البرز محمودی
پرتاب موشک “ماهواره بر” ایران در اواسط هفته گذشته، همچنان در صدر اخبار کشورها قرار دارد؛ یا این تفاوت که برخی کشورهای غربی مدعیند این “سفیر ایرانی” نمی تواند به فضا برسد و اهداف دیگری دارد که از دید فرانسوی ها خود ”منبع تازه نگرانی” است.
وزارت امور خارجه فرانسه در همین ارتباط و در واکنش به آزمایش یک موشک ماهواره بر در ایران، این موشک را یک ”موشک معمولی” عنوان و اعلام کرد: “این موشک، توانایی رسیدن به فضا را ندارد و در واقع یک موشک معمولی است که تکنولوژی ساخت آن می تواند برای ساخت سلاح به کار رود.“
”پاسکال آندریانی”، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه هشدار داد: “قطعنامه های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷ و ۱۷۴۷ شورای امنیت سازمان ملل، نگرانی جامعه جهانی از توسعه برنامه موشک های بالستیک ایرانیان که می توانند برای حمل تسلیحات کشتار جمعی به کار روند را بیان کرده است.“
وی افزود: “آزمایش جدید که از سوی مقام های ایرانی به عنوان یک برنامه فضایی تصویر شده است، در زمانی که موشک های مورد سوال، توانایی رسیدن به جو بالای اتمسفر را ندارند، به منبع تازه نگرانی بدل می شود.“
تردید روسیه، نگرانی آمریکا
این سخنان در شرایطی مطرح شده که قبل از آن روسیه به عنوان یکی از کشورهای نزدیک با ایران، درباره ماهیت واقعی برنامه اتمی ایران “ابراز تردید” و آمریکا نیز “ابراز تاسف” کرده بود.
”الکساندر لوسیوکو”، معاون وزیر امور خارجه روسیه، گفته بود: “پرتاب موشک ماهواره بر ایران، موجب افزایش شک و تردید در مورد ماهیت واقعی برنامه هسته ای ایران شده است.هر حرکتی برای به وجود آوردن چنین توان بالقوه ای برای ما و دیگران نگران کننده است.“
در همین حال به گزارش خبرگزاری روسی اینترفاکس، “ویکتور یسین”، رییس سابق نیروهای موشکی استراتژیکی روسیه، گفته است: “پرتاب این موشک نشان می دهد که ایرانی ها به توان ساخت موشک های بالستیک نزدیک شده اند. آنها در آینده قادر خواهند بود موشک هایی بسازند که می توانند بین سه هزار و ۵۰۰ تا چهار هزار کیلومتر را مورد هدف قرار دهند.” وی همچنین خاطر نشان کرده است: “من متعجب نخواهم شد اگر ایرانی ها تا چند سال آینده چنین موشک هایی تولید کنند.“
واشینگتن نیز به آزمایش موشکی ایران واکنش منفی نشان داد. “دانا پرینو” و “گوردون جاندرو”، سخنگویان کاخ سفید آمریکا با “تاسف بار” خواندن پرتاب کاوشگر فضایی ایران اعلام کردند که: “ایران با انجام چنین کارهایی فقط خود را بیشتر منزوی می کند.“
خانم پرینو گفت: “ایران بار دیگر یک موشک بالیستیک آزمایش کرد. این باعث تاسف است که آنها چنین کاری را انجام دادند چون باعث انزوای بیشتر این کشور در جامعه جهانی خواهد شد.“
گوردون جاندرو نیز اظهار داشت: “این جای تاسف است که ایران به آزمایش موشک های بالستیک ادامه می دهد.“
از موشک اس 300 تا سفیر
دو هفته پیش گزارش هایی منتشر شد که ایران قصد دارد موشکی با برد زیاد را آزمایش کند. متعاقب این موضوع برخی کشورها از جمله آمریکا و اسرائیل با “ابراز نگرانی” از شایعات موجود، از جامعه جهانی خواستند که از فروش تسلیحات نظامی به ایران خودداری کنند. در این ارتباط حتی “اسکات استزل”، از سخنگویان کاخ سفید گفت: “ما نگرانی فزاینده ای از چشم انداز فروش تسلیحاتی از این دست به ایران و برخی کشورهای نگران کننده دیگر داریم.” این نگرانی وقتی شدت یافت که “مصطفی محمد نجار”، وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران تایید کرد که روسیه سیستم دفاع موشکی “بسیار پیشرفته اس-۳۰۰” را در اختیار ایران قرار خواهد داد. دسترسی به موشک های ذکر شده از آن جهت اهمیت دارد که ”سیستم دفاع موشکی اس ۳۰۰ پیشرفته تر از سیستم موشکی پاتریوت ساخت آمریکا” است و ایران در صورت دریافت این موشک، نخستین کشور در حاشیه خلیج فارس خواهد بود که چنین موشک هایی را در اختیار خواهد داشت.
متعاقب این موضوع آمریکا، اسراییل و اتحادیه اروپا از آغاز همکاری های نظامی روسیه با ایران انتقاد کردند. روسیه نه تنها در مورد این همکاری در مقام انکار برآمد، بلکه سازمان همکاری های نظامی سرویس فدرال روسیه این موضوع همکاری را به شدت تکذیب و اعلام کرد که این موضوع “نه در دستور کار بوده “و “نه در باره آن مذاکره ای” صورت گرفته است.
پس از این بود که نگاه جامعه جهانی به بلاروس معطوف شد چرا که این کشور نیز توان فروش موشک های اس 300 را دارد. با این حال، سخنگوی دبیرخانه شورای امنیت بلاروس ضمن تکذیب اخبار منتشره درباره مذاکرات برای فروش موشک های پیشرفته دفاعی اس ۳۰۰ به ایران، این موضوع را “مضحک” عنوان کرد.
هنوز خبرگزاری ها مشغول تحلیل خبرهای مربوط به دستیابی موشک اس 300 توسط ایران بودند که جمهوری اسلامب دوشنبه گذشته موشکی را به نام “سفیر” آزمایش کرد. دولت احمدی نژاد در ماههای اخیر سعی دارد همواره اعلام کند ایران را به پیشرفت های تکنولوژیک رسانده و بر همین اساس است که هر از چند گاهی از رسانه های جمهوری اسلامی شنیده می شود ایران برای اولین بار در جهان به یک تکنولوژی دست یافته است.
اما روز دوشنبه هفته گذشته خبرگزاری دولتی ایران یعنی ایرنا در این باره گزارش داد: “موشک سفیر که یک راکت کاوشی است، از جمله مقدمات اولیه پرتاب ماهواره به مدار است و وظیفه شناسایی محیط پروازی ماهواره ها قبل از پرتاب را انجام می دهد.“
محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری اسلامی ایران هم به همراه مقامات نظامی جمهوری اسلامی در مراسم شلیک این موشک و رونمایی از ماهواره امید شرکت کرد.
ایران طی چند سال اخیر برنامه های فضایی خود را تعقیب کرده است. در آبان سال 1384 هم یک ماهواره ایرانی ساخت روسیه به نام “سینا- یک” توسط یک راکت روسی در فضا قرار گرفت که اکنون تنها ماهواره ایران در فضاست. در بهمن سال 1385 نیز ایران راکت مشابهی را به فضا پرتاب کرده بود که به مدار زمین نرسید. برخی از خبرگزاری های خارجی با انتشار گزارش هایی درباره “دستاورد تازه” ایران گفته اند: “توانایی پرتاب ماهواره در مدار نشان از یک پیشرفت در تکنولوژی موشکی ایران دارد که می تواند زنگ خطری برای قدرت های غربی باشد که نگران بلندپروازی های هسته ای ایران هستند.”