همزمان با دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا در مونیخ، آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی، در دیدار سالانه خود با پرسنل نیروی هوایی، گفت که در مذاکرات هسته‌ای “توافق نکردن بهتر از توافق بد” است و او “با توافقی که بتواند انجام شود” موافق است، به شرط آنکه “در یک مرحله و در بردارنده کلیات و جزییات، با یکدیگر” باشد.
این برای چندمین بار در یک سال و نیم گذشته است که آیت‌الله خامنه‌ای در یک سخنرانی عمومی درباره سیاست‌های خارجی جمهوری‌اسلامی و مسایل مربوط به مذاکرات هسته‌ای، سخن می‌گوید و برخی مواضع جمهوری‌اسلامی را بیان می‌کند.
رهبر ایران در این دیدار - که در سال‌روز دیدار همافران حکومت پهلوی با آیت‌الله خمینی برگزار می‌شود - گفت که درباره توافق جامع هسته‌ای میان ایران و غرب “این حرف را که می گویند در یک برهه درباره اصول کلی توافق شود و بعد درباره جزییات، نمی‌پسندم. با تجربه‌ای که از طرف مقابل داریم، این را وسیله ای برای بهانه‌گیری‌های پی در پی در جزییات خواهند کرد”.
این سخنان در حالی بیان شده که پیش از این ایران و گروه ۱+۵ توافق کرده بودند که تا مارس به یک توافق سیاسی در مورد چارچوب کلی توافق نهایی دست یابند و سپس تا پایان ژوئن جزییات توافق را نهایی کنند.
آیت‌الله خامنه‌ای اضافه کرده که “من با ادامه و پیشرفت مذاکرات و رسیدن به توافق خوب موافقم و قطعاً ملت ایران هم با هر توافقی که دربردارنده عزت و احترام او باشد، مخالفتی ندارد”.
با وجود انتقادهای اصول‌گرایان در هفته‌های اخیر از پیاده‌روی ظریف و کری در ژنو، رهبر جمهوری‌اسلامی اشاره‌ای به این مساله نکرد. وی همچنین با وجود انتقادهای اصول‌گرایان از تعطیلی برخی مراکز هسته‌ای و تعلیق برخی فعالیت‌ها، آنها را “منطقی” توصیف کرد: “یک نکته خوب را رییس‌جمهور محترم گفتند که مذاکره یعنی دو طرف به نقاط مشترک برسند. این یعنی یک طرف نخواهد هر چه که توقع دارد در توافق بیاید. ایران برای رسیدن به توافق، توسعه ماشین‌های غنی سازی، تولید اورانیوم ۲۰ درصد، کارخانه اراک و فردو را فعلا متوقف کرده، بنابراین طرف ایرانی منطقی عمل کرده؛ اما طرف مقابل باج‌خواهی می‌کند”.
این برای چندمین بار است که آیت‌الله خامنه‌ای در یک سخنرانی عمومی برخی خط‌مشی‌ها در مذاکرات هسته‌ای را تعیین می‌کند. او تیرماه در دیدار با مسوولان مختلف جمهوری‌اسلامی، به برخی جزییات فنی - که عموما با حضور کارشناسان و پشت درهای بسته درباره آنها بحث می‌شود - اشاره کرده و خط قرمزهایی را در این زمینه برای تیم مذاکره‌کننده تعیین کرده بود.
رهبر جمهوری‌اسلامی آن زمان گفته بود: “هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند البته ابتدا از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالیکه به گفته مسوولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است”.
بحث تاسیسات هسته‌ای در فردو از دیگر مواردی بود که مورد اشاره آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت: “یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها در مورد تاسیسات فردو می‌گویند، چون این تاسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده‌آور است”.
سخنان اخیر آیت‌الله خامنه‌ای بدان معناست که اکنون هدف‌های جدیدی برای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران ایجاد شده. علاوه بر آنکه رهبر جمهوری‌اسلامی تمایل دارد توافق در یک مرحله و شامل جزییات شفاف باشد، خواستار رفع تمام تحریم‌ها نیز شده. مساله‌ای که پیش از این چندین بار با مخالف طرف غربی مواجه شده بود.
آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون چندین بار گفته است که مخالفتی با طی شدن روند دیپلماسی ندارد. از آن جمله او در سخنرانی خود در نخستین روز سال جدید، گفته بود: “مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد؛ منتها گفتم من اعتماد ندارم، خوشبین نیستم به مذاکره، لکن می‌خواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذن‌الله ضرری نمی‌کنیم”.
رهبر جمهوری‌اسلامی پس از سفر حسن روحانی به نیویورک و گفت‌وگوی تلفنی وی با باراک اوباما نیز گفته بود: “ما از تحرک دیپلماسی دولت حمایت می‌کنیم و به تلاش دیپلماسی اهمیت می‌دهیم و از آنچه در سفر اخیر بود حمایت می‌کنیم. البته برخی از آنچه در سفر نیویورک پیش آمد به نظر ما بجا نبود، لکن ما به هیات دیپلماسی دولت عزیزمان خوشبین هستیم ولی به آمریکایی‌ها بدبین‌ایم”.
چند ماه بعد و در سال‌روز سیزدهم آبان نیز وی درباره مذاکرات هسته‌ای چنین اظهارنظر کرد: “بنده هم‌چنان که گفتم خوشبین نیستم؛ من فکر نمی‌کنم [از] این مذاکرات آن نتیجه‌ای را که ملت ایران انتظار دارد، به‌دست بیاید، لکن تجربه‌ای است و پشتوانه‌ی تجربی ملت ایران را افزایش خواهد داد و تقویت خواهد کرد؛ ایرادی ندارد اما لازم است ملت بیدار باشد. ما از مسئولین خودمان که دارند در جبهه دیپلماسی فعالیت می‌کنند، کار می‌کنند، قرص و محکم حمایت می‌کنیم، اما ملت باید بیدار باشد، بداند چه اتفاقی دارد می‌افتد [تا] بعضی از تبلیغا‌ت‌چی‌های مواجب‌بگیر دشمن و بعضی از تبلیغا‌ت‌چی‌های بی‌مزد و مواجب - از روی ساده‌لوحی - نتوانند افکار عمومی را گمراه کنند”.
