سامان رسول پور
نیروهای امنیتی شب گذشته 12فعال دانشجویی را در منزل یکی از دانشجویان دستگیر کردند. بازداشت شدگان همگی به دانشجویان طیف چپ گرایش دارند و خانواده هایشان هنوز اطلاعی از علت بازداشت و مکان نگهداری آنها ندارند.شیوا نظر آهاری، فعال حقوق بشر در گفتگو با روز، پیرامون بازداشت این دانشجویان و آخرین وضع دانشجویان بازداشت شده سخن گفته است. مصاحبه در پی می آید.
منابع دانشجویی از بازداشت حداقل ده فعال دانشجویی طیف چپ طی شب گذشته خبر داده اند، آخرین خبری که از این افراد دارید چیست؟
شب گذشته در ادامه برخورد با فعالان دانشجویی طیف چپ، حداقل 10 نفر از سوی نیروهای اطلاعات بازداشت شدند. ظاهرا تمام این دانشجویان در منزل مهدی پورعبدالله بوده و در آنجا هم بازداشت شده اند. امروز هم نیروهای امنیتی به خانه دو دانشجو، به نامهای امین قضایی و سروش دشتستانی رفته اند و آنجا را تفتیش کرده اند. تا این لحظه هم اطلاعی در مورد مکان نگهداری و شرایط آنها در دست نیست.
اسامی دانشجویان بازداشت شده مشخص است؟
بله، آنها عبارتند از:مرتضی اصلاحچی، دانشجوی فلسفه دانشگاه علامه، آناهیتا حسینی، دانشجوی دانشگاه تهران، سروش ثابت، دانشجوی علوم کامپیوتر دانشگاه شریف، محمد پورعبدالله، مهندسی شیمی دانشگاه تهران، ساناز اللهیاری خواهر مهدی اللهیاری، امین قضایی، سروش دشتستانی، بیتا صمیمی زاده، بیژن پورصباغ، کاوه عباسیان، مرتضی خدمایلو و بهزاد باقری. هر چند خبر بازداشت یک یا دو نفر از این افراد تا ساعاتی پیش تایید نشده بود اما به نظر می آید همه ی این 12 نفر دستگیر شده اند وما امیدواریم که این تعداد افزایش پیدا نکند.
خانواده های این افراد هیچ اطلاعی از فرزندانشان دارند؟
نه؛ اما مامورانی که امروز به خانه ی امین قضایی و سروش دشتستانی رفته اند، به خانواده این دو دانشجو گفته اند که ظرف چند روز آینده با شما تماس می گیریم.
علت بازداشتشان مشخص نیست؟
فعلا مشخص نیست اما می شود این بازداشت را در ادامه بازداشت دانشجویان چپ ارزیابی کرد، چون افراد بازداشت شده همگی از فعالان دانشجویی طیف چپ هستند که طی این مدت پیگیر وضع دانشجویان بازداشتی دیگر هم بوده اند.
از سایر دانشجویان طیف چپ خبری دارید؟ با بازداشت این 12 نفر، تعداد بازداشت شدگان دانشجویان چپ به چند نفر رسیده؟
طبق آماری که ما در اختیار داریم، تعداد بازداشتی ها به حدود 45- 47 نفر رسیده که البته این تعداد مربوط به همین دو ماه اخیر است. سایر دانشجویان هم همچنان در بند 209 زندان اوین نگهداری می شوند و تعدادی از خانواده ها دیروز موفق به ملاقات با فرزندانشان شدند.البته بین این افراد تعدادی از دانشجویان کرد و یک وبلاگ نویس هم هست.ظاهرا تعدادی از دانشجویان از 3 روز پیش به سلول های 2 نفره منتقل شده اند ولی سایرین هنوز در سلول انفرادی هستند. از وضع دو فعال دانشجویی هم هیچ اطلاعی نداریم :سعید حبیبی و نادر احسنی.این دو نفر، از زمان بازداشت، هیچ تماسی با خارج از زندان برقرار نکرده اند و نسبت به وضعیتشان نگرانی زیادی وجود دارد.
فکر می کنید بازداشت گسترده ی دانشجویان طیف چپ در هفته های گذشته، به دلیل حضور پررنگ آنان در فعالیتهای دانشجویی است یا علت دیگری دارد؟
من البته به تفکر پشت این برخوردها آگاه نیستم، اما به هر حال، این دانشجویان فعالیت هایی داشتند و برخورد با دانشجو، به صرف فعالیت دانشجویی و ابراز عقیدههم غیر قانونیست. الان در فصل امتحانات دانشگاه، حدود 40 دانشجو در بازداشت هستند که اگر به این تعداد، شمار بازداشتی ها در سایر شهرهای ایران را هم اضافه کنیم، چیزی حدود 60 دانشجو در بازداشت هستند و این به نظر من مساله ای است که نباید به سادگی از آن گذشت. به عقیده ی من، این قبیل برخوردها بخصوص با قشر دانشجو، تنها منجر به رادیکال کردن فضای جامعه و ملتهب شدن فضای دانشگاه خواهد شد وگرنه تجربه نشان داده که زندان و بازداشت، در حرکت و فعالیت های افرادی که مبنای کارهایشان اعتقادی است، تاثیری ندارد.
و 3 دانشجوی زندانی دانشگاه امیر کبیر، حتی با وجود تبرئه شدن همچنان دربازداشت هستند.
بله، احمد قصابان، احسان منصوری و مجید توکلی با وجود تبرئه شدن از سوی دادگاه، کماکان در زندان نگهداری می شوند. خانواده آنها در روزهای گذشته با نوشتن نامه ای به قوه قضائیه خواهان آزادی فرزندانشان شدند اما تا به حال پاسخی به این نامه داده نشده و در واقع اصلا مشخص نیست علل ادامه بازداشت این سه دانشجو چیست. ظاهرا مسئولان زندان از آزادیشان ممانعت کرده اند، که این جای شگفتی دارد و فکر نمی کنم تا بحال جایی دیده شده باشد که زندان به جای دادگاه تصمیم بگیرد واز آزادی زندانی، جلوگیری کند.
طی دو، سه سال اخیر شاهد بازداشت دانشجویان زیادی بوده ایم، به باور شما حضور و فعالیتهای جنبش دانشجویی در دانشگاهها گسترده تر شده یا اینکه در کل فضا بسته تر شده است؟
متاسفانه ما به جای اینکه گامهای رو به جلو داشته باشیم، همیشه شاهد پسرفت هستیم که این در سیستم های امنیتی و قضایی هم وجود دارد یعنی به جای اینکه پس از 30 سال از انقلاب، آستانه تحمل حکومت در برابر جنبشهای مدنی به دلیل شرایط جهانی و گفتمان دموکراسی خواهی که در همه جا مطرح هست، بالاتر برود، ما شاهدیم که سرکوب آزادی ها و فضای اختناق در جامعه ما روز به روز بیشتر می شود. به نظر من علت این برخوردها، تلاش برای بسته تر کردن فضای دانشگاه است.چون دانشگاه و دانشجویان به عنوان یک قشر روشنفکر و نخبه، توانایی تاثیر گذاری در شرایط جامعه را دارند و به همین جهت هم زمانی که تلاشها به سمت بستن فضای جامعه پیش می رود، اولین گروه هایی که هزینه پرداخت میکنند گروه های دانشجویی هستند. به هر حال هر جنبش و هر جریانی برای بازیابی خودش باید چنین هزینه هایی را پرداخت کند و جنبش دانشجویی هم با چنین هزینه هایی نه تنها از بین نمی رود، بلکه پخته تر می شود.
از پسرفت در سیستم قضایی کشور گفتید؛ اما دیروز سخنگوی قوه ی قضاییه اظهار داشت که در کشور پیشرفتهای قضایی بسیاری صورت گرفته حتی گفتند به سازمانهای بین المللی، اطلاعات غلط داده می شود.
بله شاید پیشرفتهایی بوده باشد اما قانون باید یک گام جلوتر از فرهنگ و آگاهی جامعه باشد. پیشرفت هایی که ایشان اشاره کردند، شاید اگر 10 سال پیش می بود، آن زمان مساله چشمگیری بود اما امروز آحاد جامعه نسبتا به حقوق خودشان آگاهی دارند و چنین پیشرفتهایی چندان چشمگیر نبوده است. آنچه که ما می بینیم وجود سنگسار، اعدام، افزایش زندانیان عقیدتی است و این قبیل مسائل؛اصلا هم نیازی نیست که ما اطلاعات غلط به سازمان های بین المللی بدهیم، تصاویری که از سوی خبرگزاریها منتشر می شوند و اخبار موجود، گویای این است که ما هنوز با سیستم های استاندارد قضایی فاصله داریم.