کوین سالیوان - رابین رایت
لندن - انگلیس با اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران یک “هیئت فنی” را برای پایان دادن به بحران 12 روزه دستگیری ملوانان انگلیسی به ایران خواهد فرستاد. بر اساس منابع مرتبط با این مذاکرات انگلستان منتظر روشن شدن محتوا و هدف از مذاکرات از سوی تهران است.
دفتر تونی بلر شب سه شنبه اعلام کرد مذاکرات دیگری بین دو کشور در جریان است. این دفتر اعلام کرد: “انگلستان پیشنهاد مذاکرات دو جانبه داده است و منتظر پاسخ ایران است. هر دو طرف مایل به حل سریع این موضوع از طریق مذاکره هستند.”
یک هیئت بلند پایه از سوی انگلستان در این مذاکرات شرکت خواهد کرد. مقامات انگلیس در مورد مذاکره مستقیم از زمان دستگیری 15 ملوان انگلیسی در 23 مارچ محتاط بودند. بلر قبلا گفته بود مذاکرات در موقعیت حساسی قرار دارد و یک مقام دولتی ایران نیز اظهار امیدواری کرده بود که موضوع به زودی حل شود.
بلر گفته بود: “اگر آنها بخواهند این موضوع از طریق دیپلماتیک حل خواهد شد؛ اگر این ممکن نشود باید روش های خشن تری را انتخاب کرد.”
به گزارش ایرنا در تهران پرویز داوودی، معاون رئیس جمهور روز سه شنبه گفت انگلستان باید اعتراف کند که غیر قانونی وارد آب های ایران شده است (که دولت انگلیس به شدت رد کرده است) و تضمین کند این کار دوباره انجام نمی شود. وی همچنین ظاهرا با اشاره به تغییر لحن دولت انگلیس گفت: “ انگلیس اخیرا تغییر روش داده و زمینه برای حل دبپلماتیک مساله فراهم شده است.”
در حالیکه ایران تصاویر 15 ملوان دستگیر شده را روز سه شنبه منتشر کرد، منابع نزدیک به مذاکرات خبر دادند یک گروه فنی کوچک از وزارت دفاع انگلستان هم همراه گروه انگلیسی در مذاکرات حضور خواهد داشت. این گروه برای مذاکره به تهران خواهند رفت.
دفتر بلر گفت این هیئت معجزه گر نیست بلکه بخشی از مذاکرات و روند دیپلماتیک را تشکیل می دهد. دولت بلرهمواره در مورد علائم متناقض از سوی رهبران ایران نگران بوده است و برخی از مقامات انگلیسی در مورد اینکه چه میزان باید به ایران امتیاز دهند علی رغم اینکه ایران اجازه ملاقات با دستگیر شدگان را نداده است، بحث می کنند.
این کوشش های دیپلماتیک درست در زمان درگیری ایران در مساله ایرانی های دستگیر شده در عراق صورت می گیرد، ولی آمریکا، انگلیس و دولت عراق تاکید می کنند که رابطه ای بین این دو موضوع وجود ندارد و این همزمانی کاملا اتفاقی است.
در بغداد یک دیپلمات ایرانی که از 4 فوریه توسط افرادی با اونیفورم ارتش عراق ربوده شده بود آزاد شد. جلال شرفی، کاردار دوم سفارت ایران در عراق به دنبال آنچه تهران توطئه آمریکا می نامد ربوده شده بود. ژنرال گارور، سخنگوی ارتش آمریکا در بغداد دست داشتن آمریکا را در این اقدام را انکار کرد و گفت شریفی توسط برخی “کروه های مسلح” ربوده شده است ولی نگفت وی در کجا بازداشت است ویا شرایط آزادی وی چیست.
دستگیری شرفی به دنبال دستگیری 5 تن از اعضای سپاه قدس وابسته به سپاه پاسداران توسط نیروهای آمریکا در شهر اربیل اتفاق افتاد. برخی از تحلیل گران معتقدند دستگیری ملوانان انگلیسی در تلافی این اقدام انجام شده است. جیمز جفری، معاون وزارت خارجه آمریکا روز سه شنبه گفت رابطه ای بین این دو موضوع نمی بیند.
کریس راندال، یک دیپلمات بازنشسته انگلیس که در ایران خدمت کرده است گفت: “انگلیس هم مثل آمریکا در کار معامله در مورد دستگیر شدگان و معاوضه آن ها نیست.”
مقامات آمریکا روز سه شنبه تائید کردند که در روز 11 ژانویه نیرو های آمریکا با هدف دستگیری دو عضو ارشد سپاه پاسداران که برای ملاقات سران کرد به عراق آمده بود عملیاتی را انجام داده بودند. یکی از این دو نفر ژنرال مینوجهار فروزنده بودکه از مقامات ارشد سپاه قدس است. این دو نفر توانستند از این عملیات احتراز کنند.
مصطفی علنی، یک محقق مسائل منطقه در دوبی گفت ایران دستگیری ملوانان انگلیسی را به عنوان عامل چانه زنی در آزادی ایرانیان در عراق انجام داده است. وی گفت مرتبط بودن آزادی شریفی با مساله ملوانان “به هیچ وجه دور از ذهن” نیست.
وی گفت: “ایرانیان معتقدند انگلیس هدف آسانی است و بدین وسیله در واقع خواستند پیام بدهند که ما رهبر جنوب عراق هستیم و نه انگلیس ها.”
واشنگتن پست، 4 آوریل