شببیداری ایرانیها برای اطلاع از مذاکرات هستهای ژنو، به نتیجهای قطعی و خوشحال کننده منجر نشد اگرچه محمد جواد ظریف، با وجود ساعتها مذاکره فشرده، بشاش و پرانرژی از امید به آینده سخن گفت. از سوی دیگر گزارشهای رسانهای مبنی بر نقش موثر فرانسه در سختتر شدن دستیابی به توافق میان ایران و گروه 5+1 باعث شد که در فضای مجازی، موجی از خشم و اعتراض نسبت به فرانسه و بخصوص لوران فابیوس، وزیر امور خارجه این کشور شکل بگیرد.
توضیحات خرازی، طنازی کاربران
محمدعلی ابطحی، رییس دفتر سید محمد خاتمی در دوران ریاستجمهوری در صفحه فیسبوکش نوشت: “امروز فقط جای یک پوستر تمام قد رنگی از رئیس جمهور فرانسه در روزنامه های اسرائیل و روزنامه های مشابه های ایرانی اش خالی است… !!”
صادق خرازی، سفیر سابق ایران در فرانسه و سازمان ملل متحد هم برای مخاطبان صفحه فیسبوکش توضیح داد: “فابیوس، یهودی الاصل است واز عناصر خیلی فعال سیاسیون یهود در فرانسه است. وزیر خارجه فرانسه تفاوت ماهوی با وزیر خارجه اسراییل ندارد. البته فابیوس هم در حزب و هم در الیزه و هم در دولت و هم در وزارت خارجه فرانسه مخالفان جدی هم دارد. سه گروه بصورت جدی از فابیوس حمایت می کنند؛ صهیونیستهای فرانسوی، فراماسونهای فرانسه و لژ تحول خواهان آن، و هم جنس بتزان[؟] که دارای موقعیت جدی در صحنه داخلی فرانسه شدهاند. به زعم من فابیوس آماج نقد جدی در فرانسه، علیرغم حمایت ظاهری اولاند خواهد شد و محکوم به جدایی زودرس از دولت.”
اما باز هم شوخطبعی ایرانیها غالب بود و در بیشٹر پستهای فیسبوکی و توییتها از زبان طنز و یا تمسخر برای اعتراض استفاده کردند. از جمله برخی کاربران فیسبوک نوشتند: “ حالا فرانسه هم آدم شده! تو نون باگتت رو بفروش!” این جمله و استفاده از نان باگت بسیار پرطرفدار بود و کار به آچار فرانسه، سس فرانسوی و سایر اقلامی که در ایران به فرانسه منسوب میشود هم رسید.
“در محکومیت کارشکنیهای فرانسه در مذاکرات از فردا به آچار فرانسه میگیم آچار گل محمدی”، “فرانسهای که حتی نتونسته مستقیم بره جام جهانی، اصن نباید راه داد تو مذاکره ای که یه سرش ایرانه و مستقیم رفته جام جهانی”، “ از کشوری که صادراتش بوس و شرابه چه انتظاری میشه داشت؟ تف بهت فرانسهٔ تارک نماز” از جمله جملات پرطرفدار در فضای مجازی بود.
طنزنویسهای ایرانی هم سعی کردند از این موضوع پرطرفدار استفاده کنند. علیرضا رضایی در فیسبوکش نوشت: “خدمت حضرت امام بودیم، گفتیم اگر یکروزی فرانسه نباشد ما که دیگر کسی را نداریم تر بزند وسط توافقات هستهای. امام فرمودند: چرا نداریم؟ همین جناب آقای خامنهای.(اکبر هاشمی رفسنجانی ـ- شبی با امام راحل)”
لوران فابیوس، متهم ردیف اول
صفحه فیسبوکی وزیر امور خارجه فرانسه هم در کمتر از چند ساعت پر از کامنتهای کاربران ایرانی شد که عموما به زبان فارسی به او و دولت فرانسه اعتراض میکردند. در این بین توهین شخصی و توهین نژادی هم وجود داشت که گاهی با تذکر سایر کامنتگذاران ایرانی هم مواجه میشد. از جمله پرتعدادترین کامنتهای منتشر شده در این صفحه این بود که “فرانسه، فرانسه، بابات قد آدامسه”. اشاره به تعداد لایکهای بسیار کم این صفحه در مقابل لایکهای صفحه جواد ظریف هم بسیار پرطرفدار بود.
اما تعدادی از معترضان هم درصدد بودند تا دلیل این اعتراض را به فارسی، انگلیسی و یا حتی فرانسه توضیح بدهند و از دولت فرانسه بخواهند مانع توافقات و برداشته شدن تحریمها نشود. البته موافقان اقدام فرانسه هم در کامنتهای پستها دیده میشدند.
خونهای آلوده و پژو
اما موضوع فرانسه فقط منحصر به طنز و هجو نبود و بحثهایی جدی پیرامون آن در گرفت. از جمله یادآوری شد که لوران فابیوس همان کسی است که نامش در پرونده انتقال خونهای آلوده به ایدز به ایران و مبتلا شدن بیماران هموفیلی مطرح بوده است. و یا یکی از روزنامهنگاران با اشاره به “ کلاهبرداری مهندسی شده پژو از ایران”عنوان کرد: “… شرکتهای بسیار معتبر دیگری بودند که اگر می شد با آنها شراکت کنند، حال و روز صنعت قطعه سازی و خودروسازی ما این نبود که هست؛ تکثیر تاسف برانگیز ورشکستگی در سطوح کلان و خرد. اوایل دهه هشتاد در گزارش نشریه ای بین المللی خواندم که بازار ایران بخش عمده ای از مشکلات پژو و سیتروئن را حل کرد؛ العهده علی الراوی. اما امروز که موضع فرانسوی ها را در ژنو دیدم، با خودم فکر کردم آیا حجم عظیم قراردادهای ما با خودروسازان فرانسوی و شرکتهای نفتی مثل «توتال» حتی نتوانست کاری کند که امروز نه یک پشتیبان که لااقل یک رای منتقد خاموش در پنج بعلاوه یک داشته باشیم؟ ما با سرمایه هامان چه کرده ایم در این سالها؟ نکند اساسا جای دوست و دشمن مان را اشتباه گرفته ایم؟”
یک روزنامهنگار اقتصادی هم خواستار تحلیل عمیق و دقیقی از ماجرا شد چرا که به گفته او “ در میان کشورهای 3+3 فرانسه بیش از دیگران به واسطه تحریم ایران متضرر شده است.(به دلیل خروج شرکت های نفتی و خودروساز از ایران و تحریم فروش هواپیما به ایران) در کنار این واقعیت، مذاکره ظریف با فابیوس چند روز پیش از مذاکرات ژنو این نوید را می داد که حداقل این کشور در جریان توافقات خللی وارد نکند.”