بیست و یکم شهریور ماه، گزارش سالیانه بان گی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد، درباره وضعیت حقوق بشر ایران که خطاب به نشست عمومی این سازمان نوشته شده است منتشر شد. در این گزارش آمده است: “رئیس‌جمهور روحانی وعده داده بود که از فشارها بر آزادی بیان بکاهد و امنیت رسانه‌ها را تضمین کند، با این همه متاسفانه آن وعده‌ها هنوز نتیجه چشم‌گیری در بر نداشته است و فشارها بر آزادی بیان کماکان بسیاری از عرصه‌های زندگی (در ایران) را تحت تاثیر قرار می‌دهد.” در این گزارش از وضعیت روزنامه نگاران ایران و فعالان سیاسی و مدنی ابراز نگرانی و نسبت به احضار و بازداشت مکرر آنان اعتراض شده است.
دبیرکل سازمان ملل درباره وضعیت بهائیان ایران نیز تاکید کرده است: “همچنان از تحصیلات عالی و شاغل شدن در کارهای دولتی منع می‌شوند؛ آنها در عین حال در زمینه فعالیت‌های شغلی خصوصی نیز با دخالت دولت روبه‌رو می‌شوند.”
همچنین نسبت به افزایش اعدامها در ایران اعتراض شده و در بخشی از گزارش مزبور آمده است: “بنا بر اطلاعاتی که از منابع قابل اعتماد جمع‌آوری شده‌اند، بیش از ۱۶۰ نوجوان در ایران حکم اعدام گرفته‌اند و طی ماه‌های اخیر دست کم دو نفر از آنها نیز اعدام شده‌اند. این اعدامها به خاطر جرایمی است که آنها پیش از رسیدن به سن ۱۸ سالگی مرتکب شده بودند.”
روز بعد از انتشار این گزارش، خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران در این مورد نوشت: “کشورهای غربی ایران را به دلیل اعدام قاچاقچیان مواد مخدر و افرادی که به دلیل ارتکاب اقدامات جنایات‌کارانه در جامعه محکوم به این مجازات می‌شوند مورد انتقاد قرار می‌دهند، در سال‌های گذشته نیز پس از اقدام قوه قضاییه در اعدام تعدادی از قاچاقچیان مواد مخدر و اشرار سازمان‌های به اصطلاح حقوق بشری موجی سیاسی-رسانه‌ای علیه ایران به راه انداختند.”
این خبرگزاری اضافه کرده بود: “در بخش‌های دیگری از این گزارش که احتمالاً توسط احمد شهید نماینده انتخاب شده توسط کشورهای غربی برای تحقیق در زمینه حقوق بشر در ایران تهیه شده به مسائل دیگری از جمله آزادی‌های مذهبی نیز صحبت شده که در این بخش بدون اشاره به وجود ادیان و مذاهب مختلف ابراهیمی در ایران تنها مسئله مربوط به فرقه ضاله بهاییت توجه شده است.”
روزنامه تندرو وطن امروز نیز این خبر را با عنوان “تکرار اتهام زنی بان‌کی‌مون علیه روحانی” منتشر کرد و در توضیح آن نوشت: “مقامات برخی کشورهای گروه 1+5، بخصوص آمریکا در وهله‌های مختلف خواستار گنجاندن موضوعات مربوط به حقوق بشر در چارچوب این مذاکرات شده‌اند. جمهوری اسلامی ایران اما اعلام کرده در مذاکرات هسته‌ای تنها موضوعات مربوط به این برنامه را مد نظر قرار خواهد داد. ایران همچنین ضمن رد ادعاها درباره اتهامات حقوق بشری می‌گوید کشورهای غربی با طرح اتهامات علیه ایران در پوشش مسائل حقوق بشر در پی تحمیل سبک زندگی غربی هستند.”
همزمان با انتشار گزارش دبیر کل سازمان ملل، روزنامه جمهوری اسلامی خبر داد که دولت انگلیس در واکنش رسمی به گزارش کمیته امور خارجی مجلس عوام این کشور از نقض حقوق بشر در ایران ابراز تاسف کرده است. این روزنامه نوشت: “در گزارش دولت انگلیس از برخورد با فرقه ضاله بهائیت در ایران انتقاد و تصریح شده است محدود بودن آزادی بیان و مجازات اعدام، انگلیس را نگران می‌کند و می‌افزاید نباید برای پیشرفت در مذاکرات در دیگر حوزه‌ها، هیچ امتیازی در بحث حقوق بشر به ایران داده شود.”
در ادامه این خبر از قول گزارش دولت انگلیس آمده بود: “احتمالاً دورنمایی برای شکل گیری یک توافق پایدار که در آن به ایران اجازه غنی سازی اورانیوم داده نشود، وجود ندارد.”
انتشار گزارش جدید دبیرکل سازمان ملل، خشم محافل حکومتی در ایران را برانگیخت. در اولین واکنش ها مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزیر امور خارجه و از مذاکره کنندگان پرونده هسته ای ایران، طی سخنانی گفت: “ما اعتقاد داریم که اسلام برای حقوق بشر ارزش و اهمیت بسیاری قائل است اما از ابتدا هم بارها تاکید کرده‌ایم که با سیاسی شدن موضوع مخالف هستیم اما ما با این پدیده بارها روبه رو بوده ایم. این که نگاه سیاسی به موضوع انسانی حقوق بشر وجود داشته باشد و براساس آن تصمیم گیری شود، از نظر ما مردود است. “
او تاکید کرد: “اقداماتی از این دست بسیار اتفاق افتاده و این اولین بار نیست که چنین گزارشات مغرضانه‌ای منتشر می‌شود ما به مسیر خود ادامه می‌دهیم اگر موضوع به مجمع عمومی برسد ما نظرات خود را شفاف و صریح اعلام خواهیم کرد.”
اداره کل دیپلماسی وزارت امور خارجه نیز با صدور اطلاعیه ای ضمن اشاره به اینکه این گزارش هنوز بصورت رسمی منتشر نشده است، نوشت: “تاکنون گزارشی به صورت رسمی از منابع و کانال‌های رسمی و شناخته شده منتشر نشده و اعلام هرگونه نظر و قضاوت در مورد گزارش منوط به دریافت متن کامل این گزارش از مراجع رسمی و ذیصلاح مربوطه می‌باشد.”
با اینهمه مشخص بود که گزارش منتشر شده در خبرگزاری رویترز، به زودی از منابع رسمی هم اعلام خواهد شد. به همین دلیل بود که علی اکبر ولایتی، مشاور سیدعلی خامنه ای در امور بین الملل طی گفتگویی با خبرگزاری ایسنا به گزارش جدید دبیر کل سازمان ملل واکنش نشان داد. او گفت: “توقع این است که دبیر کل سازمان ملل متحد اظهارنظر و شخصیتی مستقل داشته باشد و تحت تأثیر برخی قدرت‌های صاحب نفوذ در شورای امنیت نباشد ولی متاسفانه ما چنین چیزهایی را در بان‌کی مون نمی‌بینیم. بان کی مون همان حرفهایی را که آمریکایی ها می زنند تکرار می‌کند و این عملکرد مناسب دبیر کل سازمان ملل نیست.”
ولایتی اضافه کرد: “تکیه دبیر کل سازمان ملل برروی نکته ای که معلوم نیست چقدر صحت دارد و بزرگ کردن آن در حقیقت به معنای جانب‌داری از مخالفان جمهوری اسلامی ایران و رو در روی حکومت جمهوری اسلامی ایران ایستادن است.” او همچنین تاکید کرد: “سازمان ملل یا بهتر بگویم دبیر کل سازمان ملل متحد تبدیل به ابزار دست آمریکایی ها شده است و این شغل اصلی او نیست.”
علی اکبر ولایتی پیش از این هم پس از تاکید دبیرکل سازمان ملل بر آزادی میرحسین موسوی و مهدی کروبی درباره او گفته بود: “او به صورت گزینشی با قصد و غرض سیاسی اظهار نظرهای ظاهر الصلاحی می‌کند و به دلیل همین نداشتن استقلال مواضع دبیرکل فعلی سازمان ملل می‌توان گفت تقریبا ناتوان‌ترین دبیرکل در تاریخ سازمان ملل از سال ۱۹۴۵ تاکنون بوده است و هیچ کار موثری در جهت رفع بحران‌های دنیای اسلام نتوانسته است انجام بدهد.”
همزمان با سخنان مشاور رهبر جمهوری اسلامی، یکی از نمایندگان مجلس نیز مواضع دبیرکل سازمان ملل را مغرضانه توصیف کرد. عزت الله یوسفیان ملا به خبرگزاری رسمی مجلس گفت: “باید دید که معنی ومفهوم آزادی بیان از منظر دبیرکل سازمان ملل چیست، اگر منظور از آزادی بیان این است که همجنسگرایان با هم ازدواج کرده و بی بند و باری ها افزایش پیدا کند، به طور قطع این رفتارها درجمهوری اسلامی ایران رخ نمی دهد. اینگونه رفتارها کیان خانواده رابه خطر انداخته و مفاهیم انسانی به طور خاص نادیده گرفته می شود.”
او با اشاره به مذاکرات هسته ای ایران و غرب اضافه کرد: “ایران درموضوع هسته ای اقدامات لازم درجهت شفاف سازی برنامه صلح آمیز هسته ای خود را انجام داده و غرب درحال حاضر به نقطه ای رسیده که خواهان برهم خوردن هرگونه توافق هسته ای با ایران است، حتی دراین راه از هرترفندی استفاده می کند تا مذاکرات به نتیجه مطلوب نرسد مانند دعوت نکردن ایران برای حضور درکنفرانس مبارزه با داعش.”
