با محمد علی ابطحی، معاون رئیس جمهور سابق و عضو مجمع روحانیون مبارز، در مورد انتخابات دهم سخن گفته ایم. به باور وی، محمد خاتمی در چند روز آینده اعلام وضعیت می کند، زیرا با وجودی که او “هم در دوران انتخابات و هم بعد از پیروزی انتخابات، دوران مشکلی رابرای خود ترسیم می کند” اما به خاطر حل مشکلات کشور”فضای سیاسی راترک” نخواهد کرد. متن مصاحبه در پی می آید.
آقای ابطحی، مدت هاست وضعیت جبهه اصلاح طلبان بلاتکلیف مانده است. اصلاح طلبان زمان را برای انتخابات از دست نمی دهند؟
تصور من هم این است که زمان زیادی برای اعلام کاندیداتوری باقی نمانده است. آقای خاتمی هم اعلام کرده بودند که تا دهه فجر اعلام می کنند. این نکته مهمی است که باید روی آن تاکید شود. یعنی ایشان باید در این فرصت باقی مانده و درچند روز آینده وضعیت خود را روشن کند. من هم معتقدم ایشان در چند روز آینده وضعیت خود را اعلام می کنند.
در این میان مطرح کردن نام آقای موسوی، اوضاع را مغشوش تر نکرده است. آقای موسوی به طور جدی قصد وورد به صحنه را دارند؟
طرح آقای موسوی، کاملا جدی است و الان هم اگر ایشان کاندیدا باشند، آقای خاتمی علاقه مندند که حضور ایشان جدی باشد؛ چون این بار خود آقای موسوی این مساله را مطرح کرده اند.
این اولین بار نبود که آقای موسوی برای حضور در انتخابات دعوت می شدند؟
آقای موسوی در انتخابات گذشته هم مورد دعوت اصلاح طلبان بوده اند؛ هم در انتخابات 76 و هم در انتخابات 84. اما ایشان هیچ گاه این قضیه را نپذیرفتند.
پس چرا این بار اعلام آمادگی کردند؟
ایشان از وضعیت موجود اظهار نگرانی کردند و این نگرانی را به آقای خاتمی هم انتقال دادند. ابراز نگرانی ایشان هم به این مفهوم بود که اگر لازم باشد، برای حفظ کشور کاندیدا شوند یا در این فضا از نظر سیاسی فعال شوند. این گامی به پیش بود که مورد استقبال همه، از جمله آقای خاتمی قرار گرفت.
چرا؟
چون با وجودی که آقای خاتمی هم در دوران انتخابات و هم بعد از پیروزی انتخابات، دوران مشکلی رابرای خود ترسیم می کنند، اما هیچ کدام این ها دلیل نمی شود که فضای سیاسی و کمکی را که می توانند برای تغییر این فضا بکنند، ترک کنند. طبیعی است که وضعیت جدیدی هم که از طرف مهندس موسوی اعلام شد، متفاوت از گذشته بود و به همین دلیل دعوت ایشان و استقبال از خواست آقای موسوی، جدی بود.
آیا تفکرات آقای موسوی، با تفکرات جدید اصلاح طلبان قابل انطباق است؟ ایشان می تواند باعث اجماع اصلاح طلبان شود؟
احتمال دارد که در جبهه اصلاحات اجماعی که روی آقای خاتمی وجود دارد، روی آقای موسوی وجود نداشته باشد، یا طبیعی است که میزان رای آوری آقای خاتمی هم با میزان رای آوری آقای موسوی و دیگر کاندیداها متفاوت باشد. ضمن آنکه آشنا بودن جامعه با دیدگاه های آقای خاتمی و امکان ایجاد ارتباط بهتر با بدنه جامعه و افرادی هم که نمی خواهند رای بدهند، اما با حضور آقای خاتمی به پای صندوق می روند، مدنظر طرفداران آقای خاتمی هست؛ امااین ها همه مستلزم این است که تکلیف تا دهه فجر روشن شود. نباید این را هم فراموش کرد که در صورت عدم حضور آقای خاتمی، امکان اجماع روی آقای موسوی یا آقای کروبی بسیار سخت تر است.
این بار آقای موسوی خودشان خواستند وارد صحنه شوند یا دعوتی در کار بود؟
دعوت آقای موسوی همیشه برقرار است. اما این بار با ابراز نگرانی هایی که شخص ایشان داشتند، جدی تر شده است.
شما درباره زمان کم برای اعلام حضور صحبت کردید. آیا آقای خاتمی هم درباره این مساله توجیه هستند که زمان برای اصلاح طلبان به تندی می گذرد؟
من تصورم این است که آقای خاتمی درباره این مساله که باید در این فرصت کوتاه باقی مانده ابراز نظر کنند، هم توجیه هستند.
یعنی این بار ایشان تا دهه فجر وضعیت خود را اعلام می کنند؟
تصور من این است که ایشان آمادگی این را دارند که تا دهه فجر اعلام کنند. یعنی احساس ایشان هم این است که در این فرصت باقی مانده وضعیت را روشن کنند.
با این شرایط، الان احتمال حضور آقای خاتمی در انتخابات بیشتر است یا ایشان میرحسین موسوی را وارد انتخابات می کنند؟
نظر شخصی من این است که زمینه برای حضور آقای خاتمی بسیار جدی تر است و می تواند جبهه اصلاح طلبان را به وحدت بیشتری برساند؛ ولی، تصمیم با آقای خاتمی است.
یعنی شما در صحبت هایی که آقای خاتمی می کنند، هیچ نشانه ای از اینکه آقای خاتمی می آیند یا خیر، ندیده اید؟
مگر این جوابی که من دادم چه معنایی داشت؟
می خواهم ببینم بالاخره شانس حضور آقای خاتمی در انتخابات بیشتر است یا عدم حضورشان؟
اینکه باید تکلیف کاندیداتوری در این فرصت کوتاه قطعا روشن شود، حرفی است که همه نسبت به آن اعتقاد دارند.
از این سوال می گذریم. شما فکر می کنید حضور آقای موسوی، می تواند به اندازه آقای خاتمی نیروهای جدید و جوان اصلاح طلب را به خود جلب کند؟
من این جا باید نظر خودم را بگویم که شاید هم با نظر آقای خاتمی تفاوت داشته باشد. نظر شخصی من این است که آقای خاتمی شرایط کاملا متفاوتی با سایر کاندیداها دارند. این شرایط به آقای خاتمی اجازه می دهد که با توجه به استقبال مردم، خود را در شرایط پیروزی ببیند. استقبالی که از آقای خاتمی وجود دارد، از هیچ کاندیدای دیگری وحود ندارد. کاندیداهای دیگر همه قابل احترام هستند، ولی امکان رای آوری آن ها به اندازه آقای خاتمی نیست. به همین دلیل خیلی از گروه های سیاسی فقط روی حضور آقای خاتمی تاکید دارند، از جمله مجمع روحانیون مبارز.
حضور کاندیداهای دیگر، وضعیت اصلاح طلبان را به هم نمی ریزد و احتمال ایجاد اجماع را از بین نمی برد؟
طبیعتا وقتی آقای خاتمی بیایند، پیش بینی می شود که بزرگ ترین اجماع در جبهه اصلاحات روی ایشان ایجاد شود.
یعنی حضور آقای کروبی، نمی تواند برای اصلاح طلبان مشکلی ایجاد کند؟
کسی نمی تواند حق کاندیداتوری کسی را سلب کند. همه می توانند کاندیدا شوند و حضور همه محترم است. ولی میزان رای و زمینه اجتماعی، در تصمیم به حضور موثر است. طبیعتا اگر این افراد حس کنند که زمینه رای آوری ندارند، بعید است در انتخابات شرکت کنند.
پیش بینی شما از انتخابات آینده چیست؟
من پیش بینی می کنم که انتخابات آینده دو قطبی خواهد بود و در آن انتخابات دو قطبی با حضور آقای خاتمی و آقای احمدی نژاد، جامعه مرزبندی ها را بهتر می فهمد و طبیعتا حضور جامعه جدی تر خواهد شد. با ظرفیتی که از آرای جامعه می شناسم، اگر انتخابات با سلامت بگذرد، رای اصلاح طلبان را خیلی جدی و بالا می دانم. نظرسنجی هایی هم که تا الان انجام شده، همین واقعیت را تایید می کند.
شما و تیم آقای خاتمی درباره سلامت انتخابات نگرانی دارید؟
از الان که نمی توانیم قضاوت کنیم؛ باید دید فضای انتخابات چگونه است. اما با توجه به سوابقی که وجود دارد، نگرانی هایی داریم که نمی توان آن هارا نادیده گرفت. اما اینکه این نگرانی ها ادامه پیدا می کند یا خیر و اینکه میزان شرکت کننده در انتخابات چقدر است و آیا میزان حضور می تواند تخلفات را پوشش دهد، تعیین کننده است.