جان کری وزیر امور خارجه آمریکا روز یکشنبه گفت، آمریکا انتظار دارد ظرف مدت سه یا چهار ماه به توافق هستهای با ایران دست یابد.
ایران و شش قدرت جهانی نتوانستند تا مهلت ۲۴ نوامبر به توافق جامع دست یابند و مذاکرات تا ۳۰ ژوئن ۲۰۱۵ تمدید شد. کری گفت: “با اینکه مهلت تا هفت ماه دیگر است ولی ما به هفت ماه نگاه نمیکنیم. به نظر من هدف سه یا چهار ماه است و امیدوارم حتی زودتر از آن به توافق دست یابیم.”
وزیر خارجه آمریکا این گفتهها را در اتاقی عنوان کرد که پر از بدبینان به توافق هستهای با ایران بود: رهبران اسرائیل؛ کشوری که اگر ایران توانایی هستهای داشته باشد احتمالا سعی میکند آنرا مرعوب خود کند. دولت اسرائیل، بخصوص بنیامین نتانیاهو، شدیدا منتقد نزدیکی غرب به ایران است.
این مراسم با میزبانی میلیاردر اسرائیلی آمریکایی، هایم سابان، و موسسه بروکینگز، سالانه با شرکت سیاستمداران آمریکا و اسرائیل برگزار میشود. نطق کری در مراسم اختتامیه این گردهمایی، سیاست کنونی آمریکا در خاورمیانه، از جمله برخورد آشتیجویانه آمریکا با ایران، مبارزه با دولت اسلامی و اهداف مشترک آمریکا و اسرائیل را شامل می شد.
جان کری گفت، اکنون آمریکا و متحدانش، مثل اسرائیل، بخاطر دیپلماسی با ایران امنترند و اگر روابط با رهبری ایران خوب نباشد، جامعه بینالمللی در موقعیتی قرار میگیرد که نمیتواند از برنامه هستهای این کشور خاطرجمع باشد.
وی گفت: “یک سال پیش، برنامه هستهای ایران با تمام سرعت به سمت افزایش ذخیره هستهای، بالا رفتن توان غنیسازی اورانیوم، تولید پلوتونیوم با درجه ساخت سلاح و زمان مورد نیاز کمتر برای دستیابی به سلاح هستهای پیش میرفت. امروز، ایران به تمام مفاد توافق اولیه پایبند است. برای اولین بار در مدت ده سال، پیشرفت برنامه هستهای این کشور متوقف شده. این را از کجا میدانیم؟ چون آژانس بینالمللی انرژی هستهای و شرکای ما توانستهاند این را تایید کنند که ایران به تعهداتش پایبند بوده است. امروز بازرسان آژانس بینالمللی انرژی هستهای دسترسی روزانه به تجهیزات غنیسازی ایران دارند و درک بسیار عمیقتری از برنامه هستهای ایران داریم.”
دولت اوباما امیدوار است با ایران به توافقی برسد که نگرانیهای جامعه بینالمللی بر سر توانایی این کشور برای ساخت سلاح هستهای از بین برود و اجازه دهد برنامه هستهای غیرنظامی که ایران ادعا میکند برای تولید انرژی به آن نیاز دارد ادامه یابد و روند عادیسازی روابط این کشور با جامعه جهانی شروع شود.
سال گذشته جان کری در صف مقدم جبهه توافق اولیه با ایران بود. آن توافق که با عنوان برنامه اقدام مشترک شناخته میشود، مقداری از تحریمهای ایران را در عوض تعهد این کشور به شفافیت و محدود کردن تولید مواد و تکنولوژی که میتواند به ساخت سلاح هستهای کمک کند کاهش داده است.
جان کری میگوید، توافق درازمدت با ایران که تاکید میکند هنوز نمیتواند آنرا ضمانت کند و شکافهای زیادی بین طرفین باقی مانده، بهترین راه برای بستن مسیرهای دستیابی این کشور به ساخت سلاح هستهای خواهد بود.
کری برای دادن اطمینان به مخاطبان اسرائیلی گفتههای نتانیاهو را تکرار کرد و گفت: “آمریکا از روز اول اطمینان داشته، همانطور که اسرائیل هم به این اعتقاد دارد، که عدم دستیابی به توافق بهتر از توافق بد است.” وی گفت، نگرانی برای دستیابی به توافق درست باعث شد مذاکرات تمدید شود.
نتانیاهو روز یکشنبه در قبال مذاکرات هستهای موضع نرمتری نسبت به قبل اتخاذ کرد و گفت، تضمین آمریکا مهم است. اما کری و دولت آمریکا باید راستگرایان ایران را هم متقاعد کنند که این روند ارزش ادامه دادن را دارد و از این رو، پیشنهاد تحریمهای جدید که احتمال دارد اکثریت جمهوریخواه کنگره به دنبال تصویب آن باشد، در میانه روند دیپلماتیک چندان مناسب به نظر نمیرسد.
جان کری گفت: “اگر بتوانیم به توافق برسیم، تمام جهان، از جمله اسرائیل، امنتر خواهد بود.”
منبع: هافینگتون پست - 7 دسامبر