مرجان سخاوت
در حالی که مسوولان صنعت کشور بعد از سالها واردات پر سود و بی رویه پارچه چادر مشکی (سالانه ۶۰میلیون مترمربع ، که گفته می شود بیش از نیمی از نیاز داخل به صورت قاچاق وارد می‌شود) اخیرا از حمایت از تولید این محصول در داخل کشور سخن ها می گفتند، که دیروز فرماندار شهرستان خوانسار از تعطیلی قریب الوقوع تنها کارخانه تولید پارچه مشکی مرغوب در کشور خبرداد.
چادر مشکی بعد از انقلاب اسلامی به عنصری چند کارکردی بدل شده که جدای از نقش سنتی پوشش برای زن ایرانی حالا بار ایدئولوژیک نظام را هم بردوش می کشد، اما نمادی که خود از خارج وارد می شود. می آید شاید برای همین بود که حمایت از تولید پارچه چادر مشکی از چندی پیش در دستور کار دولت قرار گرفت. خبر دستیابی ایران به “تکنولوژی تولید پارچه چادر مشکی” در شهریور سال 1385 ( راه اندازی نای زرین خوانسار اولین کارخانه تولیدی این محصول که گفته می شد تمام ویژگی‌های استاندارد کلاسیک را داراست) اگرچه با تبلیغات وسیعی همراه بود، اما اکنون خبر ورشکستگی همین کارخانه، منتشر شده است.
در همین ارتباط، مجتبی خوانساری، فرماندار خوانسار، در گفتگو فارس می گوید: “واردات پارچه چادر مشکی به کشور و حمایت نکردن از تولیدکنندگان داخلی موجب شد تا تنها کارخانه تولید پارچه چادر مشکی کشور در خوانسار در آستانه تعطیلی قرار بگیرد.” او معتقد است: “واردات پارچه چادری به کشور باعث به وجود آوردن مشکلات بسیار زیادی برای کارخانه تولید کننده و در نهایت اخراج تعداد زیادی از کارگران این کارخانه شده است”. این در حالی است که مدیرکل صنایع نساجی وزارت صنایع درست یک ماه قبل از ایجاد سه واحد تولیدی پارچه چادر مشکی درکشور خبرداده وتاکید کرده بود: “تولید پارچه چادرمشکی در کشور با شکست روبرو نشده است. ”
این در حالی است که او در ادامه گفته هایش به کاهش تولید کارخانه نای زرین خوانسار اشاره کرده و گفته: “سرمایه‌گذاران در این طرح معتقدند تولید در شرایط فعلی صرفه اقتصادی ندارد.” آن هم در شرایطی که به گفته نصراللهی دو کارخانه کرپ ناز و حجاب شهر کرد نیز در حال حاضر پارچه چادری مرغوب تولید نمی‌کنند.
صنعت نیمه ورشکسته پارچه چادری ایران بر اساس امار اعلام شده سالانه 5⁄1 تا 2 میلیون مترمربع تولید دارد که تازه بخشی از آن نیزبه گفته نصر اللهی نیمه مرغوب است و مشتری ندارد… اما وزارت صنایع همچنان اصرار بر ادامه سیاست دائر کردن واحد های تولید پارچه چادری دارد، آن هم در شرایطی که محصولات رقیب با کیفیت بالا وبه راحتی با تعرفه های نازل وارد کشو ر می شوند . دو سال قبل علیرضا طهماسبی، وزیر صنایع و معادن، در گفت وگو با ایسنا اعلام کرده بود :“همزمان با کاهش تعرفه واردات پارچه چادر مشکی به کشور، بنا به پیشنهاد وزارت صنایع قرار شده در صورتی که تولیدات داخلی در این زمینه از کیفیت و سود معقولی برخوردار باشد و قیمت تمام شده آن به اضافه سود معقول حاصل شده، بیشتر از قیمت پارچه چادری موجود در بازار باشد، مابه التفاوت قیمت تولید داخلی و وارداتی توسط دولت پرداخت شود.” دو اتفاقی که ظاهرا هیچگاه رخ نداد. او با اشاره به کاهش نزدیک به 50 درصدی تعرفه واردات پارچه چادر مشکی گفته بود: “ این تعرفه زمانی افزایش میابد که تولید پارچه چادر مشکی در داخل جوابگوی نیاز های داخلی باشد.”
یکی از تولیدکنندگان پارچه چادر مشکی به خبرگزاری ایونا خاطرنشان کرده: “در حال حاضر می‌توان گفت که تولید پارچه چادر مشکی در ایران تقریبا متوقف شده و در شرایط فعلی تولید این کالا فقط برای این‌که دانش آن فراموش نشود، در حد بسیار جزئی انجام می‌شود.” وی معتقد است که با شرایط فعلی تولید پارچه چادر مشکی در ایران هیچ توجیهی ندارد و تولید پارچه چادر مشکی نیز مانند سایر کالاها نیازمند عواملی است که در فرآیند تولید تاثیرگذارند. به گفته او در شرایطی که تعرفه وارداتی پارچه چادر مشکی به صورت کامل 16 درصد است و تعرفه واردات سایر پارچه‌ها بین 66 تا 70 درصد تعیین شده دیگر تولید پارچه چادری برای تولیدکننده داخلی به صرفه نیست. کاهش ناگهانی تعرفه واردات از سوی وزارت بازرگانی اگرچه با شعار حمایت از مصرف‌کننده تحقق پیدا کرد اما آنچه که در این میان به دست نسیان سپرده شد حمایت از تولید داخلی بود.تا انجا که دبیرانجمن نساجی با اشاره به شکست طرح تولید پارچه چادر مشکی در کشور معتقد است: “کاهش تعرفه واردات این پارچه از 70 به 17 درصد لطمه بزرگی به تولید داخل وارد کرده و باعث شده سرمایه‌گذاری جدیدی در این صنعت صورت نگیرد. ”