آیا شرایط مصر و ایران یکسان است؟

نویسنده

» نگاه پوبلیکو:

علی رغم اینکه شورش های مردمی در جهان عرب پرونده بغرنج هسته ای ایران را به رده پنجم در دستورکار ایالات متحده و اسراییل عقب رانده، ولی تهران چندان راضی به نظر نمی رسد. اکنون که به سالگرد انقلاب اسلامی ایران چند روز باقی مانده، مخالفان از حکومت خواسته اند که مجوز یک راهپیمایی مسالمت آمیز را برای شهروندان خود صادر کند و نشان دهد که به مانند مبارک جایگاهی مردمی دارد. آیا اسلام گرایان مصری نیز به مانند اسلام گرایان ایرانی خواهند توانست قدرت را در مصر از آن خود کنند؟

جنگ سرد در زمانی اتفاق افتاد که جایگاه پهلوی، به عنوان متحد آمریکا، توسط انقلاب خودجوش مردمی متزلزل شد. ایران به عنوان همسایه شوروی و همچنین به دلیل داشتن دومین ذخیره گازی جهان، یک مسأله داخلی را به یک مسأله بین المللی تبدیل کرد. نقشه اول واشنگتن این بود که دیکتاتور را سرنگون کند و به جای آن شاپور بختیار [نسخه ایرانی البرادعی] را بنشاند. شاپور بختیار از یاران محمد مصدق، نخست وزیر کاریزماتیک ایران بود که نفت را در سال ۱۹۵۳ ملی اعلام کرد و وعده انتخابات آزاد و اصلاحات اجتماعی را داد. ولی چپ گراهای مارکسیست نمی توانستند با دولتی که مانند دولت بلشویک نیست همراهی کنند. زمانی که نقشه دوم به مرحله اجرا رسید، ژنرال هویزر، از فرماندهان سازمان ناتو، مسؤولیت انجام یک کودتای نظامی را برعهده گرفت، ولی کودتاگران بالقوه زودتر فرار کردند. به گفته جیمی کارتر، تصمیم بر آن شد که از اسلام گرایان حمایت شود تا امکان نفوذ احتمالی روس ها بر ایران که نیروهای مارکسیستی نیز در آن فعال بودند به وجود نیاید.

در چهارمین ماه اعتراضات، آیت الله خمینی به همراهی تمامی رسانه های ارتباطاتی لازم از بغداد به پاریس انتقال یافت تا به یک گزینه مناسب تبدیل شود. در ژانویه ۱۹۸۳ ولادیمیر کوزیشکین، جاسوس انگلستان در سفارت روسیه در ایران، اعتراف کرد که با طرفداران خمینی در دستگیری هزاران مبارز چپ گرا، ازجمله ۵۰ تن از اعضای حزب توده که چند روز بعد اعدام شدند، همکاری کرده است.

امروز که اسلام گرایان عرب با اصرار می گویند مانند خمینی نیستند، به خوبی نشان دهنده افول اسلام سیاسی است. البته این مسأله موجبات آرامش اسراییل را فراهم نکرده، چرا که به خوبی می بیند تعادل نیرو در منطقه چگونه درحال تحول است: در لبنان حزب الله حکمرانی می کند و مصر همسایه نیز دیگر یک متحد نیست.

منبع: پوبلیکو، ۶ فوریه