استراتژِی جدید غرب در قبال ایران

نویسنده

bush730.jpg

بریستر هارون الرشید

کشورهای غربی از جمله آمریکا نمی توانند با ایران کنار بیایند چرا که به اعتقاد بسیاری از ‏کارشناسان، مواضع آنها دوگانه است. آنها به اسرائیل اجازه می دهند سلاح های اتمی داشته باشد، در ‏حالیکه به ایران اجازه نمی دهند برنامه هسته ای را برای تولید برق دنبال کند. آنها معتقدند که ایران ‏بعنوان دارندۀ یکی از بزرگترین ذخائر نفت و گاز جهان نیازی به تولید برق اتمی ندارد و هدف از ‏برنامه غنی سازی هسته ای این کشور، ساخت سلاح های اتمی است. در مقابل استدلال ایران نیز این ‏است که بعنوان یک عضو معاهده منع گسترش سلاح های اتمی (ان پی تی) و به موجب بند چهارم این ‏معاهده حق دارد “از انرژی هسته ای در جهت مقاصد صلح آمیز استفاده کند.“‏

این استدلال ها تنگنایی را میان ایران و غرب ایجاد کرده است. بنظر نمی رسد هیچکدام مایل باشند از ‏موضع خود عقب نشینی کنند. کارشناسان دانشگاه ام آی تی به منظور رفع این بن بست، استراتژی ‏جدیدی را طراحی کرده اند. بموجب این استراتژی، آمریکا باید به ساخت یک تأسیسات غنی سازی ‏بین المللی در داخل ایران کمک کند، به گونه ای که این تأسیسات جایگزین تأسیسات فعلی ایران گردد. ‏این طرح استراتژیک سه سال قبل به دولت بوش ارائه گردید، اما بلافاصله رد شد.‏

استدلال دولت بوش این بود که تحریم های شدیدتر و تهدید حملات نظامی، ایران را مجبور خواهد کرد ‏برنامه غنی سازی اورانیوم را متوقف کند. اما به گفته برخی از دانشمندان، بنظر می رسد ایران اکنون ‏در آستانۀ در اختیار گرفتن فناوری غنی سازی قرار گرفته و فراخوان بین المللی کردن تأسیسات ایران ‏بعنوان یک سازش آبرومند، بیش از پیش توجه کنگرۀ آمریکا را به خود جلب کرده است. ‏

گفته می شود مقامات ایران ماه گذشته طی نامه ای که به سازمان ملل ارائه شد، پیشنهاد ساخت یک ‏نیروگاه غنی سازی بین المللی را در داخل ایران دادند، اما اشاره ای نکردند که آیا این نیروگاه ‏جایگزینی برای تأسیسات خودشان خواهد بود یا خیر. محمد خزائی نمایندۀ ایران در سازمان ملل ماه ‏گذشته در مصاحبه ای خاطر نشان کرد که جزئیات این پیشنهاد باید مورد مذاکره قرار گیرند.‏

گفته می شود سناتور دایان فین استاین، دموکرات کالیفورنیا این طرح را “یک راه حل بالقوه خلاقانه، ‏جدی و مثمرثمر خوانده است”، در حالیکه جان مک کین و باراک اوباما از کاندیداهای ریاست ‏جمهوری آمریکا بکارگیری کنسرسیوم های بین المللی را برای تولید سوخت هسته ای و بعنوان راهی ‏برای خارج کردن تولید از دست ایران قبول دارند.‏

جان تامسون، نمایندۀ اسبق انگلیس در سازمان ملل، و گادفری فوردن، فیزیکدان دانشگاه ام آی تی و ‏بازرس اسبق تسلیحاتی سازمان ملل در عراق، بر روی تحقیقات جداگانه ای دربارۀ فناوری مورد نیاز ‏برای حفاظت از این قبیل تأسیسات بین المللی بیش از دو سال وقت صرف کرده اند. این تأسیسات ‏شامل تجهیزاتی است که مانع از آن خواهد شد که دانشمندان ایرانی کنترل تأسیسات را در اختیار ‏بگیرند و چگونگی عملکرد آن را بیاموزند. ‏

کنسرسیوم های بین المللی تولید سوخت نیروگاههای اتمی، دهه ها تجربه اندوخته اند. در سال 1973، ‏فرانسه، بلژیک، اسپانیا و سوئد یک برنامه مشترک غنی سازی ترتیب دادند و یک سال بعد شاه ایران ‏برای راه اندازی 10 درصد از سهام این پروژه یک میلیارد دلار به آن قرض داد. اما بدلیل پیدایش ‏انقلاب ایران در سال 1979، این قرارداد لغو و وام آن بلوکه شد.‏

جوزف سیرینسیون، کارشناس منع گسترش سلاح های اتمی که هم اکنون به طور غیررسمی مشاور ‏مبارزه انتخاباتی اوباماست، می گوید:“این اولین گزینه هیچ کس نیست، اما می تواند برای ما سازش ‏نهایی باشد.“‏

سؤال اینجاست که آیا ایران این طرح را با شروطی که ضمن آن دانشمندان ایرانی از دسترسی به ‏فناوری غنی سازی دور خواهند بود، خواهد پذیرفت؟ برخی از کارشناسان معتقدند که راه دیگری ‏برای جلوگیری از دستیابی ایران به فناوری سلاح اتمی وجود دارد. اگر خاورمیانه به یک منطقه ‏عاری از سلاح های اتمی تبدیل شود (به این معنا که اسرائیل تأسیسات سلاح های اتمی خود را برچیند ‏و سلاح های هسته ای را تحویل دهد)، احتمالا ً ایران به در اختیار گرفتن کنترل تأسیسات بین المللی ‏علاقه ای نشان نخواهد داد.‏

نباید فراموش کرد که ایران بارها مورد تجاوز بیگانگان قرار گرفته است. در گذشته این کشور مورد ‏هجوم یونانی ها، اعراب، مغول ها، ترک ها، افغان ها، انگلیس و روسیه قرار گرفته است و کودتای ‏‏1953 که منجر به برکناری محمد مصدق نخست وزیر محبوب مردم گردید، به سازمان سیا نسبت ‏داده می شود. ‏

ایرانیان بر همه این حملات و دخالت ها فائق گشته اند. علاوه بر این، ایران می تواند مدعی تاریخ ‏‏2500 ساله و فرهنگ و تمدن خود شود. ایرانیان از گذشته خود باخبر هستند و با یک حس عمیق ‏خودآگاهی فرهنگی پرورش یافته اند. در صورت نبود پیشنهادی که به استقلال ایران احترام بگذارد، ‏بعید است این کشور طرح جدید استراتژیک را بپذیرد.‏

منبع: دیلی استار، 21 ژوئن‏