خیز برای تعطیلی تئاتر
درپی حملات تند خبرگزاری فارس به اجرای نمایش “هداگابلر”نوشته هنریک ایبسن وکارگردانی وحید رهبانی درمجموعه تئاترشهر و چاپ تصاویری از اجرای آن دررسانه های حامی دولت ناگهان خبر توقیف این نمایش و پی گیری امورممیزی از صحنه و پشت صحنه آن به گروه مجری ابلاغ شد. خبرگزاری فارس با درج مطالب تندی علیه گروه تئاتر”هداگابلر”ساختار اجرا و محتوای این نمایش را مغایر با شئونات اسلامی توصیف می کند ومی نویسد “ اجرای این نمایش درتئاترشهربه محلی برای ترویج اباحه‌گری، ابتذال و عادی‌سازی چندشوهری، اختلاط زن و مرد و استفاده از نمادهای یک فرقه انحرافی موسوم به “بردگی جنسی و فراماسونری” و دیگر اقدامات ضدارزشی تیدیل شده است.“بنابراین گزارش های پی درپی رسانه های دولتی علیه این نمایش درروز سه شنبه باعث شد تا جلسه فوری میان اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس و محمد حسینی وزیر ارشاد و حمید شاه آبادی معاونت هنری وزیر ارشاد تشکیل شود.
درادامه این روند ستار هدایت خواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس نیزدر گفت‌وگو با خبرگزاری های داخلی، در پاسخ به حواشی پیش آمده این اجراگفت:کمیسیون فرهنگی مجلس در اولین فرصت با احضار مسئولان مربوطه با عاملان این رفتار غیراخلاقی برخورد خواهد کرد. مسئولان فرهنگی باید نسبت به اجرای تائتر غیراخلاقی به مجلس پاسخگو باشند وبدانید که سکوت مجلس در مقابل این رفتار ضد اخلاقی خیانت به مردم محسوب خواهد شد.درهمین رابطه یکی از بازیگران اصلی این نمایش درباره چگونگی شکل این اتفاق به روز می گوید: فضای حاکم بر فرهنگ و هنر این کشورروزهای تلخی را تجربه می کند که به نظر می رسد دربدترین و سیاه ترین لحظات تاریخ ایران به چشم وگوش نیامده بود.متاسفانه نه تئاتر، نه سینما و نه دیگر هنرهای هفت گانه دارای قوای تصمیم و اراده نیستند وگروههای موسوم به فشار کنترل امور را به دست گرفته اند.این بازیگرضمن بی تاثیر خواندن اظهارات وزیر ارشاد درباره اجرای نمایش هداگابلر می گوید:وقتی وزیر ارشاد یک دولت موارد مطرح شده درباره اجرای نمایش را غیر منطقی وغیر اخلاقی عنوان می کند اما دیگر گروهها به حملات خود ادامه می دهند، مشخص است که چه بر سرمان آمده است.
این بازیگر ضمن محکوم کردن اهداف رسانه هایی که به مشکلات پیش آمده دامن زده اند درباره انتشارعکس های نمایش در سایت های حامی دولت گفت:این سایت اگرقصد داشت در بروز داده های خود صادقانه عمل کند چهره بازیگر زنی که به هیبت مردان درآمده راسانسور نمی کرد تا شبهه ای به وجود بیاید.درروز اجرا باهشت نفربا دو خودرو سمند به جموعه تئاترشهر آمدند.وارد سالن شدند و درب ها را قفل کردند و به کارگردان نمایش گفتند که بدون تماشاگر نمایش شما را بازبینی می کنیم.درحین اجرا همه ی آن ها مطالبی را در کاغذ های خود می نوشتند.درپایان اجرا به ما گفتند که این مملکت اصلا تئاتر نمی خواهد و درنهایت کارگردان را بازداشت و با خود بردند.همه ما گیج وگنگ به یکدیگر نگاه می کردیم.خبردار شدیم که خانم پریسا مقتدی، مدیر مجموعه هم بازداشت شده است.اجرای نمایش متوقف شد اما همان خبرگزاری درآخرین گزارش خود برچسب های غیرانسانی را به وحید رهبانی زده است و او را به عاملان موساد و اسرائیل و آمریکا نزدیک کرده است.این بازیگر درادامه با بغض خود می گوید:ما جوانان این مملکت هستیم.چرا کسی به رهبانی ها و پناهی ها رحم نمی کند؟برایمان چیزی باقی نمانده است.هویت همه از بین رفته است و هرکس به نوعی خود را مشغول کرده تا مکشلات کمتری را تحمل کند.
آن سوتر دیگرعضو گروه تئاتر هداگابلر شکل اطلاع رسانی توقیف نمایش را جالب توجه عنوان می کند و می گوید: گزارش خبرگزاری فارس درباره نمایش ما را درهمان روز به شکل ایمیل و اس ام اس درمیان تئاتری ها دست به دست شد و تقریبا همه عوامل می دانستیم که نمی توانیم نمایش را به اجرا بگذاریم.با این حال همه برای آماده سازی فضای اجرا به مجموعه تئاتر شهر مراجعه کردیم اما مسئولان حراست مجموعه از ورودمان به سالن جلوگیری کردند.او برخورد کارکنان مجموعه تئاترشهر با گروه مجری را کاملا محترمانه توصیف می کند ودرباره اظهارنظرهای خبرنگار فارس می گوید:من نمی دانم آن خبرنگاری که از خبرگزاری فارس گزارش داده است چه مشکلی را با کدام فرد گروه داشت. ما در یک مملکت اسلامی زندگی می کنیم و خط قرمزها برای همه مشخص است.اگر مشکل این اجرا د رمتن و نمایشنامه است که وزارت ارشاد مجوز چاپ را داده است ودربازار کتاب هم موجود است.اگر موضوع اجرایی است که باز هم ارشاد مجوز اجرا داده است و نمایش بارها مورد بازبینی قرار گرفته است و اصلاحیات هم اعمال شده است.متاسفانه درمورد این موضوعات همه به خود اجازه اظهار نظر می دهند و اتفاقا نکته های غیرکارشناسان اعمال می شود و زحمات یک ساله گروه را با چند دست نوشته و یک گزارش و چند عکس پایمال می کنند.شما به شکل و نیت ثبت عکس ها دقت کنید.هر فردی با کمی تامل متوجه خواهد شد که شاتل دوربین عکاس باا چه هدف پلیدانه ای فشار داده شده است.نمایش یک هنر زنده و انسانی است و درآن هرلحظه ممکن است اتفاقات لحظه ای زیادی بیفتد.در همه اجراهای تئاتری میزانسن هایی وجود دارد.دقایقی وجود دارد که بازیگران برای انتقال مفهوم واحساس خود درقالب نقش ممکن است در لحظه نزدیک به یکدیگر شوند.حالا اگر بخواهیم آن ققدر ریز بینانه به مسائل نگاه کنیم که اصلا باید تئاتر را تعطیل کنیم واصلا انگار این موضوع درحال رخ دادن است.عکس هایی که از نمایش “اتللو” هم گرفته بودند به همین شکل بود درحالی که اصلا قصد و محتوای آن نمایش کاملا بر خلاف تعاریف تصاویر ارائه شده بود.به نظر می رسد موجی که برای مقابله با سینما راه افتاده است حالا به سراغ تئاتر آمده است.در شش ماه اخیر چهار نمایش بی جهت توقیف میشوند.نمایش هایی که قبلا در جشنواره فجر بوده اند وجزو آثار فاخر هم محسوب شده اند.
این عضو جوان گروه “هداگابلر”با اشاره به تحلیل وارونه فارس از اجرایشان می گوید: شما خودتان تئاتر ما را دیده اید و می دانید که موضوع چیست.پاسخگوی همه سوالات باید وحید رهبانی(کارگردان)باشد اما واقعیت وبن مایه متن ایبسن همین است که به شکلی دیگر و برای انحراف افکار عمومی در فارس نوشته شده است.باز هم می گویم که تئاتر یک هنر انسانی و پیچیدگی های رفتاری و ارتباط انسان ها در آن نقد می شود و دراختیار مخاطب قرار می گیرد.حال فکر و شعور تماشاگر است که برداشت های خود را از آن داشته باشد.در متن ایبسن هرگز به موضوعات غیر اخلاقی مهر تایید زده نمی شود و اتفاقا نمایشنامه سرشار از توصیه های رفتاری غیرقابل انکار است.به هرحال هر فردی دارای نظر و سلیقه ای است که ما اصلا نمی توانیم با آن وارد جنگ و ستیز شویم اما به اعتقاد ما به عنوان گروه مجری اعمال این گونه ادبیات در یک رسانه عمومی وتخریب وترور شخصیت ها و محکومیت گروه با هدف تعطیلی تئاتر یک عمل قبیح است وامیدوارم این بار مسئولین هنری تئاتر به این نکته توجه کنند و با یک بار توضیح و برخورد قائله را ختم کنند چرا که غیر از این به طور حتم حملات نسبت به تئاتر بیشتر خواهد شد و گوی و تصمیم برزمین آن دسته از گروههای می رود که نباید.
دست اندرکاران تولید هداگابلرزحمات یکساله گروه خود را بربادرفته می پندارند وامیدی به ادامه اجرای نمایش خود ندارند: تا آن جا که می دانیم پای نمایندگان مجلس و توضیحات آن ها از مدیران مرکز هنرهای نمایشی به میان کشیده شده است و اخبار این تئاتر حاشیه ها را چند برابر خواهد کرد.
درباره کارگردان:
وحید رهبانی متولد 1358تهران است.وی تحصیلات تئاتری خود را از سال 1375 وآموزشگاه هنری سمندریان آغاز کرد.درنخستین تجربه کارگردانی خود درسال 76نمایشنامه “معرکه درمعرکه”نوشته داود میرباقری را به صحنه برد.“درانتظارگودو” دومین تجربه این کارگردان جوان بود که در سال 77 درتالارکوچک مجموعه تئاترشهر به صحنه رفت. رهبانی سپس در دو نمایش ”دایره گچی قفقازی”(حمید سمندریان)، ”ریچارد سوم”(داوود رشیدی) و دو مجموعه ”خانه ما”و ”کمین” به عنوان بازیگر به ایفای نقش پرداخت. بازی درفیلم “دوئل” به کارگردانی احمدرضا درویش نیز از تجربیات وی در عرصه بازیگری محسوب می شود. رهبانی اما درسال های بعد به عنوان کارگردان و طراح صحنه تئاتر به فعالیت های خود ادامه داد. ”الوتریا”(ساموئل بکت)کارگردانی مشترک با محمدرضا جوزی، تهران، تئاتر شهر، کارگاه نمایش؛ 1383، ”کرگدن”(اوژن یونسکو) تهران، تئاتر شهر، تالار نو؛ 1380، ”مرد اتفاقی”(یاسمینا رضا)تهران، خانه نمایش؛ 1383 آخرین کارهای او قبل از مهاجرت به تورنتو وتحصیل در دانشگاه یورک بود.وحید رهبانی سال گذشته برای به صحنه بردن “هداگابلر”به تهران بازگشت و با با مجوزارشاد، همکاری مرکز هنرهای نمایشی وگروه خود نسیم ادبی، مهدی بجستانی، ندا حاجی بابایی، روح الله حق‌گوی‌لسان، احمد ساعتچیان، رضا مولایی و رویا میرعلمی این نمایش رادربخش تجربه های نو بیست و هشمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر اجرا نمود.