگوییم، می ترسیم و نمی توانیم هیچگونه اقدامی در مورد آن انجام دهیم.”


ادموند غریب استاد دانشگاه آمریکا معتقد است اگرچه کشورهای خلیج فارس قاطعانه می گویند که حاضر به همکاری در سناریوی نظامی آمریکا نیستند، اما حمله نظامی ایران در خلیج فارس نه اسرائیل بلکه منافع آمریکا در خلیج فارس را هدف خواهد گرفت. بنابراین چنین تهدیدی، امارات متحده عربی را به یکی از آسیب پذیرترین اهداف منطقه مبدل خواهد کرد.


مصطفی علنی مدیر برنامه امنیت و تروریسم در مرکز تحقیقاتی خلیج فارس واقع در دوبی می گوید: “ما هیچ قدرتی نداریم تا مانع ایران شویم و آمریکا را متوقف کنیم.” علنی می گوید اگر کشورهای خلیج فارس ناگزیرند میان ایران هسته ای و حمله نظامی به این کشور، یکی را انتخاب کنند، آنها حمله نظامی را انتخاب می کنند. وی خاطر نشان می کند: “ما در مرکز تحقیقاتی خلیج فارس هیچگونه اقدام نظامی را در ایران پیش بینی نمی کنیم مگر اینکه آمریکا از عراق عقب نشینی کند. بدون عقب نشینی آمریکا از عراق، ایران قدرت برتر خواهد بود.” علنی معتقد است جمهوریخواهان کاخ سفید از موضع ضعف با ایران برخورد می کنند. با این وجود، در صورتی که رأی دهندگان در انتخابات ریاست جمهوری 2008 آمریکا، یک عضو دموکرات را برای تصدی این مقام انتخاب کنند، این امر می تواند آغازگر یک چانه زنی بزرگ با ایران باشد و یا اینکه احتمال حمله نظامی به ایران را بیش از پیش بالا ببرد.


منبع: واشنگتن تایمز، 20 ژوئن، 2007