اعضای گروههای مخالف سوریه روز یکشنبه خبر دادند، حدود ۱۰۰ نفر از مستشاران روس کشور را ترک کرده‌اند، که می‌تواند خبر نگران‌کننده‌ای برای بشار اسد باشد. در چهار سال گذشته روسیه یکی از بزرگترین حامیان مالی و نظامی سوریه بوده و حالا ممکن است عقب کشیده و ارتش سوریه را به حال خود رها کرده باشد. نیروهای رژیم اسد در حال مقابله با داعش و گروه جیش الفتح است که به تازگی قدرت فراوانی بدست آورده است.
روزنامه الشرق الاوسط روز یکشنبه به نقل از منبعی در میان مخالفان خبر داد که روس‌ها به دستور دولت خود این کشور را با هواپیمایی از الاذقیه در جنوب‌غربی سوریه ترک کرده‌اند. این رویداد پس از دیدار مقامات روسیه با کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت گرفته است. روسیه تلاش دارد با گسترش روابط اقتصادی با این کشورها، فشار تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا را بر سر دخالت این کشور در جنگ اوکراین کاهش دهد. کشورهای اسلامی خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی، به شدت با رژیم علوی اسد که شاخه‌ای از اسلام شیعه است مخالف هستند.
مخالفان سوریه به این روزنامه گفته‌اند، کسانی که کشور را ترک کرده‌اند شامل کارشناسانی هستند که در دمشق مستقر بودند و در مورد استراتژی نبرد به رژیم سوریه کمک می‌کردند و همچنین مستشاران ایران و حزب‌الله که به تقویت رژیم یاری می‌رساندند. اما کارشناسان به اورشلیم پست گفته‌اند، با این‌که روسیه ۱۰۰ درصد به اسد اعتماد ندارد بعید است تمام حمایت نظامی خود را قطع کند.
خبر ترک روس‌ها تنها یک هفته پس از سفر جان کری وزیر امورخارجه آمریکا به روسیه صورت گرفت. او در کنفرانس خبری اشاره کرد، آمریکا و روسیه پس از چهار سال اختلافات شدید به دنبال همکاری درباره سوریه هستند.
شورشیانی که در حلب با رژیم می‌جنگند به بیزنس تایمز گفتند، خبر ترک روس‌ها هنوز به جبهه آنان نرسیده است. اما کسانی که قبل از این با سلاح‌های آمریکا می‌جنگیدند و حالا بخشی از گروه اسلام‌گرای جیش الفتح هستند عنوان کردند که از هر خبری درباره تضعیف اسد و شانس پیشروی بیشتر در نزدیکی پایتخت استقبال می‌کنند.
در واقع این شورشیان پس از ماه‌ها در نظر گرفتن پیوستن به برنامه آموزشی آمریکا در ترکیه از این کار منصرف شدند، چون طبق مفاد این برنامه اجازه مبارزه با اسد را ندارند و فقط باید با داعش بجنگند.
کاهش حمایت‌ها از اسد به این معناست که شورشیان برای پیشروی علیه ارتش ناکارآمد سوریه، نیاز کمتری به آموزش و سلاح‌های آمریکایی خواهند داشت.
اعلام خبر خروج مستشاران نظامی روسیه در همان زمانی صورت گرفت که عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی در یک کنفرانس خبری در قاهره گفت، کشورش در تلاش است روسیه را راضی کند تا حمایت‌هایش را از رژیم اسد بطور کامل متوقف سازد. وی همچنین به ایران، حامی دیگر اسد و حزب‌الله اشاره کرد. «ما کارهای ایران را رد می‌کنیم… ایران از تروریسم حمایت می‌کند. تنها کشوری است که در امور منطقه دخالت می‌کند، چه لبنان باشد یا سوریه یا عراق یا یمن.»
خروج مستشاران روسیه و ایران این احتمال را که نبرد در درازمدت علیه رژیم تغییر جهت دهد بالا می‌برد. اسد در چهار سال گذشته با کمک‌های ایران و روسیه توانسته است قدرت را حفظ کند.
اسد تنها بازیگر جنگ سوریه با نیروی هوایی است، اما هواپیماها، سلاح‌ها، قطعات یدکی و آموزش توسط روسیه تامین می‌شود. بدون حمایت مسکو رژیم برتری خود را در آسمان از دست می‌دهد. دولت سوریه روی زمین به شکل فزاینده‌ای به افراد، منابع و پول حزب‌الله وابسته است.
قطع حمایت‌ها از اسد می‌تواند بسیار به نفع آمریکا و متحدان غربی این کشور باشد که در چهار سال گذشته تلاش کرده‌اند با تصویب قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و اقدامات دیگر دولت سوریه را به دادگاه جنایات جنگی بکشانند. روسیه و چین این قطعنامه‌ها را وتو کرده‌اند.
خروج اسد از معادله سوریه بر نبرد آمریکا و متحدانش علیه داعش نیز تاثیر خواهد گذاشت.
آمریکا در حال حاضر صدها مبارز از مخالفان سوریه را در پایگاهی در اردن آموزش می‌دهد و به آن‌ها سلاح می‌رساند و تلاش کرده است تا چنین برنامه‌ای را در ترکیه نیز راه‌اندازی کند. اما به گفته جنگجویان جیش الفتح، برنامه آموزشی ترکیه به خاطر اختلاف نظر شورشیان و آمریکا بر سر استراتژی هنوز شروع نشده است. آمریکا می‌خواهد تمرکز بر شکست داعش باشد اما شورشیان خواستار برنامه‌ای هستند که اسد را نیز شامل شود.
اگر تضعیف رژیم با تقویت نیروهای شورشی در سوریه همراه نباشد، خروج مقامات نظامی روسیه و ایران می‌تواند بر نبرد علیه داعش تاثیر معکوس داشته باشد. رژیم اسد در مبارزه با اسد در جبهه غرب بوده است و سلاح‌های روسی به شکست گروههای شبه‌نظامی سنی در بخش‌های از کشور، خصوصا در نزدیکی دمشق کمک‌های فراوانی کرده است.
منبع: بیزنس تایمز - 31 مه 2015
