گوگل نام خلیج فارس را حذف کرد

محمدرضا یزدان پناه
محمدرضا یزدان پناه

» به دنبال بالا گرفتن اختلافات جمهوری اسلامی و کشورهای عربی

موتور جست و جوگر عظیم گوگل، نام خلیج فارس را از روی خدمات دهنده نقشه (google maps) خود حذف کرده است. سرویس خدمات دهندهgoogle earth این سایت نیز مانند سابق کماکان از عنوان مجعول “خلیج عر بی” در کنار نام خلیج فارس استفاده می کند. گوگل بزرگترین موتور جست و جوگر اینترنت است که امکانات خدماتی آن مانند maps و earth مورد استفاده صدها میلیون نفر در سراسر جهان است.

این کمپانی هیچ توضیحی درباره حذف نام خلیج فارس از نقشه خود نداده است. این در حالی است که در صورت جست و جوی معادل نام خلیج فارس به زبان های مختلف در نقشه گوگل، این برنامه شما را به محل خلیج فارس بر روی نقشه هدایت می کند بدون آنکه نام آن بر روی صفحه وجود داشته باشد.

با وجود این اگر کاربر اینترنتی، عنوان خلیج عربی را هم در نقشه گوگل سرچ کند به محل خلیج فارس هدایت می شود بدون آنکه حتی این نام نیز بر روی آن درج شده باشد.

بدین ترتیب به نظر می آید خلیج فارس تنها محل جغرافیایی جهان است که در شرایط کنونی هیچ نامی بر روی برنامه نقشه گوگل ندارد.

این در حالی است که خلیج فارس تنها نام تاریخی و مستند این آبها در جهان از صدها سال پیش است که هم اکنون توسط نهادهای مرجع بین الملل مانند سازمان ملل متحد پذیرفته شده و در اسناد و مکاتبات رسمی بین المللی استفاده می شود.

حتی برخی کشورهای عربی که هم اکنون نام خلیج فارس را تحریف می کنند، تا پیش از دهه 1960 میلادی از همین عنوان در مکاتبات رسمی و بین المللی استفاده می کردند. با آغاز موج ناسیونالیسم عربی در سال های میانی قرن بیستم بود که کشورهای عربی اندک اندک نام تاریخی خلیج فارس را به خلیج عربی تحریف کردند.

 

 دفاع از خلیج فارس

این عنوان از آن رو جعلی خوانده می شود که در هیچ سند و نقشه تاریخی بین المللی و منطقه ای، حتی در کشورهای عربی، عنوانی به این شکل وجود ندارد. در مقابل در تمام اسناد، مدارک و نقشه های جهان از 2500 سال پیش که زمان تقریبی تشکیل کشور ایران بود، نام این آب ها خلیج فارس ذکر شده است.

دولت های ایران چه در دوران پادشاهی پهلوی که ادعای اعراب برای تحریف نام خلیج فارس آغاز شد و چه در زمان جمهوری اسلامی که این ادعاها ادامه پیدا کرد، بر فارس بودن خلیج فارس تاکید کرده اند.

تاکید بر نام تاریخی خلیج فارس یکی از موضوعات مشترک هویتی و ملی تمام ایرانیان در سراسر جهان است به گونه ای که با وجود اختلافات گسترده میان گرایش های مختلف فکری و سیاسی، بر سر دفاع از نام خلیج فارس با همدیگر اتفاق نظر دارند.

در سه روز گذشته که دو تیم فوتبال استقلال و پرسپولیس به نمایندگی از ایران در ورزشگاه آزادی تهران به مصاف تیم های عربستانی و قطری رفتند، ده ها هزار طرفدار دو تیم بارها شعار “خلیج همیشه فارس” را سر دادند.

به دنبال بالا گرفتن اختلافات اخیر میان دولت جمهوری اسلامی و حکومت امارات متحده عربی بر سر مالکیت سه جزیره ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک که پس از سفر ناگهانی محمود احمدی نژاد به ابوموسی در هفته های اخیر صورت گرفت، تعداد زیادی از ایرانی ها در سراسر جهان از امکانات اینترنتی برای بیان اعتراض خود به دولت های عربی استفاده کردند.

در این راستا حدود صدها هزار کامنت در دفاع از خلیج فارس و حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه در صفحات فیسبوک افرادی مانند پادشاه عربستان، حاکم امارات و رئیس جمهور آمریکا منتشر شده است.

این حجم از نظرات باعث شد تا صفحه فیسبوک ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی برای ساعاتی از دسترس خارج شود و مدیریت این صفحه پس از راه اندازی مجدد آن، اذعان کرد که بیش از 250 هزار کامنت با محتوای “خلیج همیشه فارس” از سوی ایرانیان دریافت کرده است.

 

اینترنت؛ ابزار اعتراض

این اما نخستین بار نیست که دفاع از نام تاریخی خلیج فارس تبدیل به مسئله ملی و هویتی ایرانی ها در سراسر جهان می شود.

در سال 2004 میلادی، نشریه معتبر نشنال جئوگرافیک نام خلیج فارس را در نقشه های خود به خلیج عربی تغییر داد؛ اقدامی که خشم تمامی ایرانیان را در نقاط مختلف دنیا برانگیخت و پژواک آن در محافل سیاسی و مطبوعاتی بین المللی نیز به گوش رسید.

به دنبال اعتراضات گسترده ایرانیان و سپس واکنش وزارت خارجه وقت، سرانجام نشنال جئوگرافیک رسمأ پوزش خواست و نام خلیج فارس را بار دیگر جایگزین این عبارت مجعول کرد.

در آن سال نیز ایرانیان با یاری جستن از امکانات شبکه جهانی اینترنت، به اعتراضات خود رنگ و بو و ابعادی گسترده تر بخشیدند. راهکار ایرانیان معترض، تهیه و راه اندازی صفحه ای بود که “بمب گوگلی” خوانده می شود.

این صفحه اینترنتی که با نام “خلیج عربی arabian gulf” طراحی شد، حاوی چنین عبارتی بود: “خلیجی که به دنبالش می گردید یافت نشد. هیچ منطقه آبی با این نام هرگز وجود نداشته است. نام صحیح، خلیج فارس است که همیشه فارس بوده و همیشه هم خواهد بود.”

با کلیک چند هزار باره ایرانیان بر روی پیوند یا لینک این صفحه، موتور جستجوگر گوگل که ارجحیت یافت مطالبش بر پایه دفعات کلیک است، به صورت خودکار این صفحه را در نخستین جایگاه خود ثبت کرد.

دانشنامه اینترنتی wikipedia که بزرگترین دانشنامه آنلاین جهان است نیز نام خلیج فارس را به رسمیت می شناسد و در تمام زبان های آن در صورت جست و جوی عنوان جعلی جایگزین، کاربران را به صفحه مربوط به خلیج فارس راهنمایی می کند.

بزرگترین مورخان و محققان دنیای قدیم از جمله هرودوت، نئار خوس، استرابون، کورسیوس رومی و نیز محققان جهان اسلامی نظیر استخری، مسعودی، بیرونی، ابن حوقل، مقدسی، مستوفی و ناصر خسرو، از هزاران سال پیش در آثار و نوشته های خود به نام “خلیج فارس” یا “دریای پارس” اشاره کرده اند.

با وجود این به دنبال بالا گرفتن اختلافات میان ایران و کشورهای عربی بر سر نام خلیج فارس در دهه 1990 سرانجام سازمان ملل متحد با انتشار دو رهنمود نگارشی در سال های 1994 و 1999 بر لزوم بکارگیری نام خلیج فارس در تمام اسناد و مکاتبات آن تاکید کرد.

در بند اول سند رسمی مورخ 14 مه 1999 دبیرخانه سازمان ملل متحد در این خصوص آمده است: “واژه خلیج فارس در اسناد و انتشارات و همچنین بیانیه هایی که از سوی دبیرخانه (دبیرکل) صادر می شود استفاده می شود. این واژه یک نام استاندارد جغرافیایی برای یک منطقه دریایی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عرب منطقه (شبه جزیره اعراب) است. واژه کامل فارس همواره برای معرفی این منطقه دریایی استفاده می شود. در ابتدای این سند نیز این نام به همین منطقه اشاره می کرد و پس از این نیز این نام در هر زمانی که نیاز به شفافیت حس شود تکرار خواهد شد.”