راه زنان ایران بسوی دموکراسی

نویسنده

faezehashemi.jpg

مارینا فورتی

مانورهای سیاسی برای تعیین رئیس جمهور آینده، در ایران آغاز شده است. اصلاح طلبان که با دولت فعلی مخالفند، ‏تلاش می کنند تا با هم متحد شوند. این مبارزه ای است که در عرصه اقتصاد و زندگی مردم عادی صورت می گیرد که ‏با بحران شدیدی مواجه شده است؛ در عین حال فشار های بین المللی بر ایران درحال افزایش است. فائزه هاشمی و ‏روشنک سیاسی، از طرفداران اصلاحات، معتقدند: “غرب در قبال ایران استاندارد های دوگانه دارد”.‏

فائزه هاشمی بهرمانی زنی جوان و پر انرژی است. او نماینده مجلس بود و به دلیل تلاش هایش برای حضور زنان ‏ایرانی در عرصه ورزش، درست در زمانی که حتی صحبت کردن درباره این موضوع در جمهوری اسلامی مرسوم ‏نبود، بسیار مشهور شد. او مدیر روزنامه “زن” و مدیر چند ان.جی.او مربوط به امور زنان و یک سیاستمدار کارکشته ‏است: اما به نظر می رسد حتما لازم است که بگوییم او دختر رئیس جمهور سابق، علی اکبر هاشمی رفسنجانی است. ‏اگرچه خود فائزه هم اذعان دارد که زمانی که پیشنهاداتی را که مغایر با سنت های کشوش بود را مطرح می کرد، نام ‏پدرش به او کمک می کرد. با این حال او در تبلیغات انتخاباتی اش در اوایل دهه نود، با چادر ظاهر شد.‏

روشنک سیاسی از فائزه هاشمی جوان تر است اما او هم بعنوان یک سیاستمدار کارکشته شناخته می شود: او در حال ‏حاضرعضو حزب کارگزاران است که رهبر آن هاشمی رفسنجانی است. روز دوشنبه این دو به همراه فرشته طائرپور، ‏نویسنده و تهیه کننده و سینماگر ایرانی در شهر رم بودند. در حاشیه کنفرانس دانشگاه لویس، با آنها دیداری داشتیم. این ‏دو در کنار هم معرف بخش مهمی از جبهه سیاسی معروف به اصلاحات بودند که خانم هاشمی در این مورد گفت: “در ‏لغت شناسی سیاسی ایران، اصلاح طلبان کسانی هستند که در مقابل محافظه کارانی که با استفاده از مذهب قصد ماندن ‏در قدرت را دارند، می ایستند”.‏

اصلاح طلبان کسانی هستند که پشت سر محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق ایران ایستادند و حالا در تلاشند تا از سکون ‏سیاسی سال های اخیرشان بیرون بیایند. دوران ریاست جمهوری محمودد احمدی نژاد رو به پایان است و ایرانیان در ‏ماه ژوئن آینده، به پای صندوق های رای می روند و مانورهای تبلیغاتی برای روشن شدن خطوط و مرزبندی های ‏کاندیداها آغاز شده است.‏

آیا اصلاح طلبان موفق خواهند شد تا بر سر یک کاندیدا به توافق برسند؟ از مدت ها قبل نام رئیس جمهور سابق، محمد ‏خاتمی، دوباره بر سر زیان ها افتاده است: آیا او کاندیدایی است که در مقابل محافظه کاران می ایستد؟ خود او هم ساکت ‏ننشسته است و چندی پیش اعلام کرد که در صورتی که مردم بر سر خواسته هایشان تفاهم داشته باشند، ممکن است که ‏کاندیدا ریاست جمهوری بشود. مسلما اگر کاندیدای قدری مانند خاتمی وارد صحنه بشود، شاید حتی محافظه کاران هم ‏در مورد اینکه پشت سر احمدی نژاد بیایستند، دچار تردید شوند. اما خانم هاشمی می گوید: “من نمی دانم آیا اصلاح ‏طلبان فقط یک کاندیدا داشته باشند، امکانش خیلی کم است: اما به نظر من احتمال اینکه فقط خاتمی کاندیدا شود، بسیار ‏کم است”. او در این باره توضیح می دهد: “به نظر نمی رسد که مهدی کروبی، رئیس سابق مجلس و دبیرکل سابق ‏مجمع روحانیون مبارز، کنار بکشد. او در سال 2005 هم کاندیدای ریاست جمهوری بود که به نظر می رسید او باید در ‏دور دوم با احمدی نژاد رقابت می کرد. فائزه هاشمی در این مورد می گوید: “بسیاری معتقدند که اشتباه بزرگ اصلاح ‏طلبان در انتخابات سال 2005 این بود که چهار کاندیدا معرفی کردند، اما اینطور هم نیست که با معرفی یک کاندیدا به ‏پیروزی می رسیدند”.‏

فائزه هاشمی و روشنک سیاسی هر دو بر این عقیده اند که پیروزی احمدی نژاد در انتخابات نشان دهنده پیروزی ‏محافظه کاران پوپولیست است. روشنک سیاسی می گوید: “سخنرانی های احمدی نژاد روی قشر عوام تر جامعه تاثیر ‏می گذاشت. او با وعده گذاشتن پول نفت بر سر سفره مردم ایران رئیس جمهور شد و همین کار را هم کرد: اما او ‏سوبسید را بدون سرمایه گذاری در بخش تولید، در اختیار مردم گذاشت و باعث ایجاد تورم شد”. او توضیح داد که ابتدا ‏رفسنجانی و بعد خاتمی ساختار اقتصاد کشور را قوی کردند. او در ادامه گفت: “اما اصلاح طلبان نتوانستند با مخاطبان ‏خود ارتباط برقرار کنند درحالیکه احمدی نژاد با سیاست در اختیار گذاشتن پول، بخش فقیر جامعه را به سوی خود ‏جذب کرد، همان سی میلیون ایرانی که در شرایط فقر زندگی می کنند”.‏

سیاسی می گوید: “در دوران خاتمی، فضای عمومی تغییر کرد و امید زیادی در کشور ایجاد شد که به یاس بدل شد”. ‏خانم هاشمی در اینجا توضیح داد: “من خودم را اصلاح طلب می دانم زیرا برای حقوق بشر، حقوق شهروندی، آزادی ‏اندیشه، آزادی رقابت بین نیروهای سیاسی و قدرتمند شدن نهاد های مدنی، مبارزه می کنم. اصلاح طلبان ایرانی تحت ‏تاثیر معنای غربی دموکراسی هستند: اما برای ما آزادی، برابری، عدالت مفاهیمی مذهبی هستند که باید مدرن شوند. ‏بطور خلاصه باید گفت که ما می خواهیم مفهوم خودمان را از دموکراسی داشته باشیم”.‏

با این وجود نا امیدی دوران خاتمی، هنوز سنگین است: اصلاح طلبان برای بدست آوردن رای مردم، چه تمهیداتی را ‏در نظر دارند؟ هاشمی می گوید: “مسلما بحث های ده سال پیش را از سر نخواهیم گرفت. گمان می کنم اولویت امروز ‏با مسائل اقتصادی، گرانی موجود در زندگی مردم است. تورم غیرقابل تحمل است، بیکاری افزایش پیدا کرده و بحث ‏فقط باید در محور ایجاد تغییرات و برخورد با این مشکلات باشد”. سیاسی، معتقد است که خاتمی در مقابل همه افراد ‏قدرتمند نظام قرار گرفته بود. یک اشتباه دیگر اصلاح طلبان این بود که برنامه ای غیر واقعی ارائه کردند که باعث نا ‏امیدی شد. این بار باید برنامه هایی ارائه کنیم که قابل اجرا باشد. آنها باید با کمک ان جی او هاو انجمن ها و بیشتر در ‏جامعه کار کنند و وسیله ای برای ایجاد گفتگوی تاثیرگذار، پیدا کنند.‏

اصلاح طلبان درحالیکه هیچ رسانه ای را در اختیار ندارند، خود را برای رقابت های انتخاباتی آماده می کنند: تلویزیون ‏دولتی در است محافظه کاران است و تعداد روزنامه هایشان اندک. خانم هاشمی می گوید: “این موضوع حقیقت ندارد، ‏ده ها روزنامه نزدیک به اصلاح طلبان منتشر می شود. سایت های اینترنتی، وبلاگ ها امروز از ابزار های ارتباطی ‏هستند که از آن زمان گسترش زیادی داشته اند. بعلاوه حتی رسانه هایی که اصلاح طلب هم نیستند، از احمدی نژاد انتقاد ‏می کنند”. این موضوع حقیقت دارد: چند روز پیش، تعدادی از اقتصاد دانان نامه ای انتقادی به احمدی نژاد نوشتند. این ‏سومین نامه است که البته برخلاف دو نامه پیشین، متن آن انتشار پیدا نکرد. آنها سیاست های احمدی نژاد را در مورد ‏سوبسید ها مورد نقد قرار داده بودند. دادن سوبسید بدترین سیاست در اقتصاد است اما به جمع کردن رای کمک می کند. ‏خانم هاشمی می گوید:“هنر سیاست این است که وعده های صحیح و قانع کننده بدهیم که بتوانیم به آن عمل کنیم، نه اینکه ‏در قبال امتیاز های مادی، رای جمع کنیم”.‏

نظراصلاح طلب را در مورد نتیجه انتخابات آمریکا چیست؟ خانم هاشمی می گوید: “ببینید، من نمی دانم آیا پیروزی ‏باراک اوباما تغییری بخصوص در انتخابات ایران بوجود بیاورد. این را تاریخ نشان داده است: زمانی که خاتمی رئیس ‏جمهور ایران و بیل کلینتون رئیس جمهور آمریکا بود، راه گفتگو مسلما باز بود، اما هیچ اتفاقی نیافتاد. تمام موقعیت ‏های پیش آمده از بین رفت. مطمئنا سیاست های خشن جورج بوش ادامه نخواهد داشت. امیدواریم که غرب این را درک ‏کند که با فشار آوردن به ایران، هیچ چیز بدست نمی آورد”. اما آیا اظهارات احمدی نزاد تاثیر منفی نداشته است؟ خانم ‏هاشمی می گوید: “درست است اما این ها فقط حرف است. در دویست سال گذشته، ایران هرگز به کشوری حمله نکرده ‏است و حتی مورد حمله هم واقع شده است. صدام حسین در مقابل ایران از سلاح شیمیایی استفاده کرد و با این کار ‏کنوانسیون ژنو را نقض کرد. مجامع بین المللی در قبال ایران استاندارد های دوگانه دارند”.‏

منبع: ایل مانیفستو 8 اکتبر‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏‎ ‎‏ ‏