الیور کام
دسامبر سال گذشته، گروه مطالعاتی عراق که توسط جیمز بیکر اداره می شود، توصیه کرد که با ایران و سوریه باید وارد مذاکرات مستقیم شد. تونی بلر در آن زمان پاسخ داد که این پیشنهاد در صورتی قابل اجراست که این دو طرف آماده برخورد سازنده باشند. او از ایران بعنوان یک تهدید استراتژیک بزرگ برای ایجاد تفاهم در منطقه نام برد. فعالیت های نمایندگان ایران و سوریه حدس های تونی بلر را تایید کرد.
حماس نسبت به کشور های عرب که در کنفرانس صلح آناپولیس شرکت کردند خشمگین شد و اسرائیل را تهدید به حملات موشکی بیشتر کرد. حزب الله به بی ثبات کردن دموکراسی در لبنان ادامه داد و تقاضای خلع سلاح که توسط سازمان ملل مطرح شده بود، رد کرد. حزب الله خودسرانه به مقدار زیاد از ایران و از طریق سوریه اسلحه وارد کرد. حکومت استبدادی و طرفدار اعدام بشار اسد، دست به قتل سیاستمداران لبنانی زد. حملات گروه های نظامی شیعه علیه ارتش آمریکا در عراق کم تر شد، اما شواهد بیشتری دال بر اینکه ایران مواد منفجره و اسلحه در اختیارشان قرار داده است، به دست آمد.
اگر خوانندگان گاردین بر اساس پیشینه ای که گفته شد، بخواهند باور کنند که ادعا های رژیم ایران درمورد اینکه از انرژی هسته ای برای تولید برق استفاده می کند، آنوقت شاید ما از این پس باید کمتر از خشونتی بشنویم که تونی بلر از آن گفته بود. اما به هر حال ایران از تروریسم حمایت می کند و اصرارش برای دست یابی به چرخه سوخت اتمی، تحریک کننده است.
داشتن توانایی تشخیص این که سوخت هسته ای برای تولید برق است، یا تولید سلاح اتمی کار دشواری است و ایران هم فعالیت هایش را پنهان می کند. ما از طریق یک گروه مخالف رژیم و نه خود ایران، مطلع می شویم که این کشور دارای تاسیسات غنی سازی اورانیوم در نطنز و تاسیسات تولیدات آب سنگین در اراک است. اعتراض ایران به پایمال شدن حقوقی که با امضای معاهده منع تولید سلاح اتمی برایش در نظر گرفته شده، به همان اندازه خنده دار است که اظهارات رئیس جمهور، محمود احمدی نژاد، که ما در ایران همجنس گرا نداریم.
نیکلا سارکوزی، دورنمای ایران اتمی را “غیر قابل قبول” توصیف کرد. با توجه به اینکه سگولن رویال، رقیب سوسیالیست او گفته بود که ایران حتی حق داشتن انرژی هسته ای با اهداف صلح آمیز را ندارد، منطقا باید سارکوزی را مدرن تر از او بدانیم. در عین حال آمریکا و اروپا هم تا مرز افراط پیش رفتند. هیچ یک حاضر نشدند درباره حق ایران به داشتن سلاح اتمی بحث کنند. حتی دولت بوش هم می خواست قبول کند که ایران در خارج از کشور بتواند به غنی سازی اورانیوم ادامه بدهد. اما مسلم است که گزارش این ماه آژانس بین المللی انرژی هسته ای نشان می دهد که ایران همچنان یا سازمان ملل همکاری می کند.
این وضعیت تفاوت زیادی با وضعیت عراق در زمان صدام حسین دارد. پروفسورگراهام پیرسن یکی از مقامات کمیسیون تحقیق درباره سلاح های کشتار جمعی، در این مورد گفته است: “جای تاسف است که کشور های اعضای دائمی شورای امنیت نتوانند درباره خطر کشوری که بدنبال دست یابی به سلاح اتمی و یا سلاح کشتار جمعی است، راه حل مناسبی پیدا کنند و آژانس بین المللی انرژی هسته ای و سازمان ملل نتوانند کشورهایی را که قصد دست یابی به سلاح اتمی را دارند،از این کار منع کنند. الان موقع فکر کردن به این است که اگر سازمان های بین المللی عملکرد قاطع تر و سریع تری صورت گرفته بود، جنگ عراق هرگز اتفاق نمی افتاد.“
محتمل ترین راه برای جلوگیری از بالا بردن تنش و تشدید خرابکاری های ایران این است که طوری عمل بکنیم که انگار دولت ایران کار اشتباهی نکرده است. اما خودداری از حمله نظامی، فشار سازمان ملل را می طلبد که ایران را بعنوان کشور امضاء کننده توافقنامه منع تولید سلاح هسته ای، وادار کند که دستورات سازمان ملل را اجرا کند. جوامع مدنی هم نقش مهمی در این میان بازی می کنند.
اگر طالب صلح هستید، از تجمعات ضد جنگ که درباره تهدید آمریکا علیه دنیای اسلام خیال پردازی می کنند، دوری کنید و به فکر وضعیت دشوار امنیت در اسرائیل باشید. اسرائیل کشوری است که از دل هولوکاست زاده شده است و مورد تهدید کشوری قرار دارد که رئیس جمهورش معتقد است که این قتل عام را جامعه یهود ساخته است. هرچند که برداشتی که از جمله (اسرائیل باید از نقشه جهان محو شود) شده خطای ترجمه آن از زیان فارسی باشد.
با یک سری فشار های دیپلماتیک، تحریم و کمی هم شانس، ممکن است پیام ما موثر واقع شود. رژیم ایران یک رژیم تندرو است اما برخلاف کره شمالی و عراق بعثی، یک نظام توتالیتر نیست. جامعه مدنی این کشور، که بر اساس گفته های روزنامه نگاران و اساتید دانشگاه، ضدیتی با آمریکا ندارند، یک متحد احتمالی به حساب می آیند که حکومت را از حمایت از تروریسم و تحقیقات بلندپروارانه برای دست یابی به سلاح اتمی، باز می دارند. اما همانطور که بلر بدرستی اشاره کرد، زمانی که به پیام های ما بی اعتنایی می شود، تلاش های دیپلماتیک اثری ندارد.
منبع: گاردین 4 دسامبر