آزاده میررضی
دو روز پس از آنکه یک مقام ارشد وزارت اطلاعات با اعلام خبر اعدام یک تاجر متهم به جاسوسی، از بالا گرفتن دعوای اطلاعاتی بین ایران و اسرائیل سخن گفت، فرمانده کل سپاه پاسداران نیز از دستگیری یک “شبکه جاسوسی هسته‌ای” و “ضربه سنگین سپاه به موساد” خبر داد. این در حالی است که مقامات ایران بارها بر بی‌ارتباط بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران با نهادهای نظامی تاکید کرده‌اند و قانون تشکیل وزارت اطلاعات نیز مقابله با تهدیدات امنیتی و به طور مشخص جاسوسی را صرفا برعهده این وزارتخانه گذاشته است.
سردار عزیز جعفری دیروز در گفت‌وگو با “سپاه نیوز” با اعلام خبر کشف و انهدام شبکه جاسوسی اسرائیل در ایران توسط نیروهای اطلاعاتی و امنیتی سپاه، این شبکه را “در ارتباط با سازمان‌های نظامی کشور” توصیف کرد و افزود که این شبکه در راستای جمع‌آوری اطلاعات مراکز و فرماندهان نظامی ایران فعالیت می‌کرده است.
پیش از این وزارت اطلاعات هم ادعای مشابهی را در خصوص علی اشتری که به جاسوسی برای اسرائیل متهم و هفته قبل در ایران اعدام شد، مطرح کرده بود. درباره اشتری نیز گفته شده بود که با صنایع دفاعی ایران ارتباط داشته و با فروش تجهیزات آلوده به این صنایع و نهادهای حساس کشور، قصد دزدیدن اطلاعات آنها را داشته است.
ایران و اسرائیل تاکنون بارها یکدیگر را به جاسوسی علیه خود متهم کرده‌اند و چند بار افرادی در دو کشور به این اتهام دستگیر و در مواردی محاکمه شده‌اند. جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر چند بار به طور رسمی اسراییل رابه جاسوسی ماهواره‌ای علیه خود متهم کرده و برخی ناآرامی‌های اجتماعی، حوادث ضد امنیتی و تحرکات قومیتی در مرزها را نیز به این کشور نسبت داده است. اسرائیل هم در ابتدای سال جاری یکی از نظامیان خود را به طور رسمی به جاسوسی برای ایران متهم و به همین خاطر محاکمه کرد.
در این حال دیروز سایت خبری سپاه‌نیوز که به تازگی از سوی روابط عمومی سپاه پاسداران راه‌اندازی شده، از قول فرمانده کل سپاه گزارش داد که: “با انهدام این شبکه جاسوسی، سیستم‌های پیچیده و پیشرفته ارتباطی، سازه‌ها و وسائل جاسازی مدرن مربوط به موساد کشف و ضبط شده است.“
آموزش جاسوسان هسته‌ای در اسرائیل
خبرگزاری دولتی ایرنا که عصر دیروز این خبر را از سایت سپاه نقل کرد، چند دقیقه بعد به تصحیح تیتر آن پرداخت و به انتهای عبارت “انهدام شبکه جاسوسی”، کلمه “هسته‌ای” را نیز افزود تا بر قصد اسرائیل برای جاسوسی هسته‌ای از ایران و نقش سپاه در خنثی‌سازی آن تاکید کرده باشد.
فرمانده سپاه همچنین با بیان اینکه “این شبکه دوره‌های آموزشی ویژه بمب‌گذاری و ترور را در اسرائیل سپری و با حمایت مالی موساد خودرو و تجهیزات فراوانی را خریداری کرده بودند”، وعده داد که جزئیات این ماجرا به زودی از طریق رسانه‌ها اعلام خواهد شد.
اعلام خبر دستگیری اعضای یک شبکه جدید جاسوسی در شرایطی اعلام می‌شود که چند روز قبل اولین جلسه دادگاه متهمان انفجار حسینیه‌ای در شهر شیراز نیز به صورت علنی برگزار شده بود. وزارت اطلاعات پیشتر درباره آن متهمان نیز ادعای کار شبکه‌ای تروریستی، ارتباط مالی و سازمانی با سرویس‌های جاسوسی بیگانه و تصمیم و اقدام برای بمب‌گذاری در چندین نقطه ایران را مطرح کرده بود که اخیرا تصمیم برای ترور رهبر نظام هم به این فهرست اضافه شده است.
نظامیان و کار اطلاعاتی
فرمانده سپاه در حالی از کشف و انهدام یک شبکه جاسوسی توسط سپاه سخن گفته است که طبق تصریح قانون، سپاه یک نهاد نظامی است و اجازه‌ای برای دخالت در اقدامات اطلاعاتی و به طور مشخص کار “ضد جاسوسی” ندارد.
در جمهوری اسلامی، حوزه فعالیت ضد جاسوسی بر عهده وزارت اطلاعات قرار داده شده و در قانون تشکیل وزارت اطلاعات نیز بر این موضوع تاکید شده است. برای این منظور، از ابتدای تشکیل وزارت اطلاعات یک اداره کل در حوزه معاونت امنیت این وزارتخانه ایجاد شده و همه نهادهای سیاسی و امنیتی کشور در قانون ملزم شده‌اند که اطلاعات خود رادر خصوص اقدامات جاسوسی کشورهای متخاصم به این اداره کل منعکس کنند.
تنها موردی که در قانون تشکیل سازمان‌های حفاظت اطلاعات ارتش و سپاه از این قاعده مستثنا شده، مواردی است که به فعالیت جاسوسی عناصر نظامی شاغل در نهادهای نظامی ایران مربوط است و تنها در چنین مواردی حفاظت اطلاعات نهادهای نظامی حق دخالت دارند.
با این حال سپاه پاسداران که در حوزه فعالیت‌های اطلاعاتی و امنیتی رقابت کهنه‌ای با وزارت اطلاعات دارد، در دو زیرمجموعه خود یعنی حفاظت اطلاعات و معاونت اطلاعات به کار موازی با وزارت اطلاعات می‌پردازد و به کار جمع‌آوری اطلاعات و در حوزه‌های متعددی به اقدامات امنیتی مشغول است.
از این رو بود که در دوران اصلاحات نیز گزارش‌های متعددی از برخورد اطلاعات سپاه با فعالان سیاسی، مدنی و مطبوعاتی مطرح می‌شد؛ تا جایی که از بازداشتگاه‌های مخفی اطلاعات سپاه نیز که افراد غیرنظامی در آنها نگه داشته می‌شدند، بارها سخن به میان آمده است.
ارتباط سپاه با فعالیت‌های هسته‌ای
اما شاید این اولین باری باشد که به طور مشخص در حوزه “ضد جاسوسی” از نقش و دخالت سپاه و حفاظت اطلاعات این نهاد نظامی صحبت می‌شود که علی‌القاعده باید تنها کارکنان خود را زیر نظر بگیرد و هر تحرک ضد امنیتی مربوط به خارج از ساختار سپاه را به وزارت اطلاعات اطلاع دهد.موضوع وقتی حاد تر می‌شود که در گفت‌وگوی فرمانده کل سپاه با سایت سپاه‌نیوز بر کشف جاسوسی هسته‌ای توسط سپاه و سازمان حفاظت اطلاعات آن تاکید می‌شود.این در حالی است که در تمام این سال‌ها دیپلمات‌های جمهوری اسلامی در تلاش بوده‌اند هرگونه ارتباط بین نهادهای نظامی با تحقیقات هسته‌ای ایران را انکار کنند و اقدامات و برنامه‌های هسته‌ای ایران را صرفا تحقیقاتی و علمی نشان دهند.؛اما سردار جعفری توضیح نداده که ارتباط حفاظت اطلاعات سپاه با برنامه‌های هسته‌ای ایران چیست که جاسوسان مربوط به آن توسط این نهاد نظامی شکار می شوند؟