منوچهر متّکی، وزیر خارجه ایران ضمن عبور از پاریس در مصاحبه با روزنامه لوموند، در حالی که به نظر نمی رسید از اظهارات بوش در اروپا چندان برآشفته باشد گفت: “این آخرین سفر بوش به اروپاست و حرف هایش را تماماً باید از زاویه مصرف داخلی که در انتخابات دارد ارزیابی کرد. درواشنگتن یک خلأ تصمیم گیری حاکم است. در هر صورت، ما فکر نمی کنیم که ایالات متحده توان آن را داشته باشد که خود را درگیر یک جنگ تازه در منطقه کند”.
متّکی در این مصاحبه پیامی فرستاد که به گفته خودش ”روشن” و “صادقانه” بود: “ایران در صدد وقت کشی نیست؛ و قصد زد وبند هم ندارد که بخواهد قضایا را کش بدهد و از موقعیت به سود خودش استفاده کند. ما مایلیم باب گفت و گو را باز کنیم امّا مسئله اینست که در هردو طرف باید جوّ اعتماد حاکم شود.“
وی سپس اظهار داشت که “ایران به حقوق و تعهدات منطقه ای و جهانی خود پایبند است(…) و با ارائه بسته پیشنهادهایش گام های لازم را در این جهت برداشته است”.
در واقع ارائه طرح ابتکاری ایجاد یک “کنسرسیوم جهانی” برای دنبال کردن برنامه غنی سازی اورانیوم در این کشور از جمله اقدامات حکومت ایران به شمار می رود. در طرف دیگر هم شش کشور فرانسه، انگلیس، روسیه، چین، آمریکا و آلمان با اصلاح بسته پیشنهادی سال 2006 که از جانب ایران رد شده بود، نکات تازه ای در زمینه همکاری های تجاری و تبادل نظر در مورد امنیت خاورمیانه به آن افزوده اند.
آیا این بار امیدی هست؟ خاویر سولانا راهی تهران است امّا رئیس جمهور ایران پیش از ورود او با اظهار اینکه” شرف ملّت ایران را” با امتیازها معامله نخواهد کرد سدّ محکمی برسر راه حصول به نتیجه ایجاد کرده است. وزیر امور خارجه دولت احمدی نژاد با مسئله برخوردی ملایم تر دارد و می گوید که باید صبر کرد و ”حرف های آقای سولانا را شنید” امّا در عین حال تأکید می کند که “این دوبسته قاعدتاً دارای محورهای مشترکی هستند و بر همین اساس می توان با دید تازه ای به پرونده[ ایران] نگاه کرد”.
شورای امنیّت سازمان ملل تا کنون سه قطعنامه بر علیه ایران صادر کرده است. آیا ایران از تشدید تحریم های بین المللی نگران نیست؟ آقای متّکی بلافاصله پاسخ می دهد که تحریم “اثری ندارد”. حتی در شرایطی که تورم بیست درصدی چرخ اقتصاد کشور را لنگ کرده است؟ متّکی می گوید: “به نظر ما آمریکائی ها بالاخره فهمیده اندکه تحریم نتیجه ای نداشته و با شکست مواجه شده است. تحریم به گذشته و به ادبیات دهه 60 و 70
تعلق دارد”.
وزیر خارجه ایران ضمن تأکید بر “پویائی” و “سرزندگی” اقتصاد ایران در مورد اتفاق نظرمقامات کشور در جریان انتخابات مجلس برای تلاش درجهت اصلاحات اقتصادی می گوید: “اصلاحات زیر بنائی برای بهتر کردن وضعیت معیشتی مردم و طبقه محروم در دست اجراست”.
از سخنان متّکی چنین برمی آید که وی خبرهای مبنی بر بازشدن فضای سیاسی میان فرانسه و سوریه و مذاکرات غیرمستقیم اسرائیل و سوریه را به معنای تضعیف روابط ایران و سوریه ارزیابی نمی کند: “پس گرفتن زمین های متعلق به سوریه حقّ مسلّم این کشور است. اسرائیل باید مزارع شعب را به لبنان و بلندی های جولان را به سوریه بازگرداند”.
وقتی صحبت به فرانسه کشیده می شود وزیر سنجیده پاسخ می دهد امّا از فحوای کلامش سرخوردگی پیداست: ” ایران برای اینکه فرانسه بتواند در منطقه نقش مستقلی داشته باشد خیلی تلاش کرد”. می پرسیم پس در توافق ماه مه دوحه که بحران لبنان را تا حدی تخفیف داد و تهران هم از آن استقبال کرد چه کسی نقش داشت؟ متّکی از اینکه” سیاست فرانسه به سیاست آمریکا گره خورده و از اینکه فرانسه زیاد اهل ابتکار و خطر کردن به خصوص در لبنان نیست و درجهت یافتن راه حلّی جامع تلاش نمی کند” ابراز تأسف کرده می گوید پاریس” در سیاستی که در خاورمیانه در پیش گرفته موفّق نبوده. فرانسه دنباله رو صرف سیاست کشورهائی است که شکست خورده اند”
در حالی که به عقیده او لازمه دیپلماسی واقعی “پختگی، خرد و شکیبائی” بیشتر است. نظرش را در مورد باز شدن فضای سیاسی میان فرانسه و ایران، مثل مورد سوریه می پرسیم. می گوید: “سیاست فرانسه هنوز فاقد توازن و پختگی است بنابراین ایران از هر اقدامی که در جهت اصلاح سیاست این کشور صورت گیرد استقبال می کند”.
وی حتی تأکید می کند که” تلاش” های فرانسه را در این راستا می توان ملاحظه کرد: “ امیدواریم که این تلاش ها به نتیجه برسند و فرانسه بتواند با دوستان واقعی خود روابطی بر اساس احترام به منافع متقابل برقرار کند”.
آقای متّکی در پاسخ به سئوالی درباره باراک اوباما، نامزد دمکرات ریاست جمهوری آمریکا، که اعلام کرده می خواهد با دشمنان آمریکا و از جمله ایران گفت و گو کند با احتیاط پاسخ می دهد: “نمی خواهم برای نامزدها مشکل ایجاد کنم. باید به خواست مردم آمریکا احترام گذاشت. تحلیل ما اینست که رئیس جمهور آینده باید بتواند پاسخگوی انتظارات ملّت آمریکا باشد”. به اعتقاد وزیر “مسلم اینست که مردم آمریکا خواهان تغییرات اساسی به خصوص در زمینه سیاست خارجی هستند”.
منبع: لوموند 13 ژوئن