یادیاران

نویسنده
پیام رهنما

از عشق تامرگ…

محمدرضا اعلامی متولد 1335 تهران، دارای تحصیلات ناتمام در رشته سینما و تلویزیون از کالج رویال آرت لندن بود.

او از سال 1354 با ساختن فیلم های کوتاه برای کودکان و نویسندگی و تهیه کنندگی برنامه‌های کودک در تلویزیون به فیلمسازی روی آورد. فعالیت حرفه‌ای در عرصه سینما را با دستیاری کارگردان در «خط قرمز» به کارگردانی مسعور کیمیایی آغاز کرد و تجربه نخست کارگردانی اش را با فیلم «نقطه ضعف» به دست آورد فیلمی که در همان ابتدا شهرتی مناسب برایش به ارمغان آورد و بازیگر نخست آن جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم فجر را به خود اختصاص داد.

اعلامی را می‌توان کارگردانی مولف لقب داد، چرا که تنها کارگردانی نمی‌کرد، بلکه نویسندگی، طراحی لباس، تدوین، مجری‌طرح، انتخاب موزیک و حتی بازیگری هم در کارنامه او به چشم می‌خورد.

 

فیلم ها

محمد رضا اعلامی فیلمهای زیر را کارگردانی کرد:

 نقطه ضعف (1362)، ترنج(1365)، شناسایی(1366)، عشق‌ومرگ(1369)، افعی(1371)، آن سوی‌آینه(1376)، آشوبگران(1377)، ساقی(1380)، رازها(1383)، ماشا‌ءالله‌خان در بارگاه هارون الرشید(1388) اشاره کرد که فیلمنامه اکثر این فیلم‌ها را نیز خود نوشته بود و در یکی از این فیلم‌‌ها(آن سوی آینه) بازیگری هم کرده و تهیه کنندگی سه فیلم رازها، عشق ومرگ و شناسایی را هم عهد‌ه‌دار بود.

تدوین هفت فیلم از ده فیلم را هم خود عهده دار بود و موزیک فیلم عشق و مرگ را هم خود انتخاب کرده بود.

وی برای ساخت نخستین اثر سینمایی اش(نقطه ضعف)به سراغ رمانی از کازانتاکیس یونانی رفت و فیلمی بی‌زمان و مکان ساخت. کار درخشانی که بسیار مورد توجه منتقدین قرار گرفت.  بازی درخشان حسین پرورش و جواد گلپایگانی و فیلمبرداری علیرضا زرین دست موردستایش قرار گرفت.

از نقاط قوت فیلم می‌توان به بازی درخشان حسین پرورش و جواد گلپایگانی در کنار فیلمبرداری علیرضا زرین دست اشاره کرد.

اعلامی فیلم های ترنج و شناسایی نتوانست موفیقت‌های فیلم نخستش را تکرار کند. ترنج به سراغ قصه‌ای بومی با محوریت قالی بافان رفت و بازیگران توانمندی همچون:علی نصیریان و پروانه معصومی را در کنار هم قرار داد.شناسایی نیز که کاری روشنفکرانه در زمان خود به حساب می آمد و محمد علی سپانلوی شاعر را به عنوان بازیگر در خود داشت.

هر دو فیلم درگیشه شکست خورد وباواکنش سرد منتقدین روبرو شد. فیلم بعدی او- عشق و مرگ – ملودرامی بود که با فروش نسبتا مناسبی روبرو شده و تهیه‌کنندگان سینما را متوجه وی نمود.

در اواخر دهه ‪ ۱۳۶۰اوایل دهه ‪ ۱۳۷۰براداران شایسته که در راس هدایت فیلم کارهای پرفروشی را روانه اکران کرده و اسم خود را بر سرزبانها انداخته بودند، به سراغ اعلامی رفتند و رمبوی وطنی را به نام افعی باکارگردانی او روانه بازار ساختند.

فروش بی سابقه فیلم در کنار نقدهای تند و گزنده منتقدین، نام اعلامی را پس از یک دهه مطرح ساخت. همه می پرسیدند:

اعلامی در مصاحبه مفصلی با مجله گزارش فیلم به این پرسش جوا ب داد.او بار نج و شهامت از سینمائی سخن گفت که در ظاهرآرمان را تبلیغ می کرد و د رعمل میدان سودجویئ تهیه کنندگانی بود که به محافل خاص وصل بودند.

فروش بالای افعی هم نتوانست اعلامی را به کارگردانی پرکار تبدیل کند چرا که با دیدگاههای سینمایی او در تضاد کامل قرار داشت.

آخرین فیلم های او : آینه- ساقی- رازها در سرگردانی کارگردان بین دو فضا ساخته شدند و راه بجائی نبردند.