هنر روز، در بخش کتاب روز می کوشد کتاب ها و نشریاتی را که در حوزه اندیشه و هنر مباحث نظری را منعکس می کنند یا در مسائل اجتماعی و سیاسی مسائلی درخور دارند را به خوانندگان خود معرفی کند. ارجحیت با کتاب های روز خواهد بود و این به معنای غفلت از آثارمنتشر شده در گذشته دور یا نزدیک نیست. کتاب های منتشره از پدیدآورندگان ایرانی به زبان های دیگر یا ترجمه شده به این زیان ها هم در کتاب روزجای ویژه ای خواهند داشت. ناشران و پدید آورندگان آثار می توانند برای معرفی یک نسخه کتاب به نشانی زیر بفرستند.
po box 94000 creteil cedex
France10014
هدایت از منظری یگانه
هدایت، بوف کور و ناسیونالیسم
ماشااله آجودانی- 214 صفحه – انتشارات فصل کتاب – لندن
در باره صادق هدایت، آثا راو و بویژه بوف کور کتاب ها، مطالب و مقالات متعددی نوشته شده است . آخرین نگاه به او اما نگاهی سخت متفاوت و یکه است. دکتر ماشا ء اله آجودانی که پیش از این با کتاب های “مشروطه ایرانی” و” یا مرگ یا تجدد” فصل تازه ومتفاوتی را در بررسی مشروطیت و ادبیات آن گشوده بود، در کتاب تازه اش دریچه ای رابروی بوف کور باز می کند که سخت تامل برانگیز وتکان دهنده است.
کتاب بی آنکه راه بر منظرهای دیگر بوف کور ببندد، یا تاویل متفاوت از این اثر را رد کند، در پرتو رخداد” انقلاب اسلامی” به” مفهوم دو بنی زمان” د راندیشه سیاسی شکال گرفته بعد از انقلاب مشروطیت می پر دازد. او می نویسد: بر بنیاد این مفهوم، تاریخ ایران به “گذشته” و “حال” تقسیم می شد. گذشته، گذشته ی پر افتخار باستانی به ایران پیش از اسلام تعلق می گرفت و زمان “حال” به ایران اسلامی از 1400 سال پیش تا ایران معاصر . در این معنا، حال به معنای معاصر نیست. ایران 1400 ساله اسلامی است. ساختار دوبنی و دوپاره ای زمان در بوف کور بر اساس همان مفهوم دو بنی سیاسی وتاریخی از زمان شکل گرفته است. روایت اول بوف کور به گذشته باستانی و روایت دوم بوف کور به ایران اسلامی تعلق دارد. بین این ساختار زمان در بوف کور وآن ساختار زمان در تاریخ اندیشه سیاسی در تجدد ایران، گفت و گویی روشن و شکار درمیان است.
گفت و گوئی که بوف کور را د رمقام پیشگوئی رخداد “انقلاب اسلامی” می گذارد، یاس و خودکشی صادق هدایت را مفهومی تاریخی می بخشد و بر سیر وسرنوشت روشنفکری معاصر ایران پرتو تازه ای می اندازد. گفت و گوئی که با کتاب “هدایت، بوف کور وناسیونالیسم” شروع می شود و می تواند راهگشای مهمترین مسائل نظری ادبی – سیاسی جامعه ایران باشد.
روزی روزگاری ایران
1305 -1275 (مجموعه عکس با جلد چرمی و چاپ نفیس)
زیرنظر: محمود رضا بهمن پور، مختار حدیدی
نگارش: خسرو طالب زاده
تصاویر: آرشیو موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
ترجمه انگلیسی: سهراب مهدوی، سیمین دهقانی
120ص، تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1385، چاپ اول
این کتاب که هم زمان با صدمین سالگرد برقراری مشروطیت در ایران منتشر شده، مجموعه ای از عکس های تاریخی بی نظیری است که گوشه های مختلفی از زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مردم ایران و هم چنین حوادث مهم تاریخی در فاصله سال های 1275 تا 1305 خورشیدی را به تصویر می کشد. کتاب به شکل بسیار نفیسی چاپ شده و جلد آن چرمی و منقش است.
صهبای خرد
(شرح احوال و آثار حکیم عمر خیام نیشابوری)
مهدی امین رضوی
ترجمه: دکتر مجدالدین کیوانی
472ص، تهران: انتشارات سخن، 1385، چاپ اول
این اثر که عنوان انگلیسی آن«The Wine of Wisdom» است، زندگی، اندیشه ها و آثار «حکیم عمر خیام نیشابوری» را در جمیع جهاتش (فلسفه، نجوم، ریاضیات و شعر) بررسی می کند. نویسنده کتاب از جمله پژوهشگرانی است که در موضوع بررسی زندگی و آثار «خیام»، به «اندیشه» توجه می کنند و نه «صاحب اندیشه». به اعتقاد اینان، چون تعیین هویت واقعی و شناخت حقیقی فردی که هم نویسنده رسالاتی علمی در فلسفه و ریاضیات باشد، هم گوینده رباعیات معروف به «رباعیات خیام»، دیگر امکان پذیر نیست، پس بهتر است که به «گفته» و نه به «گوینده» بپردازیم. برای این پژوهشگران مهم نیست که«خیام»، فردی واحد با شخصیت تاریخی بوده باشد. آنچه اهمیت دارد، مجموعه اندیشه های بلند و پرسش های فلسفی عمیق و نگرش هایی است که شاید در خلال دورانی هزار ساله از سوی «خیام ها» یا «خیامی ها» یا حتی «غیر خیامی ها» به بیان درآمده، اما همه و همه زیر نام جادویی و پرجاذبه شخصیتی آرمانی به نام «خیام» جمع شده است.
ظرفیت فعل و ساخت های بنیادین جمله در فارسی امروز
امید طبیب زاده
294ص، تهران: نشر مرکز، 1385، چاپ اول
این کتاب، پژوهشی است درباره ظرفیت فعل و ساخت های بنیادین جمله در فارسی امروز بر اساس نظریه «دستور وابستگی». در نظریه «دستور وابستگی» فرض بر این است که اولا هر جمله یک فعل مرکزی دارد، و ثانیا بر اساس نوع و تعداد متمم های اجباری و اختیاری آن فعل مرکزی، می توان ساخت بنیادین جمله هایی را که آن فعل در آنها به کار رفته است تعیین کرد.در حقیقت، هدف نویسنده در پژوهش حاضر، استخراج کلیه ساخت های بنیادین جمله در زبان فارسی بوده است. برای دستیابی به چنین هدفی، تمام انواع متمم های فعل در زبان فارسی استخراج و شناسایی شده است. نویسنده در این کتاب با بررسی حدود دو هزار فعل فارسی، هشت متمم فعل را شناسایی و توصیف کرده و پس از آن بیست و سه ساخت بنیادین برای جملات فارسی را معرفی کرده است.
سفرنامه خوزستان
حاج میرزا عبدالغفار نجم الملک
به کوشش: دکتر سید محمد دبیر سیاقی
324ص، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1385، چاپ اول
این کتاب، سفرنامه خوزستان، نوشته «حاج میرزا عبدالغفار نجم الملک»، از مردم با ارج و دانشمند و بینا دل دوران اخیر است. وی به دستور «ناصرالدین شاه قاجار» برای بازدید از سد اهواز و برآورد میزان هزینه و کیفیت بنای آن و دیگر مسائل مربوط به کارهای مهندسی به خوزستان رفت. این سفر حدود نه ماه (از چهارشنبه 22 ذی حجه سال 1298 تا یکشنبه 14 رمضان 1299 هجری قمری) طول کشید. سفر او از تهران آغاز و از راه کاشان، اصفهان، بروجرد و خرم آباد به خوزستان منتهی گردید. او سپس از راه بختیاری، اصفهان، کاشان و قم به تهران بازگشت و گزارشی ارزشمند از سفر خود نوشت. تصحیح حاضر از این سفرنامه جالب و خواندنی همراه با چند ضمیمه و تصویر «کتابچه دستور ماموریت خوزستان و گزارش بررسی های آن سامان» به چاپ رسیده است.
سرمایه (جلد سوم)
نویسنده: کارل مارکس
ترجمه: ایرج اسکندری
پیشگفتار: فریدریش انگلس
615ص، تهران: انتشارات فردوس، 1385، چاپ اول
این کتاب، ترجمه جلد سوم «سرمایه» است که برای نخستین بار به زبان فارسی در ایران منتشر شده. در اینجا نیز مانند جلد اول و دوم در عین اینکه ترجمه کتاب به طور عمده به یاری زبان فرانسه انجام یافته، متن آلمانی «کاپیتال» پایه اصلی بوده است. به دیگر سخن سرتاسر این ترجمه، جمله به جمله با متن آلمانی سنجیده و مقابله شده است. کوشش شده است اصطلاحاتی که در ترجمه جلد اول و دوم آمده عینا در جلد سوم نیز مورد استفاده قرار گیرد. هر جا که ضرورت استفاده از اصطلاح تازه ای پیش آمده، معادل فرانسه و آلمانی آن در پانوشت ذکر شده است.
زنان در عرضه سینما
فیلم نمای حضور بین المللی زنان در عرصه سینما: 1358-1382
به کوشش: فریبا حسنی، اکرم السادات ساکت
351ص، تهران: بنیاد سینمایی فارابی، 1385، چاپ اول
این مجموعه، به معرفی فعالیت ها و حضور بین المللی زنان سینماگر ایرانی در فاصله سال های 1358 تا 1382 خورشیدی (1979 تا 2003 میلادی) می پردازد. پس از مروری درباره فیلمسازان زن و آثارشان، برگزیدگان جشنواره های جهانی و جوایزی که دریافت کرده اند معرفی می شوند. آنگاه فعالیت های زنان سینماگر ایرانی در زمینه داوری در مجامع و جشنواره های بین المللی بررسی می گردد. سپس آمار فیلمسازان زن و آثارشان ارائه می شود و گزیده ای از نقد این آثار می آید. بخش پایانی کتاب به نمایه فیلم ها و نمایه کارگردان ها اختصاص دارد.
فصلنامه سینمای فارابی
سینما مستند ایران (شماره های 59و 60)
343ص، جلد نرم، 19.0 23.0 سانتی متر
تهران: بنیاد سینمایی فارابی، 1385، چاپ اول
شماره های 59 و 60 فصلنامه سینمایی فارابی به معرفی و بررسی سینمای مستند ایران، از آغاز تا امروز می پردازد. عناوین پاره ای از مقالات این مجموعه و نویسندگان آنها عبارتنداز: «پرسش هایی درباره سینمای مستند ایران/میر احمد میراحسان»، «پرسش هایی درباره تاریخ سینمای مستند ایران/روبرت صافاریان»، «مدرنیزم، تبلیغات و سینمای مستند/همایون امامی»، «مدرنیزاسیون و سینمای مستند ایران/محمد سعید محصصی»، «فرماسیون اجتماعی، اقتصادی، سیاسی ایران و سینمای مستند/میر احمد میراحسان»، «مورفولوژی سینمای مستند ایران/علی ارکیان»، «مروری بر چشم انداز سینمای مستند ایران/محمد یسنا»، «تولید فیلم های مستند و خبری: 1965-1950/محمد علی ایثاری/ترجمه: محمد سعید محصصی» و «شکل گیری سینمای مستند در ایران/علی ارکیان».