تمدید دوباره مذاکرات برای کاهش برنامه هستهای ایران نشان میدهد، اختلافات بین طرفین مذاکره هنوز زیاد است اما با این حال هر دو طرف از ادامه مذاکرات سود میبرند.
فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا روز دوشنبه گفت، ایرانیها که از سال گذشته مقداری از تحریمها علیهشان کاهش یافته است، ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از داراییهای مسدود شده خود را دریافت میکنند.
این تاخیر به ایران امید میدهد که تحریمهای بیشتری حذف شود. صادرات آلمان به ایران در سال ۲۰۱۴ افزایش و اقتصاد ایران مقداری بهبود یافته و اکنون ایران روی قراردادهای بزرگ تجاری با روسیه و چین کار میکند.
غرب نیز از ادامه مذاکرات منفعت میبرد، زیرا امیدوار است ایران در نهایت با کاهش فعالیتهای هستهای و همکاری در نبرد علیه داعش در عراق و سوریه موافقت کند.
در عین حال، دو طرف با خطر به درازا کشیدن مذاکرات روبرو هستند. ممکن است ایران به لغو تحریمها دست نیابد. غرب نیز با این تهدید روبروست که با دادن وقت به ایران، این کشور بطور پنهانی برنامه سلاح هستهای را دنبال کند. اگر ایران به باشگاه سلاح هستهای بپیوندد، ممکن است با اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل روبرو شود.
جان کری وزیر خارجه آمریکا در وین، محل آخرین دور مذاکراتی که سعی داشت تا مهلت روز دوشنبه به توافق جامع دست یابد، به خبرنگاران گفت، طرفین توافق کردهاند که مذاکرات هفت ماه دیگر ادامه داشته باشد. این مذاکرات که طبق توافق اولیه یکسال ادامه یافته، ژوئن گذشته تمدید شده بود.
تحریمها به منظور مجبور کردن ایران به توقف تولید سوخت هستهای که میتواند هم راکتورها را سوخت رسانی کند و هم برای تولید سلاح بکار برود و همچنین برای پاسخ به سئوالات در مورد تلاش این کشور برای تولید سلاح هستهای اعمال شد. ایران تلاش برای ساخت سلاح هستهای را رد میکند.
قدرتهای بزرگ بر سر حجم برنامه هستهای ایران برای تولید سوخت هستهای و زمانبندی لغو تحریمها به بنبست رسیدند. یکی دیگر از مسایل این است که آیا ایران در مورد فعالیتهای گذشته خود به شورای امنیت سازمان ملل توضیح میدهد یا خیر.
روئل مارک گرخت، تحلیلگر مسایل ایران در بنیاد دفاع از دموکراسیها که معتقد است ایران برنامه سلاح هستهای دارد میگوید؛ ادامه مذاکرات برای اوباما که قول داده از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری کند تصمیم سختی بوده. او گفت: “برای دولت، انتخاب بین تسلیم (ایران) شدن و اقدام نظامی است.”
دیگران میگویند این تصمیم آنقدر هم سخت نبوده.
دیوید آلبرایت، رئیس موسسه علوم و امنیت بینالملل که متمرکز بر مسایل تکثیر سلاح است میگوید: “فکر نمیکنم هیچکدام از طرفین، بالا رفتن (تنش) را به نفع خود ببیند.”
احتمالا کنگره آمریکا که اعضایش از هر دو حزب، خواستار افزایش تحریمها علیه ایران بودهاند، وقتی جمهوریخواهان در ماه ژانویه کنترل سنا را در دست بگیرند به تهدیدهایشان عمل میکنند. کاخ سفید میگوید، چنین اقدامی اتحاد بینالمللی در مورد تحریمها را میشکند و باعث نابودی مذاکرات میشود.
حتی تندترین منتقد ایران، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، ادامه مذاکرات را به یک توافق بد ترجیح میدهد. او گفت: “توافق درست آن است که توانایی ایران برای ساخت بمب را از بین ببرد و تنها آن وقت تحریمها را لغو کند. از آنجا که این موضوع در دیدرس نیست، این نتیجه بهتر است، خیلی بهتر است.”
منبع: یواسای تودی - 24 نوامبر