معصومه طرفه
طبق گزارش کیت کونالی درباره زنان عکاس ایرانی با عنوان “زندگی پنهانی ما”؛ دلیلی که زنان درحال حاضر نقش مهمی در جامعه ایرانی ایفا می کنند، فرصتی بود که در زمان جنگ ایران و عراق بین سال های 1988-1980 پیش آمد و آنها را از آشپزخانه هایشان به جامعه کشاند.
کتایون امیرپور، اسلام شناس دانشگاه کلن، گفته است:« در زمان جنگ، زنان وظایفی را به عهده گرفتند که پیش از این متعلق به مردان بود و عکاسی هم یکی از همین کار ها بود». اما این جمله ای نپخته است. زنان همیشه نقش مهمی در زندگی اجتماعی، سیاسی و هنری ایران بازی کرده اند. آنها در سال 1963، قبل از تعدادی از کشور های اروپایی، حق رای بدست آوردند.
رسانه های غربی متاسفانه، تصویر ایران را با چهره احمدی نژاد که در حال مجادله با آمریکاست، یا زنانی که چادر سیاه بر سر دارند و مثل یک شهروند درجه دو با آنها رفتار می شود یا خشکه مذهبی هایی که سینه می زنند، مخدوش می کنند.
به همین دلیل است که کونالی با دیدن عکس های زنان ایرانی در گالری سیسرو شهر برلین، با موضوع عکاسی سیاسی، پیام عکس ها را نگرفته است. اولین تفسیر او از عکسی از نیوشا توکلیان که پرتره زنی با روسری سبزروشن، لب های ورم کرده ، چشم های کبود و دماغی که چسب زخم روی آن است، چنین است: او زنی است که کتک خورده است؛ شاید شوهرش او را زده باشد. اما نیوشا توکلیان به او می گوید که این زن دماغش را عمل کرده و لب هایش را آمپول زده است تا برجسته شوند و حتی سینه هایش را جراحی زیبایی کرده است. کونالی این گفته را قبول می کند و معتقد است که این یک جور رقابت با غرب است.
زنان ایرانی قبل از سال 1937 به دانشگاه رفتند. از سال 1950 زنان دانشمند، شهردار، رئیس دانشگاه و وزیر در ایران فعالیت می کردند. فروغ فرخزاد، شاعر و فیلم ساز برجسته در سال های 50 و 60، آزادانه از خواسته های جنسی اش حرف زده است.
بی بی خاتون استرآبادی، متولد سال 1858، بدل به یکی از مهم ترین چهره های انقلاب مشروطه در سال 1906، شد. او موسس اولین مدرسه دخترانه است و در سال 1895 کتابی با عنوان معایب الرجال، منتشر کرده که اولین اعلامیه حقوق زن در ایران محسوب می شود. همچنین زنان در در دوران حکومت شاه در سال های 1960، و در سال 1979، در زمان انقلابی که منجر به سقوط شاه شد، بسیار فعال بودند.
از زمان انقلاب اسلامی و با یورش بنیادگرایان، زنان با اثبات کردن اینکه حضورشان در دولت لازم است، دست به ضد حمله زدند. آنها تمرکزشان را بر روی گرفتن مدارک بالای دانشگاهی گذاشتند و تعداد زیادی از آنها وارد گروه های سیاسی شدند. امروز موفق ترین فعالان در ایران، زنان روزنامه نگار، دانشجو، وبلاگ نویس، وکیل و نماینده مجلس هستند. زنان برای ایجاد تغییر در حقوق نا برابر زن در قوانین اسلامی، بدرفتاری با زنان، ازدواج اجباری و سنگسار تظاهرات می کنند. زنان وکیل شجاعی چون شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، با مقامات قضایی مقابله می کنند. تعداد زیادی از این زنان به دلیل دفاع از حقوق سیاسی و انسانی، زندانی شده اند.
هیچ یک از این فعالیت ها ربطی به جنگ ایران و عراق ندارد. زنان همواره در مقابل قوانینی که آنها را از پیشرفت بازداشته است، نقش سیاسی مهمی بازی کرده اند. عکاسان موفق زن هم متعلق به همین شرایط در حال پیشرفت هستند.
منبع: گاردین 9 ژانویه