نیل مارشال یکی از نام های تازه در سینمای انگلستان است. با دو فیلم اولش شور و انتظاری گسترده در میان سینما دوستان برانگیخت و باید با سومین اثرش پاسخ گوی انتظاراتی باشد که خلق کرده است. او 37 ساله است با این وجود موفق شده تا کارنامه فیلمسازی قابل اعتنایی برای خود دست و پا کند. بهتر است آخرین فیلم او به نام روز قیامت را که می تواند یادآور آثار برجسته موج فیلم های بعد از آخر زمان مانند جنگجویان، مکس دیوانه و فرار از نیویورک باشد، از زبان خود او بشنوید…
گفت و گو با نیل مارشال کارگردان روز قیامت
شبیه زامبی ها شده ایم!
نیل مارشال متولد 25 مه 1970 نیوکسل انگلستان است. یکی از اعضای گروه غیر رسمی “Splat Pack” که از موج نوی ترسناک سازان تشکیل می شود. کسانی مانند الکساندر آجا، دارن لین بوسمن، گرگ مکلین، الی راث، جیمز ون، لی وانل و راب زامبی که فیلم هایشان سرشار از خون و خونریزی است.
مارشال از سال 1994 در مقام تدوینگر فیلم تلویزیونی Driven وارد سینما شد و بعدها با نوشتن فیلمنامه ادامه داد. در سال 1999 اولین فیلم کوتاه خود به نام جنگجو را ساخت. سه سال بعد موفق شد اولین فیلم سینمایی خود سگ سربازها را کارگردانی کند. فیلم درباره شش سرباز و ماموریت شان در کوه های اسکاتلند بود که با داستان آدم های گرگ نما گره می خورد. فیلم موفق شد 4 جایزه معتبر از جشنواره های بین المللی کسب کرده و مارشال را به تماشاگران و منتقدها بشناساند. میان این فیلم و کار بعدی او سقوط/ The Descent سه سالی فاصله افتاد. داستان گروهی متشکل از شش زن که پا به درون غاری کوهستانی گذاشته و با گروهی از موجودات ناشناخته تشنه خون و آدمخوار روبرو می شدند. ترکیب زنانه اعضای گروه و هجوم موجودات خونخواری که به نظر می رسد همگی مذکر باشند، فضای هولناک داخل غار و روابط میان اعضای گروه از نکات مثبت کار مارشال بود و حتی شایعاتی بر سر زبان بود که وی برای افزودن بر هراس بازیگران تا اولین برخورد آنها با موجودات داخل غار، چیزی درباره ماهیت شان به بازیگران زن خود نگفته بود تا ترسی واقعی را در چهره آنها بنشاند.
و اینک سومین فیلم او با نام روز قیامت بر پرده سینماهای دو سوی اقیانوس است. کشوری بر اثر شیوع ویروسی مرگبار اسیر هراس و آشوب شده و انسان های آلوده یا مشکوک به آلودگی بسیاری از سوی دولتمردان به شکلی غیر انسانی در قرنطینه محبوس شده اند. این انسان ها سه دهه در اسارت روزگار می گذرانند، تا اینکه ویروس مرگبار بار دیگر بازماندگان اسیر وحشت می کند. تنها راه نجات انجام ماموریتی توسط ادن سینکلر و گروهش است چون خبر موثقی دریافت شده که گروهی از انسان ها در آن سوی دیوار بزرگ معالجه شده اند و می شود پادزهر این ویروس را یافت.
می توانید کمی از روز قیامت و تفاوت آن با فیلم های قبلی تان برای ما حرف بزنید؟
این فیلم با دو کار قبلی کاملاً تفاوت دارد. تلاش کردیم تا همه چیز را به شکلی واضح تصویر کنیم. دوست داشتم فیلمی با گستردگی موضوعی بزرگ و لایه لایه بسازم. ما صحنه هایی فیلمبرداری کردیم که بعدها هزاران چیز به آنها افزوده شد. در آغاز تردید داشتم اما به شکلی دور از انتظار خودم؛ واقعاً فیلم مفرح و سرگرم کننده ای شد. خیلی دوست داشتیم چنین اتفاقی بیفتد! تقریباً همه صحنه ها را در آفریقای جنوبی فیلمبرداری کردیم و قسمت عمده پولی را که داشتیم صرف اضافه کردن لایه ها و افکت های مختلف کردیم. خوب، مثل یک فیلم 100 میلیون دلاری دیده می شود، اما فقط 30 میلیون دلار هزینه بر داشت. از اینکه این طوری دیده می شود، خیلی راضی هستم.
یعنی حالا بیشتر از سابق به خودتان اطمینان دارید؟
نمی دانم، شاید به خاطر اینکه این فیلم در شرکت خودمان تولید شد بود، یا چون همیشه با آدم های ثابتی کار می کنم-چون که از فیلم سگ سربازها با هم هستیم و سفر مشترکی را آغاز کرده ایم وحتی مجبور شده ایم با بودجه های اندک هم کار کنیم- البته تصور می کنم به عنوان یک گروه فیلمسازی کم کم جا افتادیم. چون دوباره کار کردن با همان آدم ها فوق العاده است. این اتفاق هم برای من و هم برای آنها یک نوع چالش و رقابت است، اما به نظر من همیشه از همدیگر حمایت می کنیم.
از طرفی چون به هم نزدیک هستیم و همیشه با هم کار می کنیم، می توانیم راحت و سریع حرکت بکنیم، این هم باعث می شود تا قدرت تخیل تان قوی شود. اگر قرار باشد از سبک صحبت کنیم به نظرم این بوده که هر وقت به چیزی فکر کرده یا خواسته باشم آن را به مرحله عمل در بیاورم سعی کرده ایم تا جایی که در توانم باشد مقابل دوربین آن را انجام بدهیم. نمی خواهم به جلوه های ویژه اعتماد کنم اما در این فیلم صدها نمونه از این جلوه ها وجود دارد. اولین بار است که این همه از جلوه های ویژه استفاده کردم. بعضی وقت ها ضروری به نظر می آیند، و نمی توانیم خیلی چیزهای مورد نیاز را بدون آنها خلق کنیم.
با این حال خیلی سعی کردیم همه چیز را در برابر دوربین خلق کنیم، چون می خواهم تا حد ممکن واقعی دیده شود. دوست دارم همه چیز خالص دیده شود. برای به فعل در آوردن این کار لازم است از هیچ چیزی رویگردان نباشم، یعنی اگر قرار باشد یک انسان با تبر قطعه قطعه شود، از نمایش خون یا قطعات بدن فرار نمی کنم. فکر می کنم کاری که می خواهم بکنم این است، فرار نکردن از واقع گرایی و خشونت تا حد امکان.
با توجه به حرف هایتان، به نظر می آید از پلیس آهنین تاثیر گرفته باشید. 99 درصد چیزهایی که در فیلم هست با تکنیک CGI به وجود آمده.
بله. عموماً روی حلوه های ویژه و زمانی که باید صرف صحنه ها کنم خیلی مکث می کنم. قبول می کنم که ممکن است از افکت های خوبی استفاده نکرده باشم، اما اگر به چشم خوب می آیند موفقیت شان به میزان وقتی که صرف آنها کرده ام بستگی دارد.
چالش برانگیزترین چیز برای شما چه بود؟
دو زره پوش، شبیه تانک های شش تنی ساختیم و صحنه ای ساختیم که یکی از آنها بر اثر تصادف سرنگون می شد. تعریفی که به آنها دادم این بود: “می خواهم مثل نهنگی دیده بشوند که از آب بیرون پریده”، مثلاً با یک اتومبیل تصادف می کنید، به هوا پرتاب می شوید و با صدایی بلند به زمین برخورد می کنید، چنین چیزی خواستم. ابتدا درباره زره پوش های شش تنی با موتور V8 کمی نگران بودیم، چون بدلکار ها می خواستند این تصادف را به چشمگیر ترین صورت انجام بدهند. طبیعی است که این کار نیاز به مهارت داشت و روی آن خیلی فکر کردیم. نمی توانم حدس بزنم اگر به یک دیوار برخورد می کرد یا درهم کوبیده می شد، چه اتفاقی می افتاد. بچه ها دور خیز کردند و بعد با بیشترین سرعت ممکن حرکت کردند و آن صحنه تصادف خارق العاده را فیلمبرداری کردیم. واقعاً نمایش جالب و باشکوه بود، خیلی راضی هستم. دقیقاً مثل نهنگی دیده می شد که از آب بیرون پریده باشد.
باید این فکر را کاملاً پخته بوده باشید؟
بله، کاملاً پخته. باید در آشپزخانه جهنم آن را پخته باشیم. می دانید به تمام معنی یک برداشت استادانه بود. هر کدام از بدلکار ها چالش های مخصوص به خودشان دارند و طبیعی است که بزرگ ترین ترفند آنها واقعی دیده شدن است. اینکه هر چیزی را واقعی نشان بدهید، به این معنا نیست که عناصر فانتزی را کم کنید. انگار پایان یک جان سخت تازه است، مثلاً یارو خودش را از هواپیما آویزان می کند یا از چیزهایی شبیه این می پرد. در واقعیت هیچ کس چنین کارهایی نمی کند، این کارها سبب مرگ انسان ها می شود. من نمی خواهم چنین کارهایی را در فیلم هایم انجام بدهم. اگر سقوطی باید در کار باشد، حتماً یک نفر هم باید زخمی بشود و یا باید ارتفاع آن قدر زیاد نباشد که کسی از این سقوط یا پرش لطمه ای نبیند. به نظر من باید واقعی باشد و گرنه تمامی افسون فیلم از دست می رود. ما هم از این قاعده پیروی کردیم.
صحنه ها از چند جهت جالب توجه هستند، یکی از آنها تعداد زیاد بازیگران مونث فیلم است، که یک عنصر استاندارد و کلیشه ای فیلم های ترسناک نیست. آیا در این فیلم هم شخصیت های زن قدرتمندی وجود دارد، و شما با این کار به فیلم های دیگر ارجاع داده اید؟
بله در این فیلم نقش اصلی به عهده زنی قدرتمند است. او سربازی متعلق به دنیای آینده است و جایی در میانه راه روحش را گم کرده و تبدیل به محصولی از سیستم شده است. تم اصلی فیلم رهایی زن از این وضعیت و یافتن انسانیت خودش است. ویروس شخصیت او را آلوده کرده و بر زندگی اش در کودکی اثر گذاشته، نوعی تلاش برای رهایی از این وضعیت، ماجرای یافتن درمان ضروری.
و چه کسی نقش این زن را بازی می کند؟
رونا میترا. این زن یک قاتل خونسرد است، گروهی از سربازان را رهبری می کند و از این کار خوشش می آید. راستش ساختن یک فیلم دیگر با محوریت شخصیت زن قوی انتخاب آگاهانه ای نبود، کاملاً تصادفی این طور شد. یعنی نوشتن دو فیلمنامه پشت سر هم با شخصیت های اصلی زن، خود به خود اتفاق افتاد.
چرا رونا میترا؟
در صحنه های آزمایشی برای انتخاب بازیگر فوق العاده خوب بازی کرد. از نظر فیزیکی هم خودش بود، 11 هفته برای نقش و بازی در صحنه های نبرد تمرین کرد و در نهایت تاثیر خوبی روی شکل فیلم گذاشت. به نظر من برای این نقش آفریده شده.
خوب راستش خیلی کنجکاوم بدانم چطور شروع به کار می کنید، مثلاً بودجه لازم برای ساخت سگ سربازها را چطور تهیه و شروع به فیلمبرداری کردید؟
راستش پروسه طولانی و خسته کننده ای است. بعد از نوشتن اولین صحنه سگ سربازها، فیلمبرداری آن واقعاً شش ماه وقتم را گرفت. خوش شانس بودم که یکی از آشنایانم فیلمنامه را به AFM برد. آدمی به اسم دیوید آلن هم آنجا بود. پول هم داشت و نمی دانم چرا دلش می خواست یک فیلم درباره آدم های گرگ نماها بسازد، خیلی به این نوع فیلم ها تمایل داشت. ما هم صحنه ای با یک آدم گرگ نما داشتیم و به محض دیدن این صحنه خواست که با ما کار کند، ماجرا این طوری بود. بقیه اش واقعاً تاریخی است. موقع فیلمبرداری در انگلستان، همه چیز مثل سال های پایانی دهه 1990 بود، هیچ کس دلش نمی خواست فیلم ترسناک بسازد. اینکه در زمان حال یا چند سال گذشته چه کرده بودید، هیچ اهمیتی نداشت. پذیرش فیلم ترسناک از سوی صنعت سینمای انگلستان قابل قبول نبود. در نهایت از طرف شرکت Spinach Maganay Film Arkansas سرمایه تامین شد. درست بعد از این بود که فیلم های ترسناک بار دیگر کمی مقبولیت پیدا کرد و تصور می کنم که مخارج تولید سقوط[Descent]از طرف یک شرکت بریتانیایی تامین شد، البته خیلی راحت نبود، فقط بدون شک کمی از سگ سربازها راحت تر بود.
خوب پروژه بعدی چیست، هنوز بحث ساختن “پایگاه نظامی” در جریان است؟
خیر، پایگاه نظامی تقریباً در درجه دوم قرار دارد. تصور می کنم در این لحظه ساختن یک فیلم با زامبی ها مناسب نباشد چون که در واقعیت خیلی شبیه زامبی ها شده ایم! به نظرم باید ارزش این طور چیزها باید بالا ببریم، فعلاً سعی می کنم فیلمی به اسم لانه عقاب را بسازم، اما باید صبر کرد و دید.
لانه عقاب چطور فیلمی خواهد بود؟
تصور می کنم می توانم بگویم که ایندیانا جونز من است. چنین توضیحی می توانم بدهم. اما از ترکیب چیزهای زیادی شکل خواهد گرفت. یک فیلم اکشن نیست. اما با این حال صحنه های اکشن زیادی خواهد داشت.
آیا فیلم عناصر فانتزی هم خواهد داشت؟
بله تقریبا کمی. در واقع فیلم کمی بر اساس تاریخی مجعول بنا شده، اما ما هم چیزهایی محصول تخیل به آن اضافه کرده ایم. از همین الان به شما اخطار می دهم که فیلم پر از مرگ های بی دلیل خواهد بود.
به خاطر محتوی خشونت آمیز فیلم دغدغه درجه بندی نمایش را ندارید؟
فکر نمی کنم خیلی سرشار از خون و خونریزی باشد، قطعاً چنین فیلمی نخواهد بود. تصور هم نمی کنم با هیولاها ارتباط داشته باشد. این فیلم درباره بریدن سر آدم های واقعی توسط یکدیگر است، و به همین خاطر ممکن است که مشکلاتی هم به وجود بیاید. تا امروز مشکلی با درجه بندی فیلم هایم نداشته ام. باید صبر کرد و دید.
