جدال دولت محمود احمدی نژاد با مسئولان و حامیان دانشگاه آزاد اسلامی آنقدر بالا گرفته که حتی جلسه سران قوا را نیز تحت الشعاع خود قرار داده است. یک روز پس از رای یکی از شعب دادگاهی در تهران به نفع دانشگاه آزاد و در روزی که مجلس هشتم با تصویب طرحی، اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد را تنها به پیشنهاد هیات موسس آن مجاز دانست، رئیس دولت به نشانه اعتراض، جلسه از قبل پیش بینی شده خود با برادران لاریجانی را لغو کرد.
خبرگزاری فارس هم دیروز به نقل از مشاور علی لاریجانی اعلام کرد که جلسه سران سه قوه به تعویق افتاده است.
حسن زمانی، مشاور رئیس مجلس شورای اسلامی که در حاشیه جلسه علنی دیروز مجلس با خبرنگاران گفت‌وگو می‌کرد از به تعویق افتادن جلسه امروز سران سه قوه که قرار بود در مجلس برگزار شود خبر داد. وی اگرچه از علت به تعویق افتادن این جلسه و نیز زمان برگزاری جلسه آینده سران قوا چیزی نگفت اما یک منبع آگاه به “روز” خبر داد که دلیل لغو این جلسه، اعتراض شدید محمود احمدی نژاد به عملکرد برادران لاریجانی در ریاست قوای قضائیه و مقننه است.
این منبع آگاه به روز گفت احمدی نژاد در اعتراض به رای اخیر شعبه 29 مجتمع قضایی شهید بهشتی و نیز تلاش نمایندگان مجلس برای ملغی کردن مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره دانشگاه آزاد، از حضور در جلسه مشترک با علی و صادق لاریجانی، روسای قوای مقننه و قضایی خودداری کرده است.
شعبه 29 دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید بهشتی روز شنبه با صدور حکمی دستور داد اجرای اساسنامه جدید دانشگاه آزاد اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت موقت متوقف شود.این حکم در پی شکایت هیات موسس دانشگاه آزاد از شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر شد.
دبیرخانه هیات موسس دانشگاه آزاد با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد که شعبه 29 دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید بهشتی تهران با احراز حصول ارکان و شرایط قانونی و با موجه دانستن درخواست هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی مستنداً به ماده 310 الی 325 از قانون آیین‌نامه دادرسی مدنی دستور موقت مبنی بر منع و توقف اجرای اساسنامه جدید دانشگاه آزاد اسلامی مصوب جلسات 597، 636، 651، 652، 654، 656 و 660 شورای عالی انقلاب فرهنگی را صادر و ابلاغ کرد.
بنا به اطلاعیه هیأت مؤسس دانشگاه آزاد، با توجه به مراتب مذکور، اجرای اساسنامه اخیر التصویب دانشگاه آزاد اسلامی تا رسیدگی و صدور رای ماهوی و قطعی دادگاه متوقف خواهد ماند و دانشگاه بر اساس اساسنامه فعلی به کار خود ادامه خواهد داد.
تحلیگران سیاسی صدور این حکم را یک پیروزی برای مسئولان فعلی دانشگاه آزاد در برابر دولت احمدی نژاد می دانند که در پنج سال گذشته تلاش زیادی برای کنترل و خارج کردن این دانشگاه از دست هیات موسس فعلی به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی انجام داده است.
علاوه بر این، تنها یک روز پس از صدور این حکم، نمایندگان مجلس طرحی را به تصویب رساندند که به موجب آن تغییرات اساسنامه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی غیردولتی از جمله دانشگاه آزاد به پیشنهاد هیات موسس و با تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام می شود.در صورت تصویب نهایی این طرح در شورای نگهبان یا مجمع تشخیص مصلحت نظام، اصلاحیه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به ریاست محمود احمدی نژاد درباره اساسنامه دانشگاه آزاد از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.بر طبق این اصلاحیه، چهار تن از چهره های نزدیک به دولت به هیات امنای دانشگاه آزاد اضافه می شوند، ریاست بر این دانشگاه چهار ساله می شود و وقف اموال آن کان لم یکن تلقی خواهد شد.
مخالفت نمایندگان مجلس با اصلاحیه شورای عالی انقلاب فرهنگی، به ریاست احمدی نژاد و رای دادگاه درباره توقف اجرای اساسنامه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره دانشگاه آزاد آنچنان بر دولتیان گران آمده که احمدی نژاد را بر آن داشته جلسه مشترک خود با روسای قوای قضائیه و مقننه را در اعتراض به این مسئله لغو کند.
دانشگاه آزاد؛ برنده فعلی
نمایندگان مجلس هشتم دیروز با 134 رای موافق، 72 مخالف و 4 ممتنع به کلیات طرح حمایت از تاسیس و تقویت موسسات و مراکز آموزش عالی غیر دولتی رای دادند. یک فوریت این طرح پیش از این در جلسه هفدهم آذر سال گذشته به تصویب مجلسیان رسیده بود.
بر اساس این طرح کارگروهی برای شهریه دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی غیر دولتی تشکیل می‌شود و تغییر در اساسنامه دانشگاه‌ها با تصویب هیات موسس و تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد بود.
همچنین نمایندگان مجلس با تصویب تبصره‌أی، با حمایت از طرح تاسیس و تقویت موسسات و مراکز آموزش غیردولتی، اساسنامه جدید دانشگاه آزاد، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را لغو کردند.
براساس مصوبه مجلس، اساسنامه اولیه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیردولتی که فعالیت خود را با آن آغاز کرده و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است؛ همچنان معتبر بوده و هرگونه تغییر در آن با پیشنهاد هیات موسس و تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت خواهد گرفت و کلیه مصوبات وضع شده مغایر با این تبصره لغو می‌گردد.
به این ترتیب از آنجا که دانشگاه آزاد از ابتدا بر اساس مصوبه‌ای از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل نشده است، اصلاح اساسنامه آن نمی‌تواند با نظر شورای مذکور باشد بلکه باید ابتدا پیشنهاد اصلاح آن را خود این دانشگاه ارائه دهد و سپس به تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد.
اکبر هاشمی رفسنجانی، سید علی خامنه ای، عبدالکریم موسوی اردبیلی، میرحسین موسوی، عبدالله جاسبی و سید احمد خمینی، اعضای هیات موسس و نخستین هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی بودند که در سال 1361 به پیشنهاد هاشمی رفسنجانی و نظر موافق آیت الله خمینی شروع به کار کردند.
با درگذشت سید احمد خمینی و به رهبری رسیدن علی خامنه ای، هیات موسس و امنای دانشگاه آزاد با همین ترکیب باقی ماند تا اینکه در شهریور سال 1386 نام علی اکبر ولایتی، حسن حبیبی، محسن قمی، حمید میرزاده و سید حسن خمینی نیز به جمع چهار نفره هیات امنا (و نه هیات موسس) اضافه شد.
اما با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد و فشار جریان حامی او برای به دست گرفتن کنترل دانشگاه آزاد، در نهایت در روز چهارم خرداد سال جاری، شورای عالی انقلاب فرهنگی با اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد، نام شهاب الدین صدر نماینده مجلس و رئیس سازمان نظام پزشکی، نسرین سلطانخواه معاون احمدی نژاد و رئیس بنیاد ملی نخبگان، محمد حسن شجاعی فرد رئیس دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم وصنعت، فرهاد دانشجو رئیس سابق دانشگاه تربیت مدرس و فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران را به عنوان اعضای جدید هیات امنای دانشگاه آزاد تصویب کرد.امری که با واکنش سریع هیات امنای دانشگاه آزاد مواجه شد. این هیات اعلام کرد اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی دارای اشکالات شرعی و قانونی است و هیات موسس به آن عمل نمی کند.
همچنین نمایندگان مجلس دیروز وقف اموال مراکز آموزش عالی و غیردولتی، غیرانتفاعی که هیات موسس یا هیات امنای آنها حق تصرف مالکانه نسبت به آن را دارند و تا تاریخ تصویب این قانون صیغه وقف آن جاری شده است و یا در آینده جاری شود، معتبر دانستند. به این ترتیب و در صورت تصویب نهایی بیش از 250 هزار میلیارد تومان از اموال و دارایی های دانشگاه آزاد وقف خواهد شد.
کریم زارع، از اعضای هیات موسس دانشگاه آزاد پس از تصویب این موضوع گفته بود “وقف دارایی‌ها و اموال دانشگاه آزاد اسلامی با موافقت مقام معظم رهبری صورت گرفته تا در صورت انحلال این دانشگاه دارایی آن در اختیار نهادهای دیگر قرار نگیرد.”
هرچند پس از این اظهارنظر، دفتر آیت الله خامنه ای اعلام کرد که رهبر جمهوری اسلامی موافقتی با وقف اموال دانشگاه آزاد انجام نداده اما بلافاصله پس از آن، اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس هیات موسس و هیات امنای دانشگاه آزاد گفت که نظر فقهی مثبت آیت الله خامنه ای برای این مسئله را اخذ کرده بود.
صف آرایی در مجلس
در جریان بررسی این طرح در مجلس، برخی نمایندگان حامی دولت و طیف اصولگرایان تحول خواه به محوریت علیرضا زاکانی و الیاس نادران تلاش کردند تا از تصویب آن جلوگیری کنند.
در این راستا الیاس نادران، نماینده تهران ورود مجلس به تعارضات میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و دانشگاه آزاد را به مصلحت ندانست.
نادران که به صورت همزمان مدعی پیگیری تخلفات اقتصادی منتصبان احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی است در مخالفت با این طرح گفت: “دادن اختیارات تغییر اساسنامه به جمعی محدود در هیات موسس می‌تواند زمینه را برای تداوم وضعیت مدیریت کنونی دانشگاه آزاد که تاکنون وجود داشته است، فراهم کند.”
او اضافه کرد: “با وجود پیشرفت‌های دانشگاه آزاد، فعالیت‌های این دانشگاه به بخش‌های مختلف و حوزه سیاسی سرایت کرده که براساس تحقیق و تفحص مجلس هفتم بخشی از منابع این دانشگاه که باید صرف پیشرفت آن می‌شد، در حوزه سیاسی به نفع کاندیدای خاص ثبت شده است.”
به گفته این عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی “باید اجازه داد آنچه در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده مسیر خود را طی کند و مجلس خود را از این صف بندی‌های سیاسی خارج کند.”
علیرضا زاکانی، دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی که همراه با احمد توکلی، الیاس نادران و حسین فدایی، محوریت طیف اصولگرایان تحول خواه در مجلس را بر عهده دارد، دیگر مخالف تصویب این طرح بود.
او در بیان دلایل مخالفت خود اظهار داشت: “تصویب این طرح بدعت گذاری و رد مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است.”
وی افزود: “چند ماه پیش شورای انقلاب فرهنگی اساسنامه دانشگاه آزاد را تغییر داد و ظرف روزهای آینده بناست رئیس دانشگاه را هیات امنا انتخاب کنند. مشکلات از همین جا آغاز شد که ما شاهد طرح‌های یک فوریتی و دو فوریتی در اینباره در مجلس بودیم.”
اما علی اصغر یوسف نژاد، نماینده ساری و از اعضای فراکسیون اقلیت از موافقان این طرح بود. او در بیان دلایل خود گفت: “آنچه که در این طرح آمده در مورد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش غیر دولتی است که یکی از آنها دانشگاه آزاد است. “
وی افزود: “در این طرح آمده است که تغییرات اساسنامه با نظر شورای گسترش و تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی است که این موضوع در جهت تقویت این شوراست.”
این عضو فراکسیون اقلیت، پیشنهاد تشکیل کارگروه شهریه را که در این طرح آمده امر مثبتی ارزیابی کرد و گفت: “تشکیل این کارگروه باعث رعایت حداقل‌های کیفیت آموزشی و تغییر شهریه برمبنای آن است به گونه‌ای که این طرح تایید شوراست که می‌تواند مشکل گشای بسیاری از مراکز آموزشی باشد.”
لاریجانی: ارتباط صلاح اساسنامه و رهبر
اینها البته تنها گوشه ای از اتفاقات دیروز مجلس ایران بود. اخطار قانون اساسی یکی از اعضای هیات رئیسه مجلس به لاریجانی درباره ورود مجلس به آنچه او “امور ولایی” خواند، یکی دیگر از حاشیه های جلسه دیروز بود.
محمد دهقان نماینده ای بود که با اخطار قانون اساسی به استناد اصل 110، ورود مجلس به بحث اساسنامه دانشگاه آزاد را ورود به یک امر ولایی و غیرمجاز دانست.
به گزارش ایلنا، این نماینده حقوقدان به استناد سخنان مخالف عباسعلی نورا نماینده زابل در مخالفت با بندی از طرح تعیین تکلیف و وقف مراکز آموزش عالی غیردولتی که بیش از همه به دانشگاه آزاد مربوط بود، گفت: “بر اساس امر مقام معظم رهبری، مجلس نباید در مواردی که شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود یافته، وارد شود.”
به گفته وی، از آنجا که شورای عالی انقلاب فرهنگی اساسنامه جدیدی برای دانشگاه آزاد تعریف کرده است، مجلس نمی‌تواند به این امر که در حوزه اختیارات رهبری است، وارد شود.
علی لاریجانی رئیس مجلس هم با بیان اینکه اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد ربطی به رهبری ندارد، افزود: “مقام معظم رهبری مشخصا در این زمینه نظری نداشته‌اند اما ضابطه‌ای بین شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس است که رهبری آن را تعیین کرده‌اند. بر اساس این ضابطه، جایی که شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد شده‌اند، ما نباید وارد شویم.”
وی بر این اساس اخطار مذکور را وارد دانست ولی آن را به رای مجلس گذاشت. چنین بود که نمایندگان با ارائه 85 رای موافق در مقابل 95 رای مخالف، به این اخطار رای ندادند. بنابراین بررسی طرح تعیین تکلیف و وقف مراکز آموزش عالی غیردولتی در جلسه علنی دیروز ادامه یافت.
این طرح در نهایت با 134 رای موافق، 72 مخالف و چهار ممتنع به تصویب رسید
شورایی که در قانون وجود ندارد
همانگونه که پیش بینی می شد رای مخالف دادگاه و نمایندگان مجلس به اصلاحیه شورای عالی انقلاب فرهنگی، خشم جریان حامی دولت را برانگیخت. این جریان که با محوریت محمود احمدی نژاد در پنج سال گذشته بارها قول “اقدام انقلابی” دردانشگاه آزاد راداده بود، حالا با سدی از مشکلات برای عملی کردن این قول روبرو شده است.
خبرگزاری فارس و سایت رجانیوز به عنوان تریبون های اصلی جریان حامی دولت در اینترنت، با انتشار انبوهی از اظهارنظرها، بیانیه ها و مطالب به عملکرد مجلس و قوه قضائیه در ارتباط با شورای عالی انقلاب فرهنگی اعتراض کردند.
در همین راستا این رسانه ها، سخنان آیت الله خمینی، بنیانگذار انقلاب اسلامی و آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی درباره لزوم تبعیت تمام نهادها، از جمله مجلس از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را برجسته کردند.
این پروژه با هدف روبرو سازی مصوبه دیروز مجلس و رای شعبه 29 مجتمع شهید بهشتی با نظرات رهبران جمهوری اسلامی توسط حامیان دولت انجام شد.
این در حالی است که طبق اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی، مجلس شورای اسلامی حق قانونگذاری در تمام امور مملکتی را دارد اما از نهادی با عنوان شورای عالی انقلاب فرهنگی اساسا در قانون اساسی ایران نام برده نشده است.
حقوقدانان برجسته کشور همواره بر غیرقانونی بودن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به واسطه موازی کاری این نهاد با مراجع قانونی مانند مجلس شورای اسلامی تاکید کرده اند.
تهدید برادران لاریجانی توسط حامیان دولت
رسانه های وابسته به دولت همچنین اقدام به پوشش گسترده نامه پنج تشکل دانشجویی حامی احمدی نژاد مانند اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل، بسیج دانشجویی و اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان خطاب به روسای قوای مقننه و قضائیه نمودند.
در این نامه که خطاب به “برادران محترم لاریجانی” صادر شده آمده است: “چرا امروز متأسفانه شفافیت گفتار و تصمیم از سوی وکلای مجلس و مسئولان عالی‌رتبه قضایی در خصوص تخلفات صورت گرفته از سوی مسئولان دانشگاه آزاد به چشم نمی‌خورد و تصمیمی برای برخورد با تخلفات انجام شده صورت نمی‌پذیرد و این شائبه را در ذهن افکار عمومی ایجاد می‌نماید که آیا بخشی از دستگاه قضایی و همچنین نمایندگان مجلس منافعی در ادامه روند این تخلفات دارا می‌باشند که حاضر نیستند در مقابل آن عکس‌العملی را نشان دهند.”
در ادامه این نامه از “برادران لاریجانی” پرسیده شده که: “آیا حضرات از کم و کیف ارتباطات مجموعه تحت مدیریت خود با مدیریت دانشگاه آزاد مطلع هستید؟ آیا با ما دانشجویان هم نظرید منافع مادی غیرقانونی برخی افراد مجموعه تحت مدیریت‌تان مانع اساسی به ثمر نشستن و قانونمند شدن دانشگاه آزاد می‌باشد؟”
امضا کنندگان این نامه در پایان به صراحت برادران لاریجانی را تهدید کرده اند که “جنبش دانشجویی مسلمان از آنجا که خیمه‌گاه تارعنکبوتی دشمنان و فتنه‌گران را پرجنب و جوش و سنگر نیروهای انقلاب را متفرق و خاموش می‌بیند، اعلام می‌دارد در صورتی که مسئولان نخواهند و یا نتوانند در حفظ آرمان‌های انقلاب اسلامی که خون شهیدان والامقام برای حفظ آن ریخته شده است، دست به اصلاح امور بزنند، ما فرزندان خمینی کبیر با هیچ‌کدام از آنها عهد اخوتی نبسته‌ایم و آنی در احقاق حقوق این ملت عقب نخواهیم نشست.”
همچنین سایت رجانیوز در یادداشتی نوشت: “توقف اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، بدعتی خطرناک و حیرت آور در دستگاه قضایی است که مقاومت و ایستادگی در برابر نظرات و احکام ولایت مطلقه امر را متبادر می سازد. تضعیف این شورا یکی از آرزوهای دیرینه تجدیدنظرطلبان و ضدانقلاب بوده است؛ فراموش نشده است که در مجلس ششم برای تخریب و تنزل جایگاه شورای انقلاب فرهنگی چه هزینه های هنگفتی بر نظام تحمیل شد و «لایحه اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم» از سوی وزیر وقت علوم مصطفی معین، برای استحاله این شورا و منزوی ساختن آن به مجلس ارائه و مصوب هم شد و وقتی با رأی شورای نگهبان رد شد، وزیر یاد شده، تهدید به استعفا کرد.”
شورای نگهبان در کدام طرف ؟
جریان حامی دولت در حالی خواستار عذرخواهی نمایندگان مجلس و مسئولان دستگاه قضایی از مردم بابت مخالفت با اصلاح اساسنامه دانشگاه آزاد توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی شده که یک عضو این شورا پیشبینی کرده “شورای نگهبان قطعا مصوبه مجلس را رد خواهد کرد.”
حسین کچوئیان در این زمینه به سایت برنا گفته است: “مکررا امام و رهبری درباره شأنیت شورای عالی انقلاب فرهنگی و قوانین و مصوبات آن صحبت کردند و مطلب روشن است. من مطمئنم که شورای نگهبان آن را قبول نخواهد کرد از مواردی هم نیست که به مجمع تشخیص مصلحت ارجاع داده شود، چون مصوبات شورا مصوباتی است که از طرف نهادی تحت نظارت رهبری صادر شده است.”
این در حالی است که کریم زارع، معاون پارلمانی دانشگاه آزاد گفته با توجه به اینکه شورای نگهبان همواره از ارتقای آموزش عالی دفاع می کرده، بعید می داند مصوبه مجلس را رد بکند.
وی افزوده است: “اخیرا جمعی از نمایندگان نامه‌ای در خصوص مصوبات اخیر پیرامون مدیریت دانشگاه آزاد به علی لاریجانی نوشته‌اند. از طرف دیگر رئیس مجلس نیز یک نامه به آن پیوست زده و هر دو را برای مقام معظم رهبری ارسال کرده است. هرچه رهبری در این زمینه تصمیم‌گیری کنند، دانشگاه آزاد مطیع آن است.”
شورای نگهبان قانون اساسی به ریاست احمد جنتی یکی از حامیان محمود احمدی نژاد بوده اما انتقادات اخیر جنتی از احمدی نژاد، سرنوشت مصوبه مجلس را با ابهام روبرو کرده است.
