پلیس آگاهی ناجا می‌گوید وقوع قتل در ایران کاهش پیدا کرده و میزان کشفیات پرونده‌های قتل توسط کارآگاهان پلیس به بالاترین حد رسیده است. همچنین اعلام شده که سلاح سرد در صدر ابزار مورد استفاده در قتل‌هاست، به طوری که بنا بر آمار سازمان پزشکی قانونی، امسال به طور میانگین روزی دو نفر با سلاح سرد به قتل رسیده‌اند.
آن گونه که هادی مصطفایی، معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی ناجا اعلام کرده، در ۹ ماهه اول امسال، میزان وقوع قتل در کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶.۷(شش ممیز هفت دهم) درصد کاهش پیدا کرده است. این سومین سال پیاپی است که پلیس جمهوری اسلامی مدعی کاهش وقوع قتل شده.
مصطفایی با بیان اینکه ۸۷.۸ (هشتاد و هفت ممیز هشت) درصد قتل‌ها کشف می‌شوند عنوان کرده که ۳۵.۷ (سی و پنج ممیز هفت) درصد قتل‌ها به وسیله سلاح سرد و ۳۲.۳ (سی و دو ممیز سه) درصد با سلاح گرم انجام می‌شوند.
بیشترین انگیزه وقوع قتل در ایران هم “ نزاع و اختلافات قبلی” معرفی شده که باعث ۲۸ درصد قتل‌ها شده است. در این دسته ۱۰.۶ (ده ممیز شش) درصد قتل‌ها بر اثر “ نزاع آنی” بوده که طرفین دعوا، عصبانی شده و کنترل خود را از دست داده‌اند.
ترکیب جنسیتی مقتولان هم به این گونه بوده که ۲۵ درصد آنها زن بوده‌اند و در بیش از ۳۱ درصد از قتل‌های به وقوع پیوسته در ۱۱ ماهه امسال، بین قاتل و مقتول نسبت فامیلی وجود داشته است. اما پلیس می‌گوید که قتل‌های خانوادگی امسال، ۱۴ درصد کمتر از پارسال بوده است.
جزییاتی هم از قتل‌های خانوادگی عنوان و مشخص شده که ۴۳ درصد از قتل‌ها به علت اختلافات خانوادگی، ۲۶ درصد بر اثر مسائل اخلاقی، ۱۰ درصد به دنبال نزاع و درگیری بین اعضای خانواده و ۶ درصد به علت اعتیاد بوده است.
به گفته این مقام پلیس، در ۲۴ درصد از قتل‌های خانوادگی، شوهر، قاتل بوده و در ۶.۵ (شش و نیم) درصد از قتل‌ها، قاتل زنان بوده‌اند. در مابقی قتل‌ها هم والدین، فرزندان و سایر بستگان قتل را رقم زده اند.
معاون مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی ناجا، افزایش “قتل‌های منکراتی” را تکذیب کرده و گفته است: “سال گذشته سهم وقوع این نوع قتل‌ها ۲۰ درصد بود اما در ۱۱ ماهه امسال به ۱۸.۱ (هجده ممیز یک) درصد رسید.”
او بدون افشای نام استان‌ها، بالاترین نرخ وقوع قتل(تعداد قتل به ازای ۱۰۰ هزار نفر) را مربوط به یکی از استان‌ها با ۶.۹(شش ممیز نه) و کمترین را ۱.۲(یک ممیز دو) عنوان کرده است.
آمار دست به قمه و چاقو بردن
همان گونه که این مقام پلیس اعلام کرده، سلاح سرد، صدرنشین ابزار گرفتن جان در ایران است. بنا بر آمار رسمی سازمان پزشکی قانونی، از ابتدای امسال تا پایان آذر ماه، ۶۰۶ تن به علت اصابت سلاح سرد جان خود را از دست داده‌اند که از این میان ۴۹۷ نفر، مرد و ۱۰۹ نفر، زن بوده‌اند. این مقدار در مقایسه با سال ۱۳۹۱، ۴.۳ (چهار ممیز سه) درصد کاهش داشته است.
به این ترتیب در سال ۱۳۹۲، به طور میانگین روزانه دو شهروند به علت اصابت سلاح سرد، جان خود را از دست داده‌اند. آمار قتل با سلاح سرد در ۱۰ سال گذشته را در جدول زیر می‌توانید ببینید:
سال ۸۳
سال ۸۵
سال ۸۷
سال ۸۹
سال ۹۱
۱۱۵۱
۱۲۱۹
۱۰۹۰
۱۰۹۳
۷۹۹
پیش از این در خرداد ماه اعلام شده بود که در لیست بیشترین قتل‌های صورت گرفته با سلاح سرد در سال ۹۱، استان تهران با ۱۲۰ مورد (۹۲ زن و ۲۸ زن) صدرنشین است و رتبه دوم با ۸۳ مورد (۶۳ مرد و ۲۰ زن) به خراسان رضوی رسیده. استان‌های فارس و خوزستان هم هر کدام با ۵۵ مورد در مرتبه سوم بیشترین استان‌های دارای مرگ با سلاح‌سرد هستند.
آمار اعلام شده مربوط به مواردی است که استفاده از سلاح سرد منجر به مرگ شده و مسلما تعداد استفاده از چاقو و هم‌خانواده‌های آن در درگیری‌ها و نزاع‌ها بسیار بیشتر از این تعداد است و آمار دقیقی از آن در دست نیست.
با مراجعه به آرشیو آمارهای سازمان پزشکی قانونی می‌توان نتایج دیگری را هم استخراج کرد. از جمله اینکه در دهه ۸۰ شمسی در کل کشور، ۱۱ هزار و ۹۹۵ نفر بر اثر اصابت سلاح سرد جان خود را از دست داده‌اند. در این مدت بیشترین مرگ ناشی از سلاح سرد با یک هزار و ۲۱۹ مقتول در سال ۱۳۸۵ و کمترین آن با ۸۷۶ مقتول در سال ۱۳۹۰ ثبت شده است. همچنین شیب قتل با سلاح سرد از سال ۸۵ تا ۹۰ هم نزولی بوده است.
با این حال نورالله عزیزمحمدی، باسابقه‌ترین قاضی پرونده‌های جنایی ایران سال گذشته به روزنامه قانون گفت: “سلاح سرد همچنان مهم‌ترین آلت قتاله در کشور است.”
او توضیح داده بود که “متأسفانه آستانه تحمل افراد بخصوص جوانان کاهش یافته و آنها در برابر هر موضوع ناراحت کننده‌ای واکنش‌های شدید منفی نشان می‌دهند. این واکنش‌ها در کنار حمل سلاح سرد می‌تواند جنایتی تلخ را رقم بزند. این دسته از قتل‌ها که به جنایت‌های اتفاقی مشهور هستند در پی یک عصبانیت آنی رخ می‌دهند و معمولا قاتل پس از دستگیری از کار خود ابراز پشیمانی می‌کند.”
به اعتقاد این قاضی، علت بیشتر بودن این جنایت‌ها در دسترس بودن و حمل راحت چاقو و قمه در کشور است.
اما قانون ممنوعیت و تشدید مجازات حمل سلاح سرد، از مجلس هفتم تا مجلس نهم آمده و همچنان مصوب نشده است. در حال حاضر ماده ۹۱۷ قانون مجازات اسلامی تنها ماده ای است که تکلیف استفاده از سلاح های سرد را روشن می کند و بر اساس آن هرکس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگری تظاهر به قدرت‌نمایی و در نزاع‌های خیابانی از سلاح سرد استفاده کند، به ۶ ماه تا ۲ سال حبس تغریزی و یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود.
بهمن کشاورز، رییس سابق کانون وکلای دادگستری ایران در مورد سلاح سرد معتقد است که باید به ریشه پرخاشگری مردم پرداخت: “چرا مردم چنین پرخاشگر شده‌اند؟ چرا جرایم علیه اموال توام با تعرضات بدنی شده است؟ چرا عامه افراد اجتماع نسبت به وقایعی که در کوچه و بازار حادث می‌شود و همشهریان و هموطنان آنها قربانیان آن هستند کم توجه و بی توجه شده‌اند، حال آنکه در گذشته‌ها چنین نبوده است؟”
او اضافه کرده است که “ تردیدی نیست بحران اقتصادی، فقر، بیکاری، نداشتن سرگرمی‌های مناسب و سازنده (که خود تابعی است از فقر و بیکاری)، و بالاخره ناامیدی و احساس پوچی ناشی از عوامل پیش‌گفته جرم‌زا است و وقتی این عوامل وجود داشت، خواه و ناخواه با پدیده‌های مجرمانه و ناهنجاری‌های رفتاری مواجه خواهیم بود و این که کارد و قمه‌ای در دسترس باشد یا نباشد، اهمیت تعیین کننده ندارد.”
به گفته این وکیل دادگستری، نمی‌توان “قیچی و چاقو و کارد آشپزخانه وتیغ موکت‌بری و امثال اینها را” مشمول قانون ممنوعیت حمل و نگهداری سلاح سرد قرار داد چرا که “از یک سو مثلا صنعت چاقوسازی در شهرهایی مثل زنجان، مهریز، ماسوله، بروجرد و خرم‌آباد و بسیاری نقاط دیگر از بین خواهد رفت و از دیگر سو این قانون به هیچ وجه مانع ارتکاب جرم با آلات تیز و برنده نخواهد شد مگر اینکه کارد آشپزخانه و سیخ کباب و چاقوی میوه‌خوری و داس کشاورزی را هم ممنوع کنیم.”
