یاسمین منطقی
با اوج گیری اعتراض برخی از مراجع قم نسبت به “توهین به قرآن در یک مراسم سازمان میراث فرهنگی” و درخواست روحانیان و نمایندگان مجلس برای برکناری اسفندیار رحیم مشایی، شامگاه شنبه یکی از معاونان میراث فرهنگی به جای رئیسش استعفا کرد.
گسترش اعتراض از قم تا تهران
در پی اعتراض آیت الله صافی گلپایگانی و اعلام عزا در ارتباط با آنچه این مرجع تقلید “توهین و جسارت به ساخت قرآن در یک همایش سازمان میراث فرهنگی” خواند، آیت الله مکارم شیرازی یکی دیگر از مراجع تقلید در قم نیز با “انتقاد شدید به بی احترامی به قرآن در همایش سازمان میراث فرهنگی” گفت که “اگر این کار زمان شاه انجام می گرفت داد همه بلند می شد.“
مکارم شیرازی اقدام سازمان میراث فرهنگی را “اقدامی غیر عاقلانه و بی شرمانه” توصیف کرد و افزود: ”غیرت اسلامی اجازه نمی دهد در برابر چنین کارهایی ساکت بنشینیم و باید ضمن شناسایی عوامل این کار در برابر آن موضع گرفت و اعلام بیزاری جست.“
به گزارش سایت رسمی حوزه علمیه قم، مکارم شیرازی همچنین با طرح این پرسش که “مملکت دارد به کجا می رود؟چرا مسئولین نسبت به این مسایل دل نمی سوزانند؟ ” به مقامات دولتی تذکر داد: “اگر بنا هست کارهای خلافی انجام بگیرد حداقل آن را از قرآن و امور قرآنی جدا کنند.“
وی همچنین با ذکر اینکه “ما به وظیفه خود عمل می کنیم و کاری به خوش آمدن و یا نیامدن کسی نداریم”، خواستار جلوگیری از “آلوده کردن” مناسبات و برنامه های دینی و قرآنی شد.
با گسترش اعتراض مراجع قم،احمد خاتمی امام جمعه تهران که خود از حامیان دولت محمود احمدی نژاد هست نیز مجبور شد روز جمعه به اقدام سازمان میراث فرهنگی اعتراض کند. وی در نماز جمعه تهران با اشاره به اینکه “حریم قرآن حریم مکتب و اسلام” است، پرسید”آوردن و بردن قرآن با آداب غیرمانوس چه معنی دارد؟”
امام جمعه تهران در انتقادی ملایم از “توهین به قرآن” اظهار داشت: “من حساسیت متدینان و مراجع تقلید را در این زمینه ارج می نهم.” وی در عین حال دولت احمدی نژاد را مورد تقدیر قرار داد و ضمن حمله شدید به مطبوعات آنان را به “بداخلاقی” و “سیاه نمایی” متهم کرد.
برخی از نمایندگان مجلس نیز طی دو روز گذشته خواستار برخورد دولت با معاون احمدی نژاد شدند.
از جمله علیرضا زاکانی از اعضای اکثریت مجلس “اهانت صورت گرفته” را غیر قابل دفاع دانست و خواستار برخورد دولت با اسفندیار رحیم مشایی شد. وی در مصاحبه ای با خبرگزاری ایلنا ضمن تاکید براینکه”هیچ کس نمی تواند از این اقدام دفاع کرده و آن را مبتنی بر ارزش های اسلامی و انقلابی بخواند”، خاطرنشان کرد: “این کار بسیار زشتی بود و حتما باید با متولیان آن برخورد شود.“
زاکانی همچنین اظهار داشت: “هم مدعی العموم باید با متخلفین برخورد کند و هم مجلس در راستای انجام وظایف نظارتی خود، موظف به برخورد در این زمینه است.“
وی در عین حال تاکید کرد” فراتر از همه اینها،دولت باید وارد عمل شود و به گونه ای برخورد کند تا دیگر شاهد چنین مسائل اسفناکی نباشیم و با چالش های این چنینی مواجه نشویم.“
وی با اشاره به نامه 200 نماینده مجلس برای برکناری رحیم مشایی که از سوی احمدی نژاد نادیده گرفته شد،گفت: “مهم ترین مرجعی که می تواند مانع از تکرار این اتفاقات شود، خود دولت است تا زمینه تکرار این رخدادهای اسف بار را در درون خود از بین ببرد. برای این منظور لازم است که دولت با مشایی به عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی وگردشگری برخورد کند.“
این عضو جناح حاکم علت درخواست خود برای برکناری معاون احمدی نژاد را “گرفتن بهانه از کسانی که می خواهند ساز مخالفت با نظام کوک کنند” دانست.
در واکنشی دیگر، جلال یحیی زاده، یکی دیگر از اعضای فرکسیون اکثریت و حامی دولت در مجلس به خبرگزاری ایلنا گفت: “موضع گیری مراجع عظام و بزرگان که اقدام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را توهین به قرآن مجید در ایران دانسته اند، گویای لزوم برخورد قاطع و دقیق با مسوولان مربوطه است.” وی با تاکید براینکه “کمیسیون فرهنگی اهانت صورت گرفته به قرآن در مراسم سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را بررسی می کند” ، گفت”مراجع عظام تقلید، گویای عمق این فاجعه تلخ است.” یحی زاده همچنین با ابراز تاسف از اینکه هر چند هفته یکبار، حاشیه هایی از این دست در سازمان میراث فرهنگی و جهانگردی، رخ می دهد،گفت”تکرار این حواشی و بی توجهی مسوولان بالاتر نسبت به این اقدامات سخیف در سازمان مذکور، باعث تاسف است.“
وی با یادآوری اعتراض مقامات جمهوری اسلامی نسبت به “توهین به قرآن در کشورهای غیر اسلامی” گفت: ”موضع گیری مراجع عظام و بزرگان که اقدام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را توهین به قرآن مجید در ایران دانسته اند، گویای لزوم برخورد قاطع و دقیق با مسوولان مربوطه است.“
این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس محمود احمدی نژاد را مسئول برکناری و برخورد با معاونش دانست و تاکید کرد: “اولین کسی که باید با این تخلف و رئیس سازمان میراث فرهنگی برخورد کند، شخص رئیس جمهور است.“
جامعه انجمن‌های اسلامی اصناف و بازار نیز روز گذشته در نامه‌ای به احمدی نژاد از اتفاق رخ داده در همایش سازمان گردشگری انتقاد کرد.
در نامه احمد کریمی اصفهانی دبیرکل جامعه انجمن‌های اسلامی اصناف و بازار به محمود احمدی‌نژاد نوشت: “آیا فریاد مراجع عظام تقلید، ائمه جمعه و جماعات، دلسوزان و علاقه‌مندان به اسلام و انقلاب اسلامی برای این پالایش و تطهیر [اخراج مشائی] کافی نیست؟”
وی همچنین احمدی نژاد را به خاطر حمایت از معاونش مورد انتقاد قرار داد و از وی پرسید: “آیا زمان پالایش دامن دولت تلاشگر از آلودگی‌های ایجاد شده توسط عناصر نامطلوب که هر از چندگاهی با گفتار و رفتار خود تمامی ارزش‌های مذهبی و انقلابی این نظام مقدس و مردم متدین را به مسخره می‌گیرند فرا نرسیده است؟ “
حمایت سخنگوی دولت از مشایی
غلامحسین الهام،سخنگوی دولت، اما روز گذشته در واکنش به اعتراض مراجع قم رویداد حمل قرآن از سوی 12 زن دفن زن همراه با حرکات ریتمیک و تحویل آن به قاری قرآن را یک آئین محلی دانست و گفت: “برخی از آیین‌های محلی در کشور هستند که از زوایای مختلف می‌توانند مورد برسی و نقد قرار گیرند؛ در واقع مخالفان و موافقان خود را دارند و رویکردها نسبت به آن متفاوت است.“
سخنگوی دولت که در کنفرانس خبری در حضور خبرنگارن سخن می گفت، اعتراض مراجع قم را ناشی از ”اختلاف نظر در مورد آئین های محلی” عنوان کرد و گفت” اختلاف نظر وجود دارد؛ آیین‌هایی هستند که برخی از افراد از نظر شرعی آن را دارای مشکل می‌دانند و برخی دیگر نه.” وی همچنین گفت که در میان مراجع تقلید اجماعی در آین خصوص وجود ندارد و تاکید کرد: “ امر اجماعی در مورد آن نیست؛ یعنی در واقع برخی آن را رفتاری مبتنی بر اصول می‌دانند و برخی آن را مبتنی بر اصول نمی‌دانند.”
سخنگوی دولت در واکنش به در خواست برکناری معاون احمدی نژاد به دلیل اهانت به قرآن، گفت که به همکارانش در دولت توصیه می کند که شان قرآن را حفظ کنند.
وی همچنین دولت نهم را “دولت اسلامی” نامید و متذکر شد: “دولت، دولت اسلامی است و مشروعیت آن بر مبنای قرآن کریم است و اینکه خدای نکرده متهم به این مساله شود باید با احتیاط با آن برخورد کرد.” سخنگوی دولت همچنین ادعا کرد که این اعتراضات به دلیل ایلاعات نادرست و غیر دقیق صورت گرفته و از همکارانش در میراث فرهنگی خواست تا با اطلاع رسانی به اعتراضات پاسخ گویند.
ساعتی پس از این اظهارات سخنگوی دولت، دو مقام میراث فرهنگی اعتراضات مراجع قم را بی اساس توصطف کرد.
مهدی جهانگیری معاون سرمایه‌گذاری و طرح‌های سازمان میراث فرهنگی با اشاره به طرح برخی ابهامات و نگرانی‌‌ها پیرامون اجرای مراسم سنتی در حاملان قرآن کریم به خبرگزاری میراث آریا ارگان سازمان میراث فرهنگی گفت: “همانطور که پیش‌تر نیز توضیح داده شد، مراسم مذکور یک مراسم مذهبی و مردمی کهن در استان‌های غربی کشور است که تا کنون بارها در مراسم رسمی و غیر رسمی و در حضور مقامات کشوری اجرا شده و در شبکه‌های سیمای استانی و ملی نیز به نمایش درآمده است.“
وی در عین حال مدعی شد: “این مراسم نه رسمی عجیب است و نه جدید چرا که این آیین نمادین قرن‌هاست که در نقاط مختلفی از کشور خصوصاً استان‌های غربی مرسوم است و با هدف تکریم قرآن و معنویت بخشیدن به فضا برگزار می‌شود، اما برخی رسانه‌ها که گویا حقایق را به درستی درک نکرده‌ا‌ند و با آیین‌های ایرانی آشنایی ندارند باردیگر با جعل خبر دست به تحریف واقعیت زده‌اند.”
معاون اسفندیار رحیم مشایی همچنین ضمن دفاع ازمراسم برگزار شد،که آن را “مراسم حاملان قرآن” نامید، گفت کسانی چون دبیر کل سازمان جهانی گردشگری و یکی از سرمایه گذاران زن خارجی از انجامد چنین مراسمی به وجد آمدند.
شامگاه شنبه اما مهدی جهانگیری از سمت خود استعفا داد. وی در متن بلند استعفای خود خطاب به رحیم مشایی ضمن تقدیر و ستایش و تاریخی خواندن اقدامت اسفندیار رحیم مشایی در 3 سال اخیر، اعتراض مراجع را”جوسازی دشمنان” توصیف کرد و نوشت: “همانطور که جنابعالی به خوبی آگاهید اجرای برنامه بر عهده یک شرکت خصوصی معتمد و با تجربیات اجرایی ارزشمند واگذار شده بود و از این جهت بنده مستقیما در اجرا حضور نداشتم لیکن به منظور دفع فتنه ها و پایان دادن به جو سازی های دشمنان که قلب رهبر عزیزو علمای گرامی را جریحه دار می کند بدینوسیله استعفای خود را تقدیم نمایم.“