هیات دولت برای سفرهای محموداحمدینژاد که روزگاری قرار بود قسمت اعظم آنها به اندازهی “پول یک نان و پنیر” خرج داشته باشد، هواپیمای اختصاصی 45 میلیارد تومانی سفارش داده است. گرچه خبر این خرید حالا منتشر شده، اما تصویب آن در هیات دولت درست همزمان است با شروع مقدمات حراج ماشین رئیس جمهور برای امور خیریه، یعنی آبانماه 1389.
سرنوشت درآمد 2 و نیم میلیارد تومانی معامله اول که قرار بود صرف امور خیریه شود در هیاهوی مربوط به فساد گستردهی مالی فرد خریدار از یاد رفت، اما هزینهی 45 میلیارد و 700 میلیون تومان معامله دوم مشخص است از کجا آمده: بودجه حوادث غیر مترقبه.
مجلس بی خبر و دولت فرصت طلب
هیات دولت برای تامین اعتبار خرید این هواپیما که گفته شده از نوع ایرباس 320 است، در نیمه دوم سال 1389 مصوبه‌ای را تصویب کرده که هیچگاه اعلام عمومی نشده است. بعد از آن نیز مبلغ مصوب در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار گرفته. مصوبه هیات دولت نشان می دهد نهاد ریاست جمهوری قصد دارد به صورت مستقیم این خرید را انجام دهد.
یکی از نمایندگان مجلس گفته مجلس شورای اسلامی تازه دو ماه پس از تصویب این مصوبه در هیات دولت در جریان آن قرار گرفته است. محمد رضا خباز، خود این مساله را برای اولین بار شش ماه پس از آنکه از آن مطلع شده فاش ساخته است. او در 23 خردادماه جاری در مصاحبه با “قدس” ضمن اشاره به بودجه 13 هزار و 500 میلیارد تومانی مصوب هیات دولت برای حوادث غیرمترقبه مانند سیل، سرمازدگی، خشکسالی و…، گفته بود:” اگر من بگویم دولت از مجموع مصوبات خود تنها بخشی را به این مسأله اختصاص داد و بقیه پول قرار بود در جاهای دیگر هزینه شود، تعجب خواهید کرد.”
خباز ضمن ابراز بی اطلاعی از سرانجام این خرید از مخالفت هیأت تطبیق با این مصوبهی هیات دولت در دیماه گذشته خبرداده است.
در قسمتی از این مصوبه که اینک خبرگزاری مهر آن را منتشر کرده آمده است: “مبلغ چهارصد و پنجاه و هفت میلیارد ریال از محل منابع موضوع ماده (12) قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور و جزء (ب) بند (9) قانون بودجه سال 1389 کل کشور به منظور تامین قیمت تمام شده یک فروند هواپیمای ایرباس 320 در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار میگیرد تا برابر قوانین و مقررات مربوط هزینه شود.”
پای مشایی در میان است
هم اکنون نهاد ریاست جمهوری از سوی رسانههای اصولگرا با این سئوال روبرو شده که علی رغم نداشتن تخصص در زمینه خرید هواپیما چرا مستقیما زیر بار این کار رفته است. این رسانهها که چند ماهی است جواب تکراری اما خوبی برای سئوالاتی از این دست پیدا کردهاند، خود در مقام پاسخگویی از “نفوذ و دخالت جریان انحرافی” سخن به میان میآورند.
چنانچه خبرگزاری مهر در توضیح این خبر نوشته: “باید ردپای جریان انحرافی را در این باره پیدا کرد.”
سایت رجا نیوز نیز این تصمیم هیات دولت را در راستای “اقدامات جریان نفوذی در دولت برای تغییر ماهیت و هویت گفتمانی دولت اسلامی که در سال 84 شکل گرفت” ارزیابی کرده است. رجا نیوز که مدعی داشتن اخباری مبنی بر” ارتباط سیستماتیک و تشکیلاتی جریان نفوذی با اطرافیان هاشمی رفسنجانی” شده، این دست اقدامات را به تلاش نزدیکان مشایی برای “حذف جریانات سالم از دولت” نسبت داده است. این سایت همچنین مدعی شده که “جریان نفوذی در دولت به دنبال پیشبرد و اجرای اهداف خود در تکمیل حلقه ارتجاع دولت عدالت محور نهم و دهم به دوران‌های گذشته، درنظر دارد تا با سناریوهایی که با نظر مشاوران دولت‌های کارگزاران و اصلاحات تهیه می‌شوند، این فرآیند را به سرانجام برسانند.”
آشیانهی دولت خالی نیست
گفته میشود هم اکنون در بخش تشریفات فرودگاه مهرآباد 4 هواپیمای اختصاصی برای تشریفات ویژه نهاد ریاست جمهوری وجود دارد. هواپیماهایی که روسای جمهور و مقامات ارشد جمهوری اسلامی تا کنون از آنها استفاده میکردهاند. علاوه بر این طبق خبری که در رسانههای رسمی منتشر شده، دولت چند هواپیمای فالکن ویژه هم برای وزارت‌خانه‌های کشور و امور خارجه در اختیار دارد و چندی پیش هم یک هواپیمای ویژه از یکی از پادشاهان کشورهای آفریقایی خریداری کرده است.
احمدی نژاد تا کنون از یکی از همین هواپیماها که بازسازی اساسی و اصطلاحا “اورهال” شده بوده استفاده میکرد. در این میان یک فروند ایرباس 321 نیز وجود دارد که در دولت خاتمی و در سال 1382 از یک شرکت سنگاپوری خریداری شده است. این هواپیما که خرید و تجهیز آن هزینهای بالغ بر 60 میلیون دلار داشته هم اکنون در آشیانه دولت در فرودگاه مهرآباد آماده فعالیت است هر چند تا کنون مورد استفاده قرار نگرفته است.
این هواپیما 2 سال بعد از خرید در سال 1384 و در آغازین ماههای ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد تحویل ایران شد. غلامحسین الهام سخنگوی دولت نهم و رییس دفتر وقت رییس جمهوری در مراسم تحویل آن گفته بود: “بعید به نظر میرسد رییس جمهور با توجه به شعارهای خود از هواپیمای تشریفاتی استفاده کند .”
الهام بعدها در یادداشتی با عنوان “داشتیم شاه می‌شدیم…” در روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: “حداکثر 6 ساعت پرواز مستمر، آن قدر سخت نیست که نیاز به این همه تشریفات داشته باشد. پرواز بیش از آن هم نیازمند چنین تحمیلی نیست. از اینکه این هواپیما تحویل شد، برای دولت موفقیت است چون ثروت کشور از حلقوم فروشنده قانون شکن بیرون کشیده شد. اما احمدی نژاد هرگز از اختصاص آن به رئیس جمهور و دولت خرسند نشد.”
در همان ابتدا توسط نزدیکان احمدی نژاد عنوان شده بود که “ این هواپیما ثروت کشور است و در صورت عدم استفاده رییس جمهوری هم در جای دیگر استفاده خواهد شد.” سخنگوی دولت نیز در یادداشت خود خبر داده بود که رییس جمهوری در همان روز به وزیر راه دستور داده است تا برای فروش یا استفاده تجاری از آن در جهت نفع عمومی برنامه ریزی کند. اما این اتفاق طی 6 سال گذشته هیچ گاه رخ نداد و این هواپیمای ایرباس 321 علی رغم آمادگی کامل برای فعالیت در کنج آشیانه دولت در فرودگاه مهرآباد منتظر پرواز ماند.
خرج روی خرج
ماهانه 70 میلیون تومان خرج نگهداری این هواپیما میشود و تجهیزات داخلی آن از سوی مقامات مسوول کم نظیر توصیف شده است. تغییر دکوراسیون این هواپیمای تشریفاتی مبلغ 20 میلیون دلار در سال 1384 خرج در پی داشته است. گفته میشود با توجه به صرف این هزینه سنگین امکان استفاده از این هواپیما برای کارهای دیگر وجود ندارد.
سال ساخت این هواپیما 2002 عنوان شده و برای آن امکاناتی همچون سالن کنفرانس و وجود ارتباطات اینترنتی مهیا گشته است. مسوولان هواپیمایی جمهوری اسلامی نیز میزان کارکرد آن را “کم و حدود 1500 ساعت پرواز” عنوان کردهاند.
در سال 84 گفته شده بود که در صورت عدم تحریم بینالمللی ایران خرید و تجهیز این هواپیما میتوانست تنها بین 20 تا 25 میلیون دلار هزینه در پی داشته باشد. آن زمان 60 میلیون دلار خرج خرید این هواپیما شد.
حالا اما دولت در شرایطی به فکر خرید یک هواپیمای اختصاصی دیگر افتاده که از یک سو حجم تحریمهای بین المللی علیه ایران نسبت به سال 84 افزایش بسیار چشم گیری داشته و از سوی دیگر ناوگان مسافربری هواپیمایی کشور نیز شش سال فرسودهتر شده است. بی آنکه خرید خاصی در زمینه هواپیماهای مسافربری صورت گرفته باشد.
غلامحسین الهام در سال 1384 تجهیزات هواپیمای ایرباس 321 را “تجملات شاهنشاهی” خوانده بود که در دولت خاتمی خریداری شده. وی در یادداشت خود در روزنامه جمهوری اسلامی از خود سئوالی میپرسد با این مضمون که “ آیا احمدی‌نژاد از آن استفاده خواهد کرد” و خود در مقام پاسخاش میگوید: “اگر چنین باشد، احمدی‌نژاد، دیگر احمدی‌نژاد نیست. این امر واضح است.”
