رابرت ورث
محمد خاتمی رییس جمهور سابق ایران طی یک سخنرانی تند علیه دولت، سران حکومت را به تلاش برای بدنام ساختن مخالفان و محروم کردن آنان از زندگی اجتماعی به روش های “فاشیستی و توتالیتاریسم” متهم کرد.
اظهار این سخنان از سوی خاتمی تنها یک روز پس از آن صورت گرفت که نامزد شکست خورده انتخابات ریاست جمهوری در ایران ، میر حسین موسوی، طی یک بیانیه از هوادارانش خواست تا جنبش اعتراضی را با جدیت ادامه دهند.
در مجموع، این سخنان و بیانیه ها نشان می دهد که رهبران جنبش اعتراضی در ایران هوادارانشان را از طریق سازماندهی افکار و تجمعات عمومی در کنار اعتراضات خیابانی، برای نبردی طولانی آماده می کنند.
آقای خاتمی و اعضای انجمن اسلامی اساتید دانشگاه ها در دیدار روز یکشنبه خود بر نگرانی های عمیق در رابطه با تهدید آزادی فضای علمی کشور در سال تحصیلی پیش رو تاکید کردند. روز شنبه و تنها چند روز پس از آن که محافظه کاران خواهان حذف اساتید و واحدهای غیراسلامی در سطح دانشگاه ها شده بودند، دولت از آغاز تحقیق گسترده در مورد چگونگی تدریس علوم انسانی خبر داد.
به نظر می رسد هدف محافظه کاران از رویارویی با علوم انسانی تنها در سطح دانشگاه خلاصه نمی شود. شنبه شب رهبر ایران آیت الله خامنه ای، در جمع هنرمندان و فعالان حوزه فرهنگ گفت که کشور درگیر “جنگ نرم” علیه دشمنان داخلی است. وی در ادامه افزود وظیفه هنرمندان در این میان این است که تفاوت مهم بین “دوست و دشمن” ، “تهاجم و تدافع” و “تبیین و تبلیغ” را درک کنند.
سخنان آیت الله خامنه ای در ادامه سخنان جمعه شب معاون ستاد کل نیروهای مسلح محمد باقر ذوالقدر صورت گرفت که در آن به تفاوت های “جنگ سخت” و “جنگ نرم” اشاره شد. محمدباقر ذوالقدر هشدار داد که غرب به کمک رسانه هایش آمادگی بیشتری برای رویارویی با جنگ نرم دارد.
نگاه و تاکید جدید به مقوله ایدئولوژی جنگ، می تواند نشانه آن باشد که تندروها از برخی از مواضع آشکار خود حداقل برای مدت کوتاهی عقب نشینی کرده اند. به گزارش یک سایت حامی دولت – جهان نیوز- قرار است دادگاه های نمایشی و گروهی اصلاح طلبان از این به بعد بصورت انفرادی و غیرعلنی برگزار شود. گزارش های دریافتی نشان می دهد که رییس جدید قوه قضاییه صادق لاریجانی مخالف برگزاری دادگاه ها به شیوه قبلی بود.
از سوی دیگر دولت آشکارا نگرانی خود را از احتمال از سرگیری اعتراضات نشان داده است. مقامات ایران مانع از برگزاری بسیاری از تجمعات مربوط به ماه مبارک رمضان شده اند و این امر نشان دهنده ترس حاکمیت از تجمع مردم و تبدیل آن به مراسم اعتراض است. هفته قبل و برای اولین بار طی 20 سال گذشته مراسم شبهای قدر که هر سال در ماه رمضان در آرامگاه آیت الله خمینی برگزار می شد، لغو شد. به گزارش سایت های مخالف دولت ، سخنرانی از قبل برنامه ریزی شده محمد خاتمی به دلیل فشار نهادهای امنیتی و قضایی برگزار نمی شود.
همزمان بسیاری از مهمانی های افطار اصلاح طلبان نیز به دستور مقامات لغو شد. همچنین گفته می شود محل برگزاری نماز فطر –آخرین روز از ماه رمضان- به محل برگزاری نماز دانشگاه تهران تغییر یافته است.
باوجودیکه اعتراضات خیابانی کمتر شده است، رهبران جنبش مخالف اعلام کرده اند که گزینه تقابل مستقیم سیاسی را کنار نخواهند گذاشت. آقای موسوی طی بیانیه روز شنبه خود که بروی سایت کلمه قرار گرفت، خواهان تجمعات بیشتر مردمی در دسته های کوچک و بزرگ و نیز ادامه “الله اکبر” گفتن های شبانه مردم از پشت بام ها شد.
وی در این بیانیه خواسته های خود را برشمرد : بررسی صحت انتخابات –نامزدان اصلاح طلب دلیل پیروزی محمود احمدی نژاد را تقلب گسترده وی و دستگاههای اجرایی می دانند- ؛ تحقیق و بررسی جنایت های صورت گرفته طی سرکوب خشونت بار تظاهرات مردم، بازبینی و اصلاح قوانین انتخابات ، و تضمین آزادی تجمعات، آزادی بیان و آزادی مطبوعات.
آقای موسوی مانند همتایان محافظه کارش بر لزوم ادامه جنبش از طریق “رویکردهای اجتماعی و نه صرفا رویکردهای سیاسی” تاکید کرد. به عقیده وی جنبش اعتراضی علی رغم بازداشت ها، محاکمه ها و تهدیدات صورت گرفته علیه آن، از لحاظ اخلاقی پیروز میدان است.
موسوی همچنین گفت “علی رغم حوادث تاثربار در روزهای اخیر، مردم به نتایجی ارزشمندتر و ماندگارتر از انتخاب یک فرد دست یافته اند.”
منبع : نیویورک تایمز ، 6 سپتامبر
