از اقدامات حفاظتی و امنیتی پیرامون سید محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران به شدت کاسته شده است. این کاهش شامل تعداد محافظان او و خودروهایی می شود که پیش از این در تیم حفاظتی خاتمی وجود داشتند. کم شدن فوق العاده تعداد محافظان خاتمی در شرایطی است که روز گذشته، فرمانده کل سپاه پاسداران درباره “خطر توسعه ترور فیزیکی” در ایران هشدار داد.
سردار محمدعلی جعفری، گفته “دشمنان جمهوری اسلامی” در صدد “توسعه ترور فیزیکی و ناامنی” در کشور هستند.او در مصاحبه با خبرگزاری مهرخواستار “هوشیاری دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی و همه مسئولان بخش های مختلف” برای مقابله با چنین خطری شده است.
شورای امنیت کشور که نهادی فرعی زیر نظر شورای عالی امنیت ملی است، مسئولیت تعیین سطح و کیفیت حفاظت از شخصیت های حقیقی و حقوقی ایران را بر عهده دارد. ریاست این شورا طبق قانون با رئیس جمهور است که ریاست شورای عالی امنیت ملی را بر عهده دارد اما قائم مقام او در شورای امنیت، وزیر کشور است که معمولا جلسات این شورا به ریاست او برگزار می شود.
یکی از وظایف اصلی شورای امنیت کشور، تعیین تعداد محافظان و خودروهایی است که به اصطلاح “تیم حفاظتی” هر شخصیتی را تشکیل می دهند. تصمیمات این شورا پس از تایید توسط رئیس شورای عالی امنیت ملی، قابلیت اجرایی پیدا می کند و به سپاه حفاظت “انصار المهدی” ابلاغ می شود.
سپاه حفاظت انصار المهدی، واحد ویژه ای از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که وظیفه حفاظت فیزیکی از شخصیت ها و مسئولان رسمی جمهوری اسلامی را بر عهده دارد. در این میان تنها استثناء شخص آیت الله سیدعلی خامنه ای است که حفاظت از او در کنترل واحدی جداگانه از نیروهای ویژه به نام سپاه حفاظت ولی امر است که مستقیما زیر نظر بخش امنیتی دفتر رهبر جمهوری اسلامی اداره می شود.
حفاظت رئیس کمتر از حفاظت وزیر
روند کاسته شدن از ترتیبات و تدابیر حفاظتی سید محمد خاتمی، بلافاصله پس از پایان دوران ریاست جمهوری او آغاز شد. با وجود این، او تا اواخر سال 1386 کماکان از اقدامات حفاظتی ویژه ای برخوردار بود.
اما از آن هنگام و به طور ناگهانی، از تعداد محافظان و خودروهای همراه او به شکل چشمگیری کاسته شد. هم اکنون تنها دو یا سه محافظ شخصی مسلح در دو دستگاه خودرو پژو که هیچکدام آنها نیز ضد گلوله نیستند، خاتمی را همراهی می کنند که این اقدامات حفاظتی حتی نسبت به تعدادی از وزرای او در دوران ریاستش بر قوه مجریه جمهوری اسلامی نیز کمتر است.
به عنوان مثال، اقدامات حفافظتی مربوط به خاتمی کمتر از همین اقدامات در مورد کمال خرازی وزیر امور خارجه دولت موسوم به اصلاحات است که از سال 1385 توسط آیت الله خامنه ای، اولین رئیس شورای جدیدالتاسیسی به نام شورای راهبردی روابط خارجی شد.دریابان محمدعلی شمخانی، وزیر دفاع خاتمی و محمد شریعتمداری، وزیر بازرگانی او نیز از دیگر اعضای کابینه اصلاحات هستند که هم اکنون بیشتر از رئیس جمهور خود از ترتیبات حفاظتی بهره می برند.
طبق قوانین حفاظتی و امنیتی ایران، مقامات ارشد جمهوری اسلامی که در دوران تصدی مسئولیت رسمی، به اطلاعات محرمانه و سری نظام دسترسی داشته اند یا به طور طبیعی و به واسطه مسئولیتشان، در خطر احتمال آسیب فیزیکی قرار دارند، پس از پایان مسئولیت نیز از اقدامات حفاظتی لازم و کافی بهره می برند.
اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله این مقامات است که پس از پایان دوران ریاست جمهوری نیز از تیم حفاظتی قبلی خود بهره می برد. بسیاری دیگر از مسئولان جمهوری اسلامی نیز از شرایط مشابه برخوردار هستند.
از کیهان تا راهپیمایی، از اهواز تا یزد
کاسته شدن از تعداد و کیفیت تیم حفاظتی خاتمی در شرایطی است که در 33 سال گذشته برخی از مسئولان ارشد جمهوری اسلامی، آنگونه که اعلام شده توسط گروه های مسلح مخالف ترور شده اند و بحث ترور خاتمی نیز لااقل دو بار به صورت عمومی مطرح شده است.
نخستین بار این روزنامه کیهان بود که در سرمقاله خود در 24 بهمن سال 1387 این احتمال را مطرح کرد که “جریانات افراطی اصلاح طلب” دست به ترور فیزیکی خاتمی بزنند.
روزنامه زیر نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سرمقاله خود به قلم سعدالله زارعی ـ همزمان با اعلام کاندیداتوری خاتمی برای شرکت در انتخابات دهم ریاست جمهوری و پیش از کاندیداتوری میرحسین موسوی ـ نوشت که “جریان تندرو” اصلاح طلبان در مواجهه با خاتمی تنها به “ترور شخصیت” او اکتفا نمی کند.
به نوشته کیهان، هدف این جریان از حضور درعرصه انتخابات “بالا بردن هزینه نظام” بود نه سود رساندن به روند آن و به رسمیت شناختن نتایج انتخابات.
نویسنده سپس با طرح این پرسش که “آیا آن انوقتی در یک روش به بن بست می رسند به روش دیگر روی نمیآورند؟” نوشته بود: “آمریکایی ها در پاکستان ابتدا تلاش وافری کردند تا از طریق تبلیغاتی و دیپلماتیک بی نظیر بوتو را به قدرت برسانند واز طریق او پاکستان را بدوشند ولی زمانی که دریافتند به هیچ قیمتی حزب او توان به دست آوردن اکثریت کرسی ها را ندارد به روش دیگری متوسل شدند. این یک عبرت است. بعضی از اصلاح طلبان سابقه روشنی در این خصوص دارند.”
این مقاله کیهان با انعکاس و واکنش های گسترده داخلی و بین المللی همراه شد تا جایی که حسین شریعتمداری، مدیر مسئول این روزنامه را بر آن داشت تا در توضیحی با دفاع از احتمال ترور خاتمی توسط برخی اطرافیان او بگوید: “هشدار کیهان دربارها حتمال ترور خاتمی باید به جای ملامت و اعتراض مورد تشویق قرارگیرد.”
4 ماه پس از هشدار روزنامه کیهان درباره ترور خاتمی، ماموران حفاظت و امنیت پرواز یکی از پروازهای کیش ایر که قرار بود سید محمد خاتمی و همراهانش را از اهواز به تهران بیاورد، در دستشویی هواپیما یک بمب دست ساز کشف کردند.
این اتفاق در حالی رخ داد که بیش از 15 دقیقه از پرواز هواپیما گذشته بود. به دنبال این حادثه، هواپیما بلافاصله در فرودگاه اهواز به زمین نشست و پس از تخلیه مسافرین با تلاش مامورین، این بمب دست‌سازخنثی شد.
خاتمی در آن هنگام برای سخنرانی به نفع میرحسین موسوی به اهواز سفر کرده بود.
این در حالی است که در جریان سفر اخیر رئیس جمهور سابق ایران به یزد برای شرکت در مراسم تشییع جنازه محمدعلی صدوقی، امام جمعه درگذشته این شهر نیز عده ای در حدود 5 تا 8 نفر از افراد موسوم به “حزب الله” با حمله به خاتمی، سعی کردند به او آسیب برسانند.
به دنبال این مسئله، معدود محافظان خاتمی با همکاری تعدادی از پرسنل نیروی انتظامی او را از صحنه خارج کردند اما شاهدان عینی می گویند ناآشنایی ماموران انتظامی به امور حفاظتی، اختلالاتی را در این امر پدید آورد.
استان یزد زادگاه سید محمد خاتمی است و گفته می شود به دنبال حمله نیروهای حزب الله به او، تعداد زیادی از مردم که در صحنه حاضر بودند با سر دادن شعارهایی به نفع خاتمی با آنها درگیر شدند و نیروهای امنیتی نیز مهاجمان را به طور موقت بازداشت کردند.
در جریان راهپیمیایی های روز قدس و 22 بهمن در سال های گذشته نیز عده ای از نیروهای موسوم به حزب الله با حمله به خاتمی تلاش کردند به او آسیب برسانند که موفق نشدند.
