یک روز پس از آنکه امام جمعه موقت تهران تشکیل کشور کردستان را به “غده سرطانی” منطقه تشبیه کرد، معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی هم با تاکید بر اینکه اجازه نخواهند داد “عراق تجزیه شود” گفت تهران به انتخاب مجلس این کشور برای نخست وزیری احترم می‌گذارد؛ حتی اگر آن انتخاب نامزدی غیر از نوری المالکی باشد.
حسین امیر عبداللهیان، معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز یکشنبه ۱۵ تیر ماه، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی عربی‌زبان العالم به تشریح سیاست‌های تهران در بحران عراق پرداخت و علاوه بر مخالفت با تجزیه عراق و رویگردانی تلویحی از مالکی، حضور قاسم سلیمانی در بغداد و ارسال جنگنده به این کشور را تکذیب کرد.
به موازات جنگ داخلی نظامی در عراق، این کشور به لحاظ سیاسی نیز دچار بحران کم سابقه‌ای برای تشکیل دولت جدید شده است. نوری المالکی که شماری از گروه‌ها شخصیت‌های عراقی از او خواسته بودند برای سومین بار نامزد نخست‌وزیری نشود، روز جمعه، ۱۳ تیرماه گفت که نامزدی در انتخابات را حق خود می‌داند و تاکید کرد از این سمت صرف نظر نخواهد کرد.
فهرست نوری المالکی، در انتخابات چند ماه پیش مجلس عراق با فاصله زیادی بر رقبایش پیروز شد و توانست ۹۲ کرسی از مجموع ۳۲۸ کرسی پارلمان را به دست آورد.
جمهوری اسلامی از حامیان نخست وزیر و دولت فعلی عراق به شمار می‌رود؛ دولتی که مخالفان زیادی دارد و علاوه بر کردها و سنی‌ها، از حمایت همه شیعیان نیز برخوردارنیست.
حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه در مصاحبه روز یکشنبه با تلویزیون العالم، از شبکه‌های برون مرزی جمهوری اسلامی، گفته ائتلاف دولت قانون، ائتلاف پیروز در انتخابات اخیر با اتکا به منطق پارلمانی دارای “صلاحیت ها، امتیازها و اختیاراتی” برای دولت جدید است.
او انتخاب افراد برای دولت جدید را از مسائل درونی عراق دانسته و گفته است: “هر تصمیمی در داخل عراق در ائتلاف اتخاذ شود و به تایید پارلمان عراق برسد جمهوری اسلامی ایران با آن خواهد بود.”
حسین امیر عبداللهیان تاکید کرده که اگر آقای مالکی در پی توافق داخلی عراق به عنوان نخست وزیر معرفی شود، جمهوری اسلامی “ قویا” از او حمایت خواهد کرد اما “اگر هر فردی هم غیر از آقای مالکی در چارچوب نتیجه انتخابات اخیر در مجلس انتخاب شود، و به تایید برسد او هم مورد تایید جمهوری اسلامی ایران خواهد بود؛ این یک موضوع کاملا داخلی عراق است.”
دولت کردی “غده سرطانی” است
با اعلام خلافت خودخوانده اسلامی از سوی داعش در موصل و همچین اظهارات مقامات حکومت اقلیم کردستان عراق در مورد به رفراندم گذاشتن استقلال این منطقه، بار دیگر اظهارات در مورد تجزیه عراق شدت گرفته؛ موضوعی که بیش از همه باعث نگرانی کشورهای همسایه شده است.
جناح‌های مختلف جمهوری اسلامی از دولت گرفته تا مجلس خبرگان با تاکید بر ضرورت یکپارچگی عراق با تجزیه این کشور مخالفت کرده‌اند.
مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه گفته است قانون اساسی عراق ظرفیت تامین خواسته‌های همه مردم این کشور را دارد و تردیدی وجود ندارد که “هر فرد عراقی به‌دنبال حفظ یکپارچگی کشورش است و مردم عراق هرگز به تجزیه کشورشان تن نخواهند داد.”
موضعی که هفته گذشته محمود هاشمی شاهرودی، رهبر موقت مجلس خبرگان رهبری نیز بر آن تاکید کرد: “تقسیم شدن عراق مورد قبول حکومت عراق و ایران نیست و فقط به نفع آمریکاست. مردم عراق باید وحدت خود را حفظ کنند.”
احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران هم به تازگی تاسیس دولت کردی را “توطئه” خوانده و گفته است تحقق چنین موضوعی به منزله تشکیل یک “غده سرطانی” دیگر مانند اسرائیل در منطقه است.
حسین امیر عبداللهیان هم در تازه ترین مصاحبه خود با تلویزیون العالم ضمن یادآوری مواضع تهران در خصوص تمامیت ارضی عراق، سخن گفتن از تجزیه این کشور را “بازگشت به یک طرح صهیونیستی” دانسته و گفته است: “ما هرگز اجازه نخواهیم داد رویاهای نتانیاهو در عراق و در منطقه ما برای تجزیه منطقه مهم و حساس غرب آسیا، به تحقق برسد.”
اشاره این معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی به اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل است که هفته گذشته با اعلام حمایت از استقلال کردستان عراق، گفته بود تشکیل چنین دولتی می‌تواند زمینه‌ساز همکاری میان “نیروهای میانه‌رو” و عقب‌نشینی گروه‌هایی مانند داعش در منطقه خاورمیانه باشد.
مسعود بارزانی هفته گذشته در پارلمان کردستان عراق، نمایندگان را به تاسیس نهاد رفراندوم و تدارک همه‌پرسی جدایی از عراق فراخواند.
معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه جمهوری اسلامی به عنوان یکی از مخالفان تجزیه عراق گفته است: “دوستانه به رهبران کرد به آقای مسعود بارزانی به آقای نیچروان بارزانی به صراحت گفته‌ایم که تخطی از قانون اساسی پیشرفته و جامع عراق، و مطالباتی فراتر از آنچه در سیستم فدرالی عراق یکپارچه در قانون اساسی این کشور پیش بینی شده است، به نفع هیچ طرفی نخواهد بود.”
کردستان عراق در سالهای گذشته مناسبات حسنه‌ای با جمهوری اسلامی داشته و اخیرا نیز با وجود سرد شدن روابط اربیل و تهران، دو طرف در خصوص بحران عراق دیدارهای مختلفی داشته‌اند؛ دیروز، یکشنبه، رسانه‌های اقلیم کردستان از ورود یک هیات عالی رتبه جمهوری اسلامی به سلیمانیه خبر دادند.
سلیمانی در بغداد نیست، جنگنده نفرستاده‌ایم
حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه که در مصاحبه خود آخرین مواضع تهران در مورد بحران عراق را تشریح کرده، اخبار منتشر شده در خصوص حضور قاسم سلمانی فرمانده سپاه قدس سپاه پاسداران در عراق را هم تائید نکرده است.
وی همچنین ارسال جنگنده های سوخو–۲۵ به عراق را تکذیب کرده و گفته: “هیچ گونه هواپیمایی از جمله هواپیمای سوخو به عراق ارسال نشده است.”
این مقام وزارت خارجه اما توضیح داده است که “اگر مقامات رسمی عراق از ما درخواستی را برای خرید و یا واگذاری سلاح برای مبارزه با تروریسم داشته باشند، ما حتما در چارچوب حقوق بین الملل و قراردادهای شناخته شده متعارف دو جانبه، نسبت به آن اقدام خواهیم کرد.”
او در بخش دیگری از مصاحبه خود حضور مشاوران نظامی ایرانی در عراق را رد کرده اما گفته جمهوری اسلامی از طریق “کانال های ارتباطی” مشورت لازم را به عراق می‌دهد.
عراق از جهات مختلفی برای جمهوری اسلامی حائز اهمیت است و علاوه بر منافع اقتصادی و ایدئولوژیک که به دنبال تصرف برخی مهم‌ترین شهرهای عراق توسط گروه‌های سنی تندرو به خطر افتاده، منافعی هم در اقلیم کردستان عراق دارد که با اظهارات این روزهای مقامات کرد و جدایی آنها از عراق همخوانی ندارد.
