کمتر از دو هفته مانده به زمان اعلام شده برای برگزاری “کنگره ملی کرد” در اربیل، هنوز افراد و شخصیت‌های اصلاح‌طلب در کردستان ایران برای حضور در این کنگره دعوت نشده‌اند. جلال جلالی زاده، از چهره‌های اصلی اصلاح طلبان کرد، با ابراز امیدواری نسبت به برگزاری چنین نشست‌هایی به روز می‌گوید که احزاب اپوزیسیون کرد به تنهایی نمی‌توانند نمایندگی کردهای ایران را به عهده داشته باشند.
در همین راستا محمدعلی توفیقی، روزنامه نگار، فعال سیاسی و عضو سابق شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران نیز در نامه‌ای سرگشاده به مسعود بارزانی و کمیته برگزاری “کنگره ملی کرد” با تاکید بر اهمیت حضور احزاب کرد، از نادیده گرفتن جریانهای سیاسی و مدنی فعال در داخل کردستان ایران از سوی کنگره انتقاد کرده است.
بارزانی: نمی‌خواهیم علیه هیچ دولت و ملیتی باشیم
“کنگره ملی کرد” به ابتکار مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و برخی دیگر از چهره‌های سیاسی کرد قرار است به زودی در شهر اربیل در کردستان عراق برگزار شود.
هدف از برگزاری این کنگره حضور همه احزاب و گروه‌های سیاسی در چهار کشور محل سکونت کردها به منظور ایجاد گفتمان واحد بر مبنای استراتژی آشتی و همزیستی با ملیت‌های دیگر اعلام شده است.
مسعود بارزانی، رهبر حزب دمکرات کردستان عراق و رئیس حکومت اقلیم کردستان در مورد اهداف این کنگره تصریح کرده است که برگزار کنندگان نمی‌خواهند علیه هیچ ملیت و دولتی در همسایگی خود در منطقه باشند.
وی با اشاره به اینکه موضوع برپایی این کنگره از مدت‌ها پیش میان وی، جلال طالبانی، رئیس جمهور عراق و عبدالله اوج آلان، رهبر زندانی پ ک ک مطرح بوده، تاکید کرده که رسیدن به هیچ کدام از اهداف کردها با اسلحه ممکن نمی‌شود و تلاش این کنگره نیز رسیدن به راه حلی دمکراتیک برای مساله کرد است.
در این کنگره که قرار است اواخر ماه جاری میلادی در اربیل کردستان عراق برگزار شود، حدود ۴۰ حزب و گروه کرد و در مجموع ۶۰۰ نفر از تمام کشورهای محل سکونت کردها شرکت می‌کنند.
گفته شده که این کنگره روز ۲۴ ماه اوت سال جاری برگزار خواهد شد، اما در روزهای گذشته برخی از رسانه‌ها از احتمال به تعویق افتادن آن به علت اوج گرفتن درگیری‌های نظامی در کردستان سوریه خبر داده‌اند.
حزب دمکرات کردستان عراق، اتحادیه میهنی کردستان عراق، حزب تغییر، پ ک ک، حزب کارگران کردستان، حزب صلح و دمکراسی، حزب اتحاد دمکراتیک کردستان، حزب آینده از جمله احزاب شرکت کننده از کشورهای عراق، ترکیه و سوریه هستند.
از کردستان ایران نیز حزب دمکرات کردستان ایران، حزب دمکرات کردستان، حزب کومله کردستان، حزب کومله زحمتکشان کردستان، کومله، سازمان کردستانی حزب کمونیست ایران و پژاک، حزب حیات آزاد کردستان به این کنگره دعوت شده اند.
از داخل ایران کسی دعوت نشده است
تا این لحظه اما هیچ‌کدام از گروه‌ها و شخصیت‌های فعال سیاسی کرد از کردستان ایران به این کنگره دعوت نشده‌اند؛ موضوعی که انتقاد فعالان سیاسی و مدنی مستقل از احزاب کرد را بر انگیخته است.
در کردستان ایران، گروه‌هایی مانند شورای هماهنگی اصلاح طلبان کرد، جبهه متحد کرد، جماعت دعوت و اصلاح فعالیت می‌کنند.
جلال جلالی زاده از اعضای اصلاح طلبان کرد، نماینده سنندج در مجلس ششم و تنها عضو شورای مرکزی اهل سنت در جبهه مشارکت در مصاحبه با روز تائید می کند که تا این لحظه هیچ نماینده‌ای از جریانهای سیاسی و مدنی داخل کشور به این کنگره دعوت نشده اند.
او با انتقاد از این موضوع و برشمردن آن به عنوان یکی از ضعف‌های این کنگره می‌گوید اپوزیسیون خارج از کشور نمی‌تواند به تنهایی نمایندگی همه کردها را در “کنگره ملی کرد” به عهده بگیرد.
آقای جلالی زاده که از چهره‌های مطرح اهل سنت ایران هم هست می‌افزاید: “اگر قرار است این کنگره فراگیر باشد باید تمامی گروه‌ها و جریانات به تناسب جایگاهشان در آن حضور داشته باشند تا از نظرات و دیدگاه‌هایشان استفاده شود. کنگره باید صدای تمامی کردها باشد و نمایندگی همه آنها را به عهده بگیرد، نه فقط احزابی که در خارج هستند و دسترسی به آنها آسان‌تر است.”
در آستانه برگزاری این کنگره، نچیروان بارزانی، رئیس حکومت اقلیم کردستان در ترکیه با رجب طیب اردوغان ملاقات کرد. آ‌ن‌زمان رسانه‌های کردستان عراق نوشتند که این سفر در راستای متقاعد کردن ترکیه به برگزاری چنین نشستی صورت گرفته است. مقامات جمهوری اسلامی اما تاکنون به صورت رسمی به برگزاری این کنگره واکنش نشان نداده‌اند.
جمهوری اسلامی و پذیرش مساله کرد
تحولات اخیر منطقه، آغاز روند مذاکرات ترکیه با پ ک ک، تسلط کردها بر مناطقی از کردستان سوریه و شدت گرفتن اختلافات حکومت اقلیم کردستان عراق با حکومت مرکزی طی ماه‌های گذشته مساله کرد را به کانون توجه افکار عمومی و برخی از ناظران سیاسی در منطقه تبدیل کرده است.
جلال جلالی زاده می‌گوید در ایران نیز با توجه به انتخاب حسن روحانی به نظر می‌رسد اراده‌ای برای حل مساله کرد وجود دارد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است که به دلیل نزدیکی فرهنگی و تاریخی کردها به ایران، بهتر است نسبت به سایر کشورها ایران تلاش و فعالیت بیشتری در چنین کنگره‌هایی داشته باشد.
محمدعلی توفیقی هم در نامه خود به بارزانی و کمیته برگزاری کنگره ملی کرد گفته است بر پایی این کنگره بیش از هر چیز دیگر نشانه بلوغ سیاسی کردها و ورود آنها به دوران جدیدی از مناسبات منطقه‌ای و بین المللی است.
به اعتقاد آقای توفیقی با سقوط رژیم صدام حسین و ایجاد سیستم فدرالی عراق، در حلقه مهار کردها که توسط چهار رژیم ایران،عراق، ترکیه و سوریه پدیدآمده بود، گسستی ایجاد شد که در حال حاضر با تضعیف شدید رژیم سوریه و درک مسئله کرد توسط ترکیه و تمایل برای حل مسالمت آمیز آن می توان پنداشت که این مهار از میان رفته است.
این روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در مورد کردهای ایران گفته است که مسئولان جمهوری اسلامی “اساسا حاضر به پذیرش اصل صورت مساله کرد نیستند.”
سهم جامعه مدنی و کردهای خارج
در سالهای اخیر علاوه بر جریانهای سیاسی در کردستان ایران، تشکل‌هایی مدنی مانند سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان، انجمن زیست محیطی سبز چیا، انجمن زنان مریوان و چندین انجمن فرهنگی ادبی فعالیت کرده‌اند.
با وجود تاکید کمیته برگزاری “کنگره ملی کرد” بر فراگیر بودن این نشست، تا کنون از هیچ یک از گروه‌های مدنی کردستان ایران نیز برای شرکت در کنگره دعوت نشده‌است.
از همین رو محمدعلی توفیقی درنامه خود نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرده و نوشته است که نادیده گرفتن نمایندگان این گروه‌ها “می‌تواند اصل فراگیری این کنگره که یکی از عوامل مهم موفقیت آن محسوب می‌گردد را حداقل در بخش مربوط به ایران زیر سئوال ببرد.”
گرچه برپایی “کنگره ملی کرد” با استبقال کردها رو به رو شده اما از زمان اعلام برگزاری این کنگره و مشخص شدن احزاب شرکت کننده در آن، برخی از کردهای ایران در شبکه های اجتماعی نسبت به غفلت کنگره از دعوت تشکل‌های سیاسی، مدنی و اجتماعی مستقل از احزاب و همچنین کردهای خارج از کشور انتقاد کرده‌اند.
