فشار اخیر عراق برای پازپس‌گیری شهر سنی‌نشین تکریت از افراطیون داعش، نور جدیدی بر نقش کمک‌های ایران در نبرد برای کنترل این کشور انداخته است.
مقامات آمریکایی گفته‌اند، ایران با رساندن سلاح، موشک و پهباد از حمله برای بازپس‌گیری تکریت حمایت می‌کند. به گفته مقامات نظامی آمریکا، افراد سپاه پاسداران ایران در کنار واحدهای عراق هستند و اکثرا در واحد توپخانه و پرتاب موشک کمک می‌کنند.
سرهنگ استیو وارن، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا روز دوشنبه در پنتاگون گفت، آمریکا در نبرد تکریت همکاری نمی‌کند. این مقام گفت، آمریکا در حمایت از نیروهای عراق دست به حمله هوایی نزده و در برنامه‌ریزی این نبرد سهیم نبوده است.
سرهنگ وارن گفت: “ما کاملا از این حمله اطلاع داریم اما عراقی‌ها از ما درخواست کمک یا حمایت نکرده‌اند. حضور ما در عراق به درخواست دولت عراق است. ما برای مشاوره آنجا هستیم تا هروقت از ما بخواهند کمک و از آنها حمایت کنیم.”
او در این جلسه خبری به حمایت ایران از عملیات تکریت اشاره‌ای نکرد. اما مقامات آمریکایی گفته‌اند، یکی از دلایل اصلی که عراقی‌ها از آمریکا درخواست کمک نکرده‌اند، حمایتی است که از ایران و سپاه پاسداران دریافت می‌کند.
مقامات ایران در مورد این حمله علیه داعش اظهارنظر نکرده‌اند.
مقامات نظامی و دولتی آمریکا، با دقت حمایت ایران از نبرد تکریت را دنبال می‌کنند. حضور سنگین نیروهای شیعه در شهر سنی‌نشین تکریت می‌تواند با افزایش شکاف فرقه‌ای مشکلات زیادی ایجاد کند. مقامات آمریکا نگران آسیب‌های جانبی حمایت های ایران هستند.
یک مقام آمریکایی گفت: “تا حدی که بتوانند بدون برافروختن تنش‌های فرقه‌ای با حملات خود داعش را عقب برانند، می‌تواند سودمند باشد.”
پنتاگون همواره به ایران هشدار داده تا مراقب باشد با کمک‌های خود به عراق، آتش جنگ داخلی مذهبی را دوباره روشن نکند.
جان کربای، منشی مطبوعاتی پنتاگون در ماه دسامبر گفت: “ما نمی‌خواهیم کاری در جهت دامن زدن به تنش‌های فرقه‌ای انجام شود.”
یک مقام دیگر آمریکایی گفت، کمپین آزادسازی تکریت می‌تواند به برنامه آینده عراق برای پس‌گرفتن موصل کمک شایانی کند. وی گفت: “اگر موفق شود نتایج خوبی دارد. شکی نیست هر منطقه‌ای که از داعش پس گرفته شود خوب است.”
به گفته مقامات آمریکایی، ایران و آمریکا عملیات خود در عراق را از یکدیگر جدا کرده‌اند. به طور کلی، وقتی شبه‌نظامیان شیعه درگیر عملیات نظامی هستند، آمریکا از آن حمایت نمی‌کند. ایران حامی بسیاری از نیروهای شبه‌نظامی است که مستقیما از ایران هدایت می‌شوند.
بنا به اظهارات مقامات آمریکا، نبرد تکریت گسترده‌ترین حمایت ایران از نیروهای عراقی است ولی اولین محسوب نمی‌شود. ایران در حمایت از شبه‌نظامیان شیعه دست به حملات هوایی زده است. در ماه اکتبر، شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران، به آزادسازی یک شهر سنی‌نشین در اطراف بغداد کمک کردند. دولت عراق با توجه به این‌که ممکن بود داعش از این شهر برای حمله علیه زائران شیعه استفاده کند، با کمک ۱۰ هزار شبه‌نظامی شیعه و مستشاران ایرانی شهر را پس گرفت.
مقامات آمریکایی می‌گویند، در عراق بخش‌های تحت رهبری نیروهای ایرانی و مناطقی که کنترل آن در دست آمریکاست مجزا هستند. آمریکا برنامه‌های استان انبار، مناطق کردنشین در شمال، خصوصا موصل را برعهده دارد. در مقابل ایران بیشتر در مناطقی حضور دارد که دولت عراق در آنها شدیدا وابسته به شبه‌نظامیان شیعه است. این مناطق شامل بخش‌هایی در شرق بغداد، استان دیاله و تکریت می‌شود.
نیروهای ایران از لحاظ تعداد بسیار کمتر از نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکاست. اما مقامات تصدیق می‌کنند که افراد ایرانی در خط مقدم نبرد هستند، در حالیکه آمریکا فعلا مستشاران خود را پشت خط مقدم نگه داشته است.
مقامات ایران و آمریکا به تکرار گفته‌اند، در عملیات عراق با هم همکاری نمی‌کنند. اما هر دو طرف تلاش کرده‌اند در عملیات یکدیگر دخالت نکنند.
آمریکا می‌گوید، اگر ایران با نیروهای آنها مقابله کند یا علیه مستشاران آمریکایی دست به حمله بزند، کارشان بسیار مشکل می‌شود. اما هر دو طرف تلاش می‌کنند در عین حمایت از دولت بغداد، فاصله‌شان را با یکدیگر حفظ کنند.
منبع: وال استریت ژورنال - 2 مارس 2015
