نه از تابلوهای تبلیغاتی دعوت کننده در خیابان های تهران خبری هست نه از مبارزه انتخاباتی واقعی ، نه از مناظره تلویزیونی یا حتی مناظره رودرروی کوتاه ( مسئله حقوق بشر و پرونده هسته ای “خط قرمز” نظام است که نباید از آن عبور کرد). خلاصه آنکه هیجان و تعلیقی درکارنیست.
دور اوّل انتخابات روز جمعه 14 مارس که قرار است 290 نماینده مجلس آتی ایران را تعیین کند، قراردادی است که پیشاپیش امضاء شده است.
شورای نگهبان قانون اساسی، نهاد ناظر برانتخابات که خود تحت نظارت محافظه کاران قرار دارد، علیرغم بحث های جنجالی بار دیگر مانند چهارسال پیش نام نامزدهای انتخاباتی، حدود 2000 نفر را حذف کرد. بنا بر محاسبات نامزدهای حذف شده که اغلب از اصلاح طلبان هستند، آن ها فقط برای تصاحب تعدادی کمتر از
نصف کرسی های نمایندگی مجلس امکان رقابت دارند.
در اینجا این سوال مطرح می شود که حالا که رقبای اصلاح طلب حذف شده اند، گروه های محافظه کار برای کسب چه امتیازی به رقابت با یکدیگربرخاسته اند؟ جناح محافظه کار، علیرغم اطمینان به برد خود، در درون دستخوش تفرقه است و انتخابات مجلس به این گروه های رقیب امکان می دهد نیروهایشان را برای انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 ارزیابی کنند.
در واقع امر، “رایحه خوش خدمت” که از هواداران رئیس جمهور فعلی تشکیل شده است با خزیدن به زیر چتر “جبهه متحداصولگرایان” با جریان هائی مواجه است که می خواهند جای آن را در قدرت بگیرند.
رهبری این جریان ها را علی لاریجانی، سرپرست سابق تیم مذاکره کننده هسته ای ایران، ومحمد قالیباف
شهردار تهران و محسن رضائی فرمانده سابق سپاه پاسداران برعهده دارند. وجه تمایز این افراد، علاوه بر اختلاف نظرهای کمابیش جزئی درزمینه پرونده هسته ای و درجات متفاوت جزم اندیشی در مورد اصول بنیادی جمهوری اسلامی، بیشتر جاه طلبی شخصی و نمایش ائتلاف است. نباید فراموش کرد که لاریجانی و قالیباف نامزدهای شکست خورده انتخابات ریاست جمهوری 2004 بودند.
در میان جریان های محافظه کار، طبقه رهبران جدید که از سپاه پاسداران و شبه نظامیان اسلامی بیرون آمده و با فعالیت در بخش های اقتصادی ثروتمند شده و در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد نفوذش به مراتب افزایش یافته است، به ضدّیت با روحانیونی که در آغاز انقلاب نقش داشتند، برخاسته است. یکی از نمونه های این ضدّیت ماجرائی است که اخیراً برای نوه آیت الله خمینی، بنیانگزار جمهوری اسلامی پیش آمد. حسن خمینی که از”نظامی شدن” مجلس آتی احساس نگرانی می کرد درسخنانی اظهار داشت که این امر خلاف اصولی است که پدر بزرگش اعلام کرده بود. بلافاصله پس از این سخنان سیل انتقاد های گزنده به جانب حسن خمینی سرازیر شد، امری که تا چند ماه پیش حتی تصوّرش هم ممکن نبود.
امّا اصلاح طلبان، متشکل از حدود سی حزب، با آنکه از قدرت به حاشیه رانده شده اند وحتی در معرض اتهام ”تبانی با بیگانگان” قرار گرفته اند، خانه نشین نشده اند. محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق و رهبر کنونی جناح اصلاح طلب، برای احیای وجهه اصلاح طلبان و برگرداندن ورق به نفع آن ها، به خصوص در میان دانشجویان، فعالانه وارد صحنه شده است زیرا در جریان سرکوب شدید دانشجویان در دوران ریاست جمهوری خاتمی (2005ـ1997)، عدم حمایت جدّی او ازدانشجویان باعث سرخوردگی شدید آن ها شد. در جبهه اصلاح طلبان نیز همانند جناح مجافظه کار، هدف از همه این تلاش ها تحکیم جای پا برای انتخابات ریاست جمهوری آینده است.
آیا احمدی نژاد مدافع سیاست های عوام گرایانه در انتخابات آتی با قدرت انتخابات گذشته حضور خواهد یافت؟ سیاست های اقتصادی او که با برداشت سخاوتمندانه ازصندوق ذخیره ارزی همراه است آماج انتقادهای شدید، حتی ازجانب جناح خودش قرار گرفته است.
سعید لیلاز اقتصاددان ایرانی در یک گفت وگوی تلفنی با لوموند می گوید: “بحران روز به روزعمیق تر و نابرابری میان فقیر و غنی بیشتر می شود. در مقابل تندروی های سیاسی، وجود مجلسی میانه رو که بر کجروی های اقتصادی احمدی نژاد نظارت داشته باشد لازم است. در چنین شرایطی حذف تعداد زیادی از نیروهای واجد شرایط به کیفیت مجلس آینده لطمه می زند”. لیلاز امیدوار است شاهد شکل گیری یک اتحاد تاکتیکی میان اصلاح طلبان و محافظه کاران سنتی برای مقابله با سیاست های اقتصادی احمدی نژاد باشد. و تا این اتحاد شکل بگیرد، مردم ایران با افزایش قیمت ها و تورم دورقمی قول سه سال پیش رئیس جمهور را برای “آوردن پول نفت برسر سفره مردم فراموش کرده اند. عدّه ای صبرشان تمام شده است و عدّه ای، دیگرحتی فکر رأی دادن به مغزشان خطور نمی کند.
به نظر می رسد این چیزی است که حکومت را نگران می کند زیرا خواست حاکمیت اینست که با شرکت درصد قابل قبولی از مردم به انتخابات مشروعیت بدهد. از همین روعلی خامنه ای رهبرنظام، مردم را به شرکت گسترده در انتخابات برای آنکه نگذارند” دشمن “یعنی آمریکا” به آرزویش برسد”، فرا خوانده است.
منبع: لوموند، 14 مارس