رزمری رایتر
آخر این هفته در هشتاد شهر دنیا، تظاهر کنندگان در حمایت از رای دهندگان ایرانی تجمع کردند. اما این همبستگی بین المللی، شش هفته پس از دزدیده شدن رای مردم و تظاهرات کردن آنان، صورت گرفته است و بسیاری به این فکر می کنند که شاید برای “ایجاد تغییر” هنوز دیر نباشد. قشون میلیونی معترضین بعد از انتخابات توسط پلیس خشن از خیابان ها بزور چماق رانده شدند و تماسشان با یکدیگر و با بیرون از ایران به دلیل سانسور های پر هزینه و ترس از تیر خوردن و ناپدید شدن و اعتراف گیری که با شکنجه صورت می گیرد، قطع شد.
اگر سطحی نگاه کنیم، دستور اجرا شده است. اما این فقط در سطح است. در داخل ایران، خشم عمومی همچنان شعله ور است و در هر جا فرصتی دست می دهد برانگیخته می شود. در قلب رژیم اسلامی، درگیری هایی در جریان است که باعث شده است که رهبر ایران، آیت الله خامنه ای، از جایگاه خود پایین بیاید و یک بار دیگر کنترل را در دست بگیرد. مخالفان هم درحال لرزاندن پایه های رژیم هستند.
روزنامه تندرو کیهان پنجشنبه گذشته نوشت:« غبار فتنه از هر گوشه ای برخاسته است. و عواملی که در آن دست دارند دیگر حتی چهره شان را هم پنهان نمی کنند. فتنه دشمن با مهر دوستان ترکیب شده است». این روزنامه در سرمقاله پر حجم و تندروانه معتقد است که فتنه گران تلاش می کنند تا در تنها منشا قدرت در سیستم حکوکت سیاسی رخنه کنند که امکان پذیر نیست و آن حکومت تحت لوای ولایت فقیه است. آنها از میر حسین موسوی، قهرمان ایرانیان، بعنوان یک آدم ساده لوح استفاده کرده اند.
حتی تندرو ترین افراد هم در ایران می دانند که موضوع به این سادگی نیست. نظام اسلامی هنوز وارد مبارزه رو در رو نشده است اما غبار مخالفات هر گوشه ای را می لرزاند. دامنه مبارزه نه تنها بین رژیم و کسانی که رایشان دزدیده شده است، بلکه بین حامیان قدرتمند کاندیداهای بازنده و گروه دو نفره رهبر و احمدی نژاد، در جریان است. در اردوگاه تندور ها، آرایش نیروها در حال تغییر است؛ هفته گذشته، اولین نشانه های تنش بر سر قدرت بین احمدی نژاد و خامنه ای، درگرفت. حتی خانواده خامنه ای هم دودسته شده اند؛ پسر بزرگترش که حامی اصلی احمدی نژاد است و این درحالی است که برادرش به یکی از کاندیدا های مخالف نزدیک است یعنی روحانی پیشرو، مهدی کروبی.
خامنه ای یا قاطعیت ایستادگی می کند اما این بار بین صخره و سنگ گیر افناده است. در اردوگاه تندرو ها، احمدی نژاد نزدیک به یک هفته حکم خامنه ای مبنی بر برکنار کردن اسفندیار رحیم مشایی- دوست صمیمی احمدی نژاد که محافظه کاران از او نفرت دارند- را نگه داشت و بعد با شیطنت او را رئیس دفتر خود کرد. خامنه ای حتی نمی تواند عصبانی شود: این خطر وجود دارد که در مراسم تحلیف ریاست جمهور که قرار است هفته آینده برگزار شود، جای خالی تعداد زیادی از کسانی که همیشه در این مراسم حضور داشتند، دیده بشود. در حال حاضر، آقای احمدی نژاد، رهبر را هر جا که می خواهد به دنبال خود می کشد.
از سوی دیگر مخالفان هستند که خواستار اصلاحات عمیق هستند و این اصلاحات از حد شکیبایی نیروهای نظامی اصلی حکومت، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فراتر است. روحانیون هم در این میان بدون داشتن هیچ اتحادی، ایستاده اند. هرچه رهبر اصرار می کند که بحث بر سر امنتخابات تمام شده است، این بحث با شدت بیشتری در می گیرد.
با گذشت بیش از ده روز از مراسم با نظم نماز جمعه توسط رئیس جمهور سابق، هاشمی رفسنجانی، که بعد از هفته ها سکوت را شکست و از بحران سخن گفت،فشار ها بیشتر شد. دوشنبه گذشته،متحد با نفوذ آقای موسوی، سید محمد خاتمی، خواستار برگزاری رفراندوم بر سر نتایج انتخابات شد. آقای رفسنجانی خواستار احترام به آزادی بیان و آزادی زندانیان سیاسی شد و این کار او باعث شد تا مخالفان نیرو بگیرند.آقای موسوی در یکی از قوی ترین اظهارات خودش از بعد از 12 ژوئن نقش کشورهای خارجی در اعتراضات به انتخابات را تکذیب کرد و آن را توهین به مردم تلقی کرد و گفت این ها تهدیداتی است که اکثری ندارد.رهبران مخالفان، آقای خاتمی، آقای موسوی و آقای کروبی اعلام کردن که روش هایی که در زندان از زندانیان بازجویی می گیرند، یادآور دوران سیاه شاه است. در عین حال در نامه ای که به امضای 67 نفر از چهره های شاخص سیاسی رسیده است، خطاب به نه روحانی در شهر قم است که بعنوان مراجع تقلید علیه بازداشت ها اعتراض کنند و به مسئولان یادآور شوند که که از روش های غیر قانونی استفاده نکنند و آنان را از گسترش ظلم، آگاه کردند.
این روحانیون بطور سنتی خود را از سیاست کنار کشیده اند و همواره به همه کسانی که در انتخابات پیروز می شوند، تبریک می گویند. اما امسال فقط یک نفر به آقای احمدی نژاد تبریک گفت و سه نفر دیگر علیه سرکوب های خشونت آمیز صحبت کردند. سردار یدالله جوانی، یکی از فرماندهان ارشد سپاه هفته گذشته پیشنهاد کرد که پخش تلویزیونی اعتراف بازداشت شدگان یکی از را ه های بازسازی اعتماد آن بخش از جامعه است که توسط سناریو های خطرناک اصلاح طلبان اعتمادش مخدوش شده است. رهبران روحانی فتوایی صادر کرده اند و گفته اند که چنین اعترافاتی معتبر نیست.
آیت الله حسین علی منتظری، که زمانی قرار بود جانشین آیت الله خمینی باشد، از این هم فراتر می رود. او خامنه ای را به دلیل نظارت بر اعمال زور، فشار و تغییر رای مردم، سرزنش کرده است. کلمه ای که او بکار برده است “جائر” به معنای زورگو است. این کلمه در تاریخ ایران تکرار شده است. یک بار در انقلاب مشروطه در سال 1906 علیه محمد شاه قاجار، که در نتیجه به نفع پسرش کناره گیری کرد و بعد ها توسط خمینی به محمدرضا پهلوی گفته شد که در سال 1979 از سلطنت برکنار شد.
سایه روزهای سال 1979، با نزدیک شدن به پنجشنبه، چهلمین روز درگذشت کشته شدگان اولین روزهای اعتراض، از جمله ندا آقا سلطان، بر ایران افتاده است. روز گذشته، آقای موسوی و آقای کروبی برای برگزاری مراسم چهلم آنان در مصلی تهران درخواست مجوز کردند. ممنوع کردن چنین مراسمی، عملی غیر اسلامی محسوب می شود. اما همه به یاد می آورند که در تیر اندازی در مراسم چهلم شهدا در سال 1979 باعث شد تا شاه با یک جنبش بزرگ روبرو شود.
ایران هنوز به این مرحله نرسیده است. جوانان ایرانی که با فرهنگ شهید که نتیجه سی سال حکومت خمینی و جنگ دهشتبار ایران و عراق است،هنوز آماده نیستند که مانند والدینشان برای هر چیزی کشته شوند، حتی اگر برای بدست آوردن آزادی باشد مگر اینکه این چیز دست یافتنی باشد.
خامنه ای هفته گذشته به نخبگان ایرانی گفت که مراقب باشند وارد آزمایشی نشوند که شانس شرکت دوباره در آن را نداشته باشند و با لحنی تهدید آمیز ادامه دادهرکس با هر عنوان و مقامی اگر کشور را با عدم امنیت مواجه کند، منفور است. پیام روشن بود: رهبر ایران از مقام قدرتمندترین فرد ایران بودن، پایین نمی آید، جتی اگر به قیمت از دست دادن قدرت تمام شود.
اما وبسایت آقای رفسنجانی قسمتی از خاطرات او را منتشر کرده است:« کلمه ترس مفهومی ندارد. هر نسل در مقابل یک ازمایش قرار می گیرد و مهم ترین آزمایش این است که چطور به مردم نزدیک شد».بنظر می رسد که انتشار این فراز از خاطرات رفسنجانی که در مورد دوران انقلاب 1979 است، بدون منظور بوده است اما انتقادی در لفافه است.
منبع: تایمز 27 ژوئیه
لینک
www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/rosemary_righter/article6728235.ece