در حالیکه سخنان سخنگوی شورای نگهبان در مورد اینکه “اگر کسی در محاکم قضایی محکومیت داشته باشد در رد یا تایید صلاحیت او برای انتخابات تاثیری ندارد” فضای سیاسی انتخاباتی را تحت تاثیر قرار داده، طیف های مختلف اصولگرا در ادامه درگیری های خود از حضور مستقل در انتخابات و عدم ائتلاف با سایر گروه های همسو خبر می دهند.
پاسخ عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان به خبرنگاری بود که درباره نامه علی مطهری به احمد جنتی دبیر شورای نگهبان نوشته بود. احمد جنتی در گفتگو با نشریه ستاد برگزاری نمازجمعه اعلام کرده بود: “امکانی برای حضور مجدد فتنه گران در صحنه انتخابات وجود ندارد و آنها حتی نباید توهم این حضور مجدد را داشته باشند.”
علی مطهری در پاسخ به جنتی نوشت: “اگر مقصود شما افرادی است که جرم آنها در دادگاه صالح اثبات شده و حکم دادگاه موجب محرومیت آنها از حقوق اجتماعی است، سخن جناب عالی درست است، در غیر این صورت وجاهت قانونی ندارد. فرضا آقایان موسوی و کروبی هم کاندیدای ریاست جمهوری شوند، قطع نظر از اعتقاد شخصی ما درباره میزان قصور یا تقصیر آنها در بحران مذکور، چون در هیچ دادگاهی به طور علنی محاکمه نشده و از خود دفاع نکرده اند، مجوز قانونی برای رد صلاحیت آنها وجود ندارد.”
پس از طرح این موضوع از سوی مطهری، گمانه زنی ها درباره امکان حضور افرادی که مقامات جمهوری اسلامی آنان را “ فتنه گر” می خوانند در انتخابات ریاست جمهوری افزایش یافت و نگاه ها به سمت خاتمی رفت.
حالا اما کدخدایی گفته است که “احراز صلاحیت بر عهده شورای نگهبان است که این کار نیازمند رأی دادگاه نیست. اگر کسی در محاکم قضایی محکومیت داشته باشد، رأی را برای ما ارسال می کند که در بررسی صلاحیت‌ها مورد بررسی قرار گیرد. مرجع احراز صلاحیت نامزدها فقط و فقط شورای نگهبان است و این با صدور حکم محکومیت متفاوت است و برداشت کسانی که می‌گویند افراد فاقد محکومیت قضایی نباید رد صلاحیت شوند، اشتباه است.”
با توضیح سخنگوی شورای نگهبان، اصل نظارت استصوابی بار دیگر مطرح می شود؛اصلی که بر اساس آن این شورا می تواند بدون ارایه دلیل کاندیداها را ردصلاحیت کند.
علاوه بر اصلاح طلبان اما چهره های نزدیک به دولت نیز در تیررس احتمالی ردصلاحیت شورای نگهبان هستند. ستار هدایت خواه از اعضای شورای مرکزی جبهه پایداری که مصباح یزدی آن را مدیریت می کند درباره امکان تایید صلاحیت اسفندیار رحیم مشایی اظهار کرد: “شورای نگهبان قادر به رد صلاحیت لیدر جریان انحرافی است و به اعتقاد من رد صلاحیت وی تبعاتی نیز به دنبال ندارد.“
هدایت خواه با بیان اینکه برخی به دنبال القا این موضوع هستند که رد صلاحیت مشایی تبعات دارد، افزود: “با توجه به مواضع شورای نگهبان به طور قطع ایشان تایید نخواهند شد.”
در همین حال قاسم روانبخش، از شاگردان مصباح یزدی و عضو دیگر جبهه پایداری اما درباره معرفی کاندیدای نهایی این گروه از اصولگرایان رادیکال اعلام کرد: “جبهه پایداری حدوداً ۶ تا ۷ نامزد را در فهرست حمایتی خود قرار داده است. کمیته سیاسی تا اواخر بهمن‌ماه کار خود را تمام و نامزد جبهه را به شورای مرکزی معرفی می‌کند چراکه ما باید همه افرادی که در مظان کاندیداتوری هستند یا فکر می‌کنیم مفیدند را شناسایی کنیم برخی افراد مثل قالیباف و لاریجانی یقیناً گزینه پایداری نیستند اما گزینه‌های دیگری که مطرح هستند یا حتی مطرح نشده‌اند در صورتی که شاخص‌های لازم را داشته باشند، انتخاب می‌کنیم.”
حدادعادل، سعید جلیلی، باقر لنکرانی، صفارهرندی، متکی و… از کاندیداهای احتمالی این گروه محسوب می شوند؛ گروهی که برخی از اعضای آن حامی دولت و بقیه منتقد آن محسوب می شوند.
علاوه بر جبهه پایداری که پایگاه اصلی آن در شهر قم قرار دارد، دیگر تشکل اصولگرایان که در قم مستقر است و قدمت دیرینه ای در میان محافظه کاران ایران دارد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است که گفته می شود به سمت گزینه دولت در انتخابات متمایل شده در حالی که پیشتر خبرهایی از ائتلاف آن با جامعه روحانیت مبارز منتشر شده بود.
خبرگزاری فارس به نقل از یک عضو این تشکل روحانی بدون انتشار نام وی نوشت: “در جلسه جمعه شب اعضای جامعه مدرسین این موضوع که جامعه با تشکلی متحد شده و ائتلاف کند را قبول نکردند و فقط تأکید بر همسویی داشتند. در این جلسه مباحث مربوط به هیئت سه‌گانه که اخیراً از سوی آقای عسگراولادی مطرح شده، بررسی نشد و در این حد که باید سعی شود برای وحدت و همراهی کمک کرد، بحث شد.”
به گفته این عضو جامعه مدرسین “ائتلاف جامعه مدرسین با جامعه روحانیت و جبهه پایداری در کار نیست اما کسانی که می‌خواهند سازوکار وحدت درست کنند خیلی خوب است.”
اختلاف جامعه مدرسین و جامعه روحانیت آنگاه علنی شد که محمد یزدی دبیر جامعه مدرسین و از اعضای جامعه روحانیت از حضور در جلسه هفتگی روحانیت تهران خودداری کرد.
دو روز پس از خودداری یزدی از حضور در جلسه جامعه روحانیت، یک تشکل جدید حوزوی با نام “اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه” اعلام موجودیت کرد که نخستین مراسم آن پنجشنبه گذشته با سخنرانی شیخ محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و محمود شاهرودی رییس شورای حل اختلاف قوای سه گانه برگزار شد؛ تشکلی که اعلام موجودیت آن با واکنش آیت الله صافی گلپایگانی و مکارم شیرازی مواجه شد؛ کسانی که گفته می شود از گزینه دولت در انتخابات ریاست جمهوری آینده حمایت خواهند کرد.
برنامه ریزی گسترده اضلاع مختلف جریان اصولگرا برای حضور در انتخابات در حالی است که اصلاح طلبان همچنان در انتظار چراغ سبز احتمالی آیت الله خامنه ای برای شرکت در انتخابات هستند.
