علی جنتی و مسایل فرهنگی

نویسنده

» تحلیل گاردین از وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد

با این‌که علی جنتی، که منتظر گرفتن تایید از مجلس برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران است، حدود دو دهه دیپلمات بوده اما هنوز سئوالاتی را برمی‌انگیزاند. یک خبرنگار از روزنامه اصلاح‌طلب بهار اخیرا به او گفته است که “نام خانوادگی شما مرا نگران می‌کند.” علتش این است که نام خانوادگی او با یکی از تندروترین روحانیون ایران یکی است.

او فرزند آیت‌الله احمد جنتی است که از 21 سال پیش ریاست شورای نگهبان را که صلاحیت هزاران نفر را برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری، مجلس و انتخابات شوراها رد کرده بر عهده دارد. شورای تحت ریاست او اخیر صلاحیت هاشمی رفسنجانی برای نامزدی ریاست‌جمهوری را رد کرد.

علی جنتی به خبرنگار بهار پاسخ می‌دهد: “کسانی که من و پیشینه کاری من را می‌شناسند می‌دانند که مسایل اعتقادی موروثی نیست. این‌طور نیست که من اعتقادات و رفتارم را از دیانت پدرم به ارث برده باشم.”

سابقه او حرفش را تایید می‌کند. او برخلاف پدرش همیشه رابطه نزدیکی با رفسنجانی داشته است. در سال 1988 زمانی که رفسنجانی رئیس‌ مجلس بود او مسئول امور دفتر او بود.

در دوران اول ریاست جمهوری احمدی‌نژاد معاون سیاسی وزارت کشور شد اما به دلیل رابطه‌اش با رفسنجانی کنار گذاشته شد و به شغل سابقش به عنوان دیپلمات در کویت بازگشت.

حالا که او برای یکی از حساس‌ترین پست‌های دولتی که تاثیر زیادی روی فرهنگ و هنر کشور دارد در نظر گرفته شده، بار دیگر توجهات را به خود جلب کرده است. روزنامه‌نگاران که از سرکوب در هشت سال گذشته رنج زیادی کشیده‌اند این امید را دارند که او محدودیت ها را کاهش دهد.

یک شهروند ایرانی می‌گوید: “من فکر می‌کنم مثل دوره دوم خاتمی شود، نه مثل سال‌های طلایی دوره اول. پدرم آن زمان روزی سه تا روزنامه می‌خرید.”

خاتمی در دوره اول ریاست‌جمهوری خود عطاالله مهاجرانی را به وزارت ارشاد منصوب کرد. در دوران او نیز قوه قضاییه ملاحظه نمی‌کرد و روزنامه‌ها را تعطیل می‌کرد اما وزارتخانه شرایط را برای باز کردن دوباره روزنامه یا انتشار یک روزنامه جدید تسهیل می‌کرد.

مهاجرانی در میان محافظه‌کاران مخالفان تندی داشت و در یک حادثه که به همراه عبدالله نوری در نماز جمعه مورد حمله گروه‌های فشار قرار گرفت از ناحیه انگشت دست دچار شکستگی شد. او در سال 2000 تحت فشار از سمت خود کناره‌گیری کرد. اگر نام مهاجرانی با دوران طلایی گره خورده، دوران دو وزیر محمود احمدی‌نژاد، محمد حسین صفارهرندی و پس از آن محمد حسینی، دوران سیاه هنر در ایران قلمداد می‌شود.

علی جنتی در مصاحبه با روزنامه قانون گفته است که برای نامزدی در سمت جدید با پدرش مشورت نکرده است. وی گفته‌ است: “من در سال های اخیر با وزارت ارشاد در ارتباط نبوده‌ام اما طبق شنیده‌هایم از دوستان، هنر و روزنامه‌نگاری دوران سختی را گذرانده است. همه در تمام زمینه‌های مشکل داشتند. دوستان ما در سینما، ادبیات، موسیقی و مطبوعات مسایل مشابهی داشته‌اند. تصور من این است که دولت جدید باید تغییراتی پایه‌ای ایجاد کند. اگر با ذهن باز به وضعیت نزدیک شویم و اگر به مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی نگاه کنیم می‌توانیم با هم به سمت شفافیت دولت گام برداریم.”

سردبیر یکی از روزنامه‌های اصلاح‌طلب می‌گوید، اهمیت این سمت بسیار زیاد است. وزیر ارشاد تنها کسی است که می‌تواند مجوز انتشار مطبوعات را بدهد. کمیته‌ای در این وزارتخانه وجود دارد که می‌تواند از تعطیل شدن روزنامه‌ها جلوگیری کند. در دوران احمدی‌نژاد این وزارتخانه بیشتر مثل یک دادستان دولتی بود که سعی می‌کرد مطبوعات منتقد را سرکوب کند.

به نظر این سردبیر علی جنتی فرد توانایی است. او می‌گوید: “او دیپلماتی است که سفر کرده و دنیادیده است. ذهن بازی دارد. برای خود اعتبار دارد. لازم نیست اعتماد کسی را جلب کند. او قبلا خود را برای گروه‌های سیاسی متفاوتی اثبات کرده است.”

علی‌اکبر مهدی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه وسلیان اوهایو که به دقت سیاست ایران را دنبال می‌کند می‌گوید، علی جنتی در تمام دولت‌ها نقش داشته است و هرگز نمی‌توان او را وابسته به گروه خاصی دانست. اما در عین حال او یک اصول‌گراست و معیارهای او در مورد اجرا و انتخاب افراد نشان می‌دهد که او طرفدار آدم‌های سخت‌کوش و شایسته است که همچنین اعتقاد راسخ به ولایت فقیه داشته باشند.

منبع: گاردین - 9 اوت 2013