نگاهی به نمایشگاه عکاسی رضا کیانیان
عکس های شخصی در روزهای حادثه….
نگارخانه “نوروز هنر” جمعه 18 دی‌ماه از ساعت 16 تا 20 افتتاح شد و تا 29 دی‌ماه علاقمندان می‌توانند از آثار نقاشی و عکس به نمایش گذاشته شده در این نگارخانه دیدن کنند. در این نمایشگاه عکس‌های رضا کیانیان از مناظر مختلف به نمایش گذاشته شده است.
همچنین آثار نقاشی هنرمندانی چون احمد اسفندیاری، پروین امیرقولی، هادی جمالی، مجمود جوادی‌پور، جلال شباهنگی، منیژه صحی، یعقوب عمامه‌پیچ، محمدرضا فیروزه‌ای، منوچهر معتبر، گیزلا ورگاسینایی و احمد وکیلی در این نگارخانه به نمایش گذاشته شد.نگاهی داریم به آثار رضا کیانیان.
نگاه…
تأثیرگذارترین نوع عکاسی، مستندنگاری یا همان نگارش تصویری از آغاز تا همین دقیقه‌ی اکنون در عرصه‌های وسیعی از زندگی بشر امروز حضوری شگرف و چشم‌گیر داشته و دارد. عکاسی از موضوعات طبیعت، فرهنگ مردم، اماکن فرهنگی و تاریخی که لحظاتی بی‌نظیر از زندگی را ماندگار می‌کند، موجب شناخت مردم از جهان پیرامون خویش می‌گردد، فارغ از ساحاتی که در آن به سر می‌برند، بی‌حضور درکی از زمان و مکان، گویی تو را در ژرفای تاریخی ازلی- ابدی و لحظه‌های حیرت و شگفت آن غرق می‌کند. هر چند که در این نوشتار بنا نداریم تا به چند و چون سیاست و روزگار تب زده ی ایران بپردازیم، اما هرگز نخواهیم توانست از این پرسش صرف نظر کنیم که اگر بنا بر ثبت تاریخ و زندگی انسان ها ست، پس جایگاه مبارزات مردمی و آن عده که در راه عقیده شان جان دادند کجاست؟ چنان‌چه عکاس، موضوعات موردنظر و سوژه‌هایش را با شناخت و درکی توامان (فنی- محتوایی) انتخاب کرده‌باشد، تأثیر آن به مراتب بیش‌تر از یک عکس معمولی است. کشف یک لحظه‌ی هنری کمتر از کشف سیب نیوتن و جاذبه‌ی زمین نمی‌باشد و به تعبیری کشف یک لحظه‌ی هنری به همان اندازه‌ی یک کشف علمی قابل تأمل است چرا که کشف هنری همراه با درک و التذاذی زیبا شناختی است. در این میانه، آیا ثبت این همه شور و اتحاد مردمی ارزش ثبت شدن در تاریخ ندارد؟ چه بسا که یک عکس معمولی به مثابه‌ی یک سند قابل ارزش است، اما عکاسی که عکس‌هایش آمیخته با اندیشه و دانش فنی است، بی‌هیچ تردیدی ارتباطی سریع‌تر و عمیق‌تر با مخاطبش برقرار می‌کند. بی‌هیچ مداهنه و تعارفی، رضاکیانیان به عنوان یکی از هنرمندان به نام ایران، با باور به چنین روشی و صرف نظر از اتفاقات دیگری که در جامعه مان رخ می دهد توانسته‌است در ثبت و ضبط گوشه‌هایی از طبیعت، فرهنگ و تاریخ ایران زمین به ویژه جلوه‌های زیبا و شگفت ایرانی نقش مؤثری ایفا کند. او سال‌هاست عکاسی را با موضوعات متفاوت آغازوتجربه کرده و تجربیات ارزشمندی دراین زمینه دارد.
توجه به ویژگیهای طبیعی، تاریخی و فرهنگی، این نمایشگاه کیانیان را از سایر آثار هنری دیگر متمایز می‌کند. گذشته از نگاه موضوعی که خود یکی از ویژگیهای نوعِ نگاهِ کیانیان به سوژه‌های موردنظر اوست، کیفیت فنی عکس‌ها به لحاظِ انتخاب درستِ زوایایِ دید، نور، ترکیب بندی و هارمونی رنگ‌ها از دیگر نکات قابل اعتنای این فریم ها درگالری است. کیانیان در عکس‌های خود تا جایی که توانسته بیننده را به عمق موضوع می‌برد و با بهره‌جویی از نکاتی فنی و شناختی محققانه از موضوع نمی‌گذارد که بیننده‌ی عکس‌هایش بی‌تأثیر از آن‌ها بمانند. هر عکس او نشان می‌دهد که عکاس تا چه میزان با سوژه‌هایش آشناست و به آن‌ها نزدیک است. در عکس‌ها این نزدیکی کاملاً احساس می‌شود. دل‌بستگی‌های بی چون و چرای او به طبیعت، به مردم، به تاریخ و فرهنگ مردم از نگاهی دور و زاویه‌ای باز تا به نگاهی بسته از یک نقش، همه و همه نشان می‌دهد که او با زندگی ارتباطی ناگسستنی دارد و همه‌ی موضوعات عکس‌هایش فضاهایی است که او با آن‌ها زندگی می‌کند، و هر عکسش پیام خود را دارد. در غالب عکس‌های کیانیان، احساسات، قدرت تجسم و نوع دید با تأکید بر محتوا و فرم دخالت داده شده‌اند.وی در عکس‌هایش در حال یافتن و جست‌وجو و ثبت و ضبط و عرضه‌ی این موضوعات و سوژه‌ها به مخاطبان- تماشاگران- می‌باشد. عکس‌های این عکاس، مناظری از کوه، بیابان، باغ، درختان، آسمان، آبشارها، سراب‌ها، آدم‌ها و تصاویری از حیوانات و در مواردی شهرها، روستاها و گاه کودکان و زنان، مردان، صنایع دستی و… می‌باشند. یکی از ویژگیهای عکاسی طبیعت در عکس‌های رضا کیانیان، تنوع و تعدد موضوعات عکاسی است. این تنوع به علت دید و نگاه مردم شناسانه‌ای که در پشت تصاویر وجود دارد، بر خلاف عکاس خبری که به نوعی میل به شتاب‌زدگی در آن‌ها مشهود است، فرصت کافی وجود داشته تا عکاسی وی به دامن سطحی نگری نغلتد.
اما در عین حال توجه به جزئیات و استفاده متوسط کیانیان از عوامل محیطی برای بعدسازی نشان می‌دهد که او در تمام عکس‌ها به یک میزان وسواس به خرج نداده است که شاهد این مدعا عکس نهم مجموعه بود که به شکلی سیال درب ظاهرا بازسازی شده یک خانه روستایی پس از بارش برف به تصویر کشیده می‌شود در حالی که فاصله ثبت اثر و کادربندی باز کیانیان ترسیم واقعی بعد طبیعی اثر با نگاه و پرداختن به جزئیات پراکنده را بی‌پاسخ می‌گذارد. در مجموعه عکس‌ها البته منصفانه باید گفت عکس هفدهم یک تحول مفهومی است؛ چرا که استفاده ظریف و دقیق از ضدنور درخت و شاخه‌های خشک آن و زاویه مورب برای ترسیم آسمان ابری و قرار دادن آفتاب در پشت درخت، عمق تصویر را کاملا باز می‌گذارد و سایه روشن را اساس درک تصویر قرار می‌دهد.
هنرمند این نمایشگاه عکاسی است که فرم و محتوا را به گونه‌ای متعادل در خدمت گرفته‌است. فرم در عکاسی قاب های موجود پیش روی مخاطب در خدمت معناست به طوری که او هرگز معنا و مفهوم را قربانی فرم نمی‌کند.
کیانیان عکاس مردم‌شناسی است که از منظری خاص به هستی نگاه می‌کند. دارای پایگاه مشخص فکری است و هم‌چنان که زاویه‌ی دوربینش را تنظیم می‌کند، زاویه‌ی دیدش را نیز تنظیم می‌کند. او نه شیفته‌ی فرم محض است و نه فریفته‌ی محتوای صرف. وی عکاس و هنرمندی مردم‌شناس است که قدرت تجزیه و تحلیل دارد و زیبایی‌شناسی که در آثارش مشهود است، نشانگر این است که او از پیچیدگی ویژه‌ی خود گذشته و به سادگی خاصی دست یافته‌است. سادگی برای او به معنای سطحی بودن نیست. پشت سادگی تصاویر واضح و روشنی که می‌گیرد یک مفهوم متعالی پنهان شده‌است. ضمن این که دوربین را مخاطب می‌شناسد، اما در تقابل بین فرم و محتوا - ساختار و معنا - کفه‌ی ترازو را به نفع معنا پر و خالی می‌کند.
به طور کلی می‌توان گفت مجموعه عکس های این هنرپیشه سینمای ایران درگالری” نوروز هنر” نمایه‌ای از جوشش زیبا شناختی او در بستر طبیعت و ثبت زوایایی از مناظر است که نشان می‌دهد تضاد و کنتراست نامحسوس چگونه می‌تواند مفاهیمی همگون را به نمایش گذارد و این شاید مهم‌ترین پیامی است که بدون جمله‌بندی و تکلف می‌خواهد و می‌تواند از این مجموعه به دوستداران عکاسی و هواداران خود ارائه کند و این از دید نقادانه لزوما نبوغ آمیز و بی‌نظیر نیست؛ بلکه می‌توان گفت تجربه‌ای متوسط در بیان مفاهیم طبیعی است.