کالین فریمن
تندروی سابق، که استواریش، باعث تشابه او با جان میجر و لئونید برژنف شده است، به همان اندازه که یاد آورگذشته ای انقلابی است به همان اندازه هوایی تازه برای اصلاح طلبان نیز محسوب می شود.
این مرد 67 ساله عینک به چشم که نخست وزیر ایران در عصر انقلابی دهه 1980 بود، از لاک بازنشستگی بیرون آمده و برای پایان دادن به آنچه ریاست جمهوری «خفت بار» احمدی نژاد می خواند، تلاش می کند.
موسوی در بحبوحۀ تلاش برای متقاعد کردن رأی دهندگان دربارۀ این نکته که خود اکنون مظهری از تغییر است، سلاحی را به کار گرفته که تا کنون مورد استفادۀ هیچ سیاستمدار ایرانی دیگر قرار نگرفته است. او اولین سیاستمدار ایرانی در 30 سال گذشته است که دوشادوش همسرش به همایش انتخاباتی دست می زند؛ این یک اشاره ضمنی (و نه قطعی) به اعتبار وعده هایش است که ایران را به سوی مسیر آزاد منشانه و طرفدار غرب پیش می برد؛ مسیری که با مخالفت احمدی نژاد روبروست.
این درست است که زهرا رهنورد، یک مادر بزرگ، نقاش و رئیس سابق دانشگاه، همان میشل اوباما نیست. درحالیکه همسر رئیس جمهور آمریکا با پوشیدن لباس هائی که بازوهایش در آن پیداست، ابرو بالا می اندازد؛ اما خانم رهنورد 61 ساله به چادرش مقید مانده است، پوشش سراسر سیاهرنگی که نماد محافظه کاری اسلامی است.
اما این مسأله، مانع از استقبال طرفداران از اولین «بانوی نخست» ایران نشده است. سخنان رهنورد در دفاع از حقوق زنان در همایش های انتخاباتی، گوی سبقت را از همسر متین اش ربوده است.
رهنورد هفته گذشته در اشاره به فضائی که غالباً در اختیار روحانیون است، از حاضران در همایش شهر تبریز پرسید: «چرا هیچ زن نامزد ریاست جمهوری ویا وزارت در هیأت دولت وجود ندارد؟ پایان دادن به تبعیض و درخواست حقوق برابر با مردان، اولویت شماره یک زنان در ایران است.»
آقای موسوی اکنون به شکرانۀ «فاکتور زهرا»، قدرتمندترین رقیب انتخاباتی آقای احمدی نژاد در انتخابات روز جمعه است.، رویدادی که صحنۀ یکی از پویاترین رقابت های ریاست جمهوری در تاریخ پس از انقلاب ایران بوده است. خصومت طلبی آقای احمدی نژاد در جریان مسأله هسته ای، تهدیدات علیه اسرائیل و سیاست های بیمار اقتصادی نیز به پس زدن بسیاری از طرفداران محافظه کار خود از صحنه و مقاوم شدن اردوگاه اصلاح طلبی شده است. اصلاح طلبانی که در انتخابات سال 2005، از همدلی و اتحاد به دور مانده بودند.
آقای موسوی در جریان مناظره تلویزیونی با احمدی نژاد در روز چهارشنبه گفته بود: «شما با سیاست خارجی خود، تحقیر را نصیب ایران کرده اید. شما باعث ایجاد تنش با سایر کشورها شده اید و در این چهار سال هزینه های سنگینی را بر دست ملت گذاشته اید.»
احساس اینکه کشور باردیگر در یک نقطه پرالتهاب قرار گرفته، آخر هفته گذشته در تهران قابل لمس بود؛ شهر دودزده و پرجمعیتی بر کوهپایه البرز که محل زندگی 14 میلیون ایرانی است.
علیرغم تمام محدودیت های موجود در تبلیغات برای نامزدها، هیچ حد و مرزی برای مناظرات وجود ندارد. موتورسواران درحالی در ترافیک بی پایان شهر تردد می کنند که حامل پوسترهای نامزد مورد علاقه خود هستند، بوق هایشان را به صدا درمی آورند و در کوی و برزن نیز، مردم غریبه به بحث مشغول اند که آیا آقای احمدی نژاد یک قهرمان مردمی واقعی است و یا یک عوامفریب دروغگو است؟
حبیب اصفهانی پارچه باف 34 ساله که از موتورش پیاده شد تا درباره نظراتش با این روزنامه حرف بزند، گفت: «او اولین رئیس جمهور از آغاز انقلاب بوده که قابل اعتماد است. من شخصاً هیچ نفعی عایدم نشده اما روستاهائی را دیده ام که او برایشان آب و برق آورده است.»
رهگذر دیگری که طرفدار موسوی است و از خیل طرفداران احمدی نژاد جدا شده است، سخنان وی را قطع کرد و گفت: «چیزهائی که آقای احمدی نژاد دربارۀ پیشرفت اقتصادی می گوید، فقط دروغ است. ما می خواهیم با دنیا ارتباط داشته باشیم، و از شعارها و سیاست خارجی احمدی نژاد خسته شده ایم.»
ستادهای انتخاباتی نیز در این میان بیشتر اهل مجادله شده اند؛ تغییر فاحشی که نسبت به سال های پیش و دوری گزیدن نامزدها از انتقادات مستقیم محسوب می شود.
از نظر خانم رهنورد، حجاب مظهر سرکوب نیست بلکه مظهر رستگاری است که با همان ساز و کار معنوی استفاده می شود که فمینیست های غربی دهه 1980 از بلوزهای گشاد و کفش های خاص خود استفاده می کردند. از دید رهنورد، حجاب زنان را از یک کالای جنسی صرف خارج می کند و آنها را به مردم ارزشمند معنوی و هوشمند مبدل می کند.
وی در سال 2000، همایش موفقیت آمیزی را برای مجاز دانستن استفاده از رنگ های متنوع به جای مانتوهای سراسر مشکی گذشته سازماندهی کرد. امروز هم خانم رهنورد از درخواست همسرش برای جمع آوری ماشین های گشت ارشاد ، واحد اجرائی تندروها که زنان جوان را به خاطر پوشش نامناسب توبیخ می کنند، پشتیبانی کرده است. ممکن است این اقدامات برای زنان جوان امروزی تر ایرانی چندان کافی نباشد، اما هنوز بهتر از نگاه محافظه کارانه احمدی نژاد است.
سارا کروبی 38 ساله که بر نیمکت پارکی در شمال تهران نشسته است، گفت: «من فکر می کنم زنان باید اجازه داشته باشند روسری به سر نکنند، اما خانم رهنورد هنوز بسیار بهتر از زنان دیگر است. این افراد اصلاً نماینده ما نیستند، اما گزینه های زیادی نداریم.»
آیا آقای موسوی و خانم رهنورد به اولین زوج نوین و دوست غرب در ایران تبدیل خواهند شد؟ اغلب نظرسنجی ها از کشیده شدن انتخابات روز جمعه به دور دوم حکایت دارند که یک هفته پس از دور اول برگزار می شود و در آن آقای احمدی نژاد، احتمالاً پیروزی کم فروغ خود را اعلام خواهد کرد.
اما اگر «آقا و خانم» اصلاح طلب برنده شدند، آیا آقای اوباما برای باید دست دادن تاریخی خود با آنها دیدار کند؟ او باید به خوبی به خاطر داشته باشد بعضی چیزها در ایران قابل تغییر نیستند. همسر آقای موسوی با همه اعتبار های فمینیستی خود، نمی تواند با مردان دست بدهد.
منبع: تلگراف- 7 ژوئن
