انتخاب رویکرد میانه برای مناقشه ایران‏

نویسنده

markfitzpatric.jpg

برزو درآگاهی- رامین مستقیم ‏

گزارشی که روز دوشبه از سوی یک کارشناس تسلیحاتی منتشر شد، از غرب می خواهد شیوه رویکرد خود را تغییر ‏بدهد و ضمن پذیرش بخش های حساس برنامه هسته ای ایران، تمرکز خود را بر روی بازداشتن ایران از ساخت یک ‏بمب هسته ای قرار دهد.‏

مارک فیتزپاتریک مدیر برنامه عدم اشاعه سلاح های کشتار هسته ای از مؤسسه مطالعات استراتژیک بین المللی در ‏لندن، در گزارش 100 صفحه ای خود پیش بینی می کند ایران تا سال دیگر، مقدار اورانیوم کافی با درجه خلوص پائین ‏و دانش و تجربه کافی برای تولید یک بمب را کسب خواهد کرد. بااین حال او می گوید، این رویداد در صورت اخراج ‏بازرسان از ایران و کار بر روی ذخایر اورانیوم موجود انجام پذیر است؛ قدم هائی که تهران اصرار دارد هرگز ‏برنخواهد داشت.‏

فیتزپاتریک که 26 سال در وزارت خارجه آمریکا مشغول به کار بوده، در این گزارش می نویسد: “ایران در طول سال ‏‏2009، احتمالاً به نقطه ای می رسد که مقدار اورانیوم کافی با خلوص پائین برای تولید یک بمب هسته ای را در اختیار ‏خواهد داشت. اما توانائی غنی سازی اورانیوم مترادف با در اختیار گرفتن تسلیحات هسته ای نیست.“‏

برنامه هسته ای ایران یکی از بزرگترین چالش های سیاست خارجی باراک اوباما، رئیس جمهور منتخب آمریکا، ‏محسوب می شود. اوباما روز یکشنبه گفت “دیپلماسی هویج- چماق” شامل مشوق ها و تحریم ها را برای بازداشتن ‏ایران از تولید یک بمب که می تواند به برهم خوردن توازن قدرت در خاورمیانه و به راه افتادن مسابقه تسلیحاتی در ‏منطقه شود، دنبال خواهد کرد. تهران اصرار دارد تنها به دنبال دانش فنی هسته ای برای تولید انرژی صلح آمیز هسته ‏ای است. ‏

حسن قشقاوی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز دوشنبه ضمن تأکید بر ادامه غنی سازی اورانیوم، رویکرد اوباما را ‏رد کرده بود. او گفت: “سیاست هویج- چماق شکست خورده و قابل پذیرش نیست. دنیا باید حقوق هسته ای ما را به ‏رسمیت بشناسد و ما هم در مقابل، تمام تضمین های لازم برای عدم انحراف به سوی تولید بمب هسته ای را خواهیم ‏داد.“‏

گزارش فیترپاتریک با عنوان “بحران هسته ای ایران: پرهیز از وخیم ترین پیامدها”، از تغییر فزاینده در ارزیابی های ‏کارشناسان بین المللی کنترل تسلیحاتی از مجبور ساختن ایران به توقف غنی سازی به سوی مانع شدن از “زیر پا ‏گذاشتن” نظام فعلی منع گسترش سلاح های کشتار جمعی توسط ایران و تولید تسلیحات حکایت می کند. ‏

جورج بوش و رهبران اروپائی از ایران خواسته اند فرآوری اورانیوم را متوقف کند.‏

ایران درحدود 5000 دستگاه سانتریفوژ برای تولید اورانیوم مورد استفاده در رآکتور در اختیار دارد و اصرار می کند ‏این دستگاه ها تنها برای برنامه صلح آمیز هسته ای مورد استفاده قرار گرفته اند. تهران علیرغم اعمال سه دور از ‏تحریم های شورای امنیت سازمان ملل و مجموعه ای از محدودیت های تجاری و سیاسی اعمال شده توسط غرب، از ‏توقف فعالیت غنی سازی امتناع می کند.‏

فیتزپاتریک معرف نگرش برخی تحلیلگران است که می گویند اکنون زمان پذیرش غنی سازی به عنوان یک کار انجام ‏شده، فرا رسیده است بدون اینکه به آن مشروعیت رسمی بخشیده شود. ‏

او در یک مصاحبه تلفنی گفت: “تردید بسیاری وجود دارد که ما به نقطه ای با صفر دستگاه سانتریفوژ بازگردیم. سؤال ‏واقع گرایانه تر این است که چطور قرار است موانع منطقی در برابر خروج از پیمان درنظر بگیریم؟”‏

نویسنده این گزارش در مورد بحث “خروج از پیمان” مشخصاً به کره شمالی به عنوان یک نمونه اشاره می کند. پیونگ ‏یانگ از پیمان منع گسترش جنگ افزار هسته ای خارج شد، بازرسان آژانس را اخراج کرد، به عکس العمل های جهانی ‏اهمیتی نداد و تمام عزم خود را برای تولید یک بمب هسته ای جزم کرد و سرانجام اولین بمب را در سال 2006 ‏آزمایش کرد. ‏

به نظر می رسد ایران تا کنون به پیمان متعهد مانده و اجازه دسترسی به تأسیسات کلیدی و نصب دوربین ها را در ‏مراکز انجام فعالیت های حساس برای جلوگیری از بروز انحراف داده است. فیتزپاتریک می گوید با کنار گذاشتن بحث ‏و جدل درباره غنی سازی و با نگاه داشتن تهران در زیر چتر پیمان عدم اشاعه، جامعه جهانی بهتر می تواند مانع از ‏تولید تسلیحات هسته ای توسط ایران شود. ‏

فیتزپاتریک می گوید شکی ندارد که برنامه هسته ای تهران در خدمت تولید تسلیحات است. او به “مخفی کاری و ‏فریب”، “ارتباط برنامه با امور نظامی” و نیز “عدم توجیه اقتصادی” برای انجام غنی سازی درحالیکه هنوز هیچ ‏نیروگاه مشغول به کاری وجود ندارد، به عنوان دلایلی در تأیید این موضوع در گزارش اشاره می کند. ‏

او موافق دیپلماسی و تحریم برای مهار بلندپروازی های هسته ای ایران است و از گزینه نظامی که مورد نظر بازهای ‏واشنگتن و اسرائیل است دوری می کند. او در این گزارش آورده است بمباران تأسیسات هسته ای ایران می تواند این ‏کشور را به خروج از پیمان وادارد.‏

وی گفت: “انتظار می رود پس از وقوع یک حمله غافلگیرکننده، ایران از پیمان منع اشاعه سلاح های هسته ای خارج ‏شود وبا همراه کردن مردم متحد با خود، به سوی یک برنامه کاملاً در خدمت تولید تسلیحات هسته ای قدم بگذارد.“‏

منبع: لس آنجلس تایمز- 9 دسامبر‏