روسیه لغو دعوت سازمان ملل از ایران برای شرکت در مذاکرات این هفته صلح سوریه در ژنو را اشتباه خواند؛ هرچند اعلام کرد که فاجعه نیست.
سرگئی لاوروف روز سه‌شنبه گفت، تصمیم لحظه آخر بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، برای پس گرفتن دعوت خود از ایران برای شرکت در کنفرانس، تاثیر بدی بر وجهه سازمان ملل می‌گذارد.
لاوروف که در یک کنفرانس خبری صحبت می‌کرد، استدلال روسیه را بار دیگر مورد تایید قرار داد که حضور ایران برای موفقیت کنفرانس که قرار است روز چهارشنبه در سوئیس آغاز شود ضروری است.
لغو دعوت پس از آن صورت گرفت که تهران اعلام کرد توافق انتقال قدرت سیاسی را که در کنفرانس اول در ژوئن 2012 تصویب شده، قبول ندارد.
دیپلمات‌ها تمام تلاش خود را در روز سه‌شنبه کردند تا بزرگترین تلاش دیپلماتیک بین‌المللی برای پایان دادن به درگیری‌های سه‌ساله سوریه فرو نریزد، اما تهران شرکت در کنفرانس به شرط قبول تغییر دولت سوریه را نپذیرفت.
بان کی مون بدون اینکه اول از ایران بپرسد اصول توافق کنفرانس اول را قبول دارد یا نه، این کشور را روز یکشنبه به کنفرانس دعوت کرده بود. این دعوت موجب خشم آمریکا، بریتانیا و مخالفان اصلی دولت سوریه شد که هشدار داده بودند اگر ایران انتقال قدرت را نپذیرد در کنفرانس نباید شرکت کند. به محض اینکه دعوت از ایران لغو شد، مخالفان سوریه آمادگی خود برای شرکت در مذاکرات را اعلام کردند.
رئیس ستاد مشترک ریاست ائتلاف ملی به رویترز گفت: “ما از درک موضع‌مان توسط سازمان ملل و بان کی مون قدردانی می‌کنیم. به نظر ما تصمیم درستی گرفته‌اند. حضور ما برای ۲۲ ژانویه تایید می‌شود.” عبده، یکی دیگر از اعضای ائتلاف گفت، فهرست افرادی را که در کنفرانس شرکت می‌کنند می‌فرستند.
آمریکا نیز از لغو دعوت ایران استقبال کرد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت، آمریکا امیدوار است “تمام گروه‌ها اکنون بتوانند با تمرکز بر کار پایان دادن به رنج مردم سوریه و شروع روند انتقال سیاسی در کنفرانس شرکت کنند.” جان کری وزیر خارجه آمریکا قرار است در این کنفرانس شرکت کند.
مارتین نزیرکی، سخنگوی بان کی مون گفت، دبیرکل “هنوز از ایران می‌خواهد به وفاق جهانی ژنو بپیوندد. با توجه به اینکه ایران تصمیم گرفته خارج از این تصمیم اولیه قرار بگیرد، بان تصمیم گرفت کنفرانس یک‌روزه سوئیس بدون حضور ایران برگزار شود.”
بان پس از اینکه روز دوشنبه را صرف تلاش برای راضی کردن ایران کرد، در بیانیه‌ای گفت، در این کار موفق نبوده است. سخنگوی او به خبرنگاران در نیویورک اعلام کرد: “ایران بر خلاف اینکه بصورت شفاهی به دبیرکل اطمینان داده بود، اما بیانیه ناامید‌کننده‌ای صادر کرد. دبیرکل با توجه به واکنش برخی از شرکت‌کنندگان، به سرعت گزینه‌ها را در نظر گرفت.”
نزدیک ۱۵۰ هزار نفر در سوریه کشته و حداقل چهار میلیون نفر آواره شده‌اند و مرزهای این کشور با همسایگانش به شدت ناامن شده.
تهران کمک‌های مالی و نظامی زیادی در حمایت از رژیم اسد کرده و ریاض به شدت حامی شورشیان بوده است. در یکسال گذشته، این جنگ، مبارزه‌ای از راه دور بین ایران و سعودی‌ها بوده است که درگیری‌های فرقه‌ای را به خارج از مرزهای سوریه نیز کشانده‌اند.
با نزدیک شدن کنفرانس ژنو، هر دو طرف مواضع خود را سخت‌تر کردند. ایران گفته است که از دعوت استقبال می‌کند و عربستان سعودی هم می‌خواهد نقش عمده‌ای ایفا کند اما تنها به این شرط که ایران در کنفرانس حاضر نباشد.
دولت ایران واکنش فوری نشان نداد. اما علی‌اکبر ولایتی مشاور ارشد سیاست خارجی رهبر ایران عنوان کرد که ایران هیچ‌گونه پیش‌شرطی را برای شرکت در مذاکرات نمی‌پذیرد که اشاره‌اش به توافق‌های کنفرانس اول بوده است.
وی گفت: “نکته منفی بیانیه ژنو یک این است که از دولت قانونی سوریه می‌خواهد با تروریست‌های تحت حمایت خارج که جنایاتی جدی علیه مردم سوریه کرده‌اند سر یک میز بنشینند و یک دولت انتقالی تشکیل بدهند که به این معنی است که حداقل نیمی از دولت باید از حامیان تروریست‌ها باشد.”
منبع: گاردین - 20 ژانویه
