یک سال پس از آنکه جواد ظریف به دنبال طرح شعار رهبر جمهور اسلامی مبنی بر “نرمش قهرمانانه” برای حضور در اجلاس نیویورک به ینگه دنیا سفر کرد، و در حالی که آیت الله خامنه ای دوران نقاهت پس از جراحی را در بیمارستان سپری می کند و پیغام مشخصی در خصوص دیدار اعضای دولت روحانی با مقامات آمریکایی نداده است، وزیر خارجه وارد بار دیگر راهی ایالات متحده می شود تا مذاکرات با اعضای ارشد کاخ سفید و اتحادیه اروپا پیرامون برنامه هسته ای نظام را از سر بگیرد.
ظریف قرار است چهارشنبه ظهر در نیویورک در نخستین جلسه کاری خود با کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ناهارکاری صرف کند، چهارشنبه عصر و پنج‌شنبه صبح نیز رایزنی‌های دوجانبه بین هیات‌های جمهوری اسلامی و گروه ۵+۱ و عصر پنج‌شنبه نیز هفتمین دور مذاکرات جامع ایران برگزار خواهد شد. .
خبرگزاری های رسمی می گویند هنوز مذاکره وزرای خارجه جمهوری اسلامی و ۵+۱ در نیویورک قطعی نشده است اما بسیاری از نشریات اصلاح طلب همچون هفته نامه صدا، از مذاکره دو جانبه ظریف با جان کری – همتای آمریکایی اش – خبر داده اند. اما عباس عراقچی دست راست ظریف هم به خبرگزاری ایسنا گفته هنوز دیدار وزیر خارجه روحانی و گروه ۵+۱ در این مذاکرات قطعی نشده است.
این دو سال گذشته، چند ماه پس از پیروزی حسن روحانی بر رقبای اصولگرایش در انتخابات خرداد ۹۲، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ در حضور عکاسان و خبرنگاران با یکدیگر دست دادند. از زمان دیدار پنهانی ابراهیم یزدی – وزیر خارجه دولت موقت مهدی بازرگان – با سایروس ونس – وزیرخارجه جیمی کارتر- در حاشیه مجمع عمومی در سال ۱۹۷۹ این نخستین بار بود که وزرای خارجه دو کشور با یکدیگر به طور علنی دیدار می کردند.
در مجمع عمومی سال گذشته حسن روحانی گرچه دیداری با باراک اوباما – رئیس جمهور ایالات متحده – نداشت، با او دست نداد و عکسی به یادگار نگرفت اما در راه فرودگاه با وی تماسی تلفنی برقرار کرد؛ تماسی که از دست دادن ظریف و کری نیز خبر سازتر بود، گرچه باز شدن نصف و نیمه یخ دولتمردان جمهوری اسلامی و آمریکایی در سال گذشته نه با استقبال که تا حدی با ملامت آیت الله خامنه ای مواجه شد، اما دو ماه بعد، در سوم آذر، پس از آن دیدار و مکالمه، تهران و ابرقدرت های جهان به رهبری ایالات متحده توانستند پس از هشت سال بن بست در مذاکرات، به توافقی موقت در بحران هسته ای جمهوری اسلامی دست پیدا کنند.
از سوی دیگر دیدار روحانی و اوباما در هاله ای از ابهام قرار دارد اما گمانه زنی ها مبنی بر دیدار وی با دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا جدی است. حسن روحانی ۳۱ شهریورماه برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک می رود.
با توجه به پسارخدادهای بعد از دیدارهای مقامات جمهوری اسلامی و کاخ سفید در سال گذشته، برخی امیدوارند دیدارهای امسال نیز بتواند مذاکرات هسته ای را که این روزها در وضعیت نه چندان سبزی قرار دارد، با شرایطی بهتری مواجه کند.
مذاکرات تازه در خاک ایالات متحده در شرایطی قرار است از سر گرفته شود که تهران در هفته های اخیر مذاکرات فشرده ای با مقامات آمریکایی و اروپایی داشته است.
روز پنج شنبه، عباس عراقچی و مجید تخت روانچی در پایتخت اتریش با نمایندگان بریتانیا، فرانسه و آلمان دیدارهایی انجام دادند تا مواضع دو طرف را به یکدیگر نزدیک و از حجم اختلافات بر سر محتوای “توافق جامع هسته ای” بکاهند.
یک هفته پیش از آن نیز عراقچی در ژنو با وندی شرمن معاون جان کری چندین ساعت پشت درهای بسته مذاکره کرده بود.
روز شنبه، مجید تخت روانچی، در گفتگو با خبرگزاری دولت – ایرنا – پیرامون مذاکرات 5شنبه گذشته و مذاکرات وین از باقی ماندن اختلافات میان دو طرف سخن گفته و خاطرنشان کرده است: “همانطور که آقایان ظریف و عراقچی گفتند در دو دوره مذاکره ما با نمایندگان اروپا، نظرات ما چندان به یکدیگر نزدیک نشد و اختلافات روی موضوعات جدی همچنان وجود دارد. “
معاون اروپا و آمریکای شمالی وزارت خارجه افزوده: “ما در مذاکرات ژنو و وین درباره متن مذاکره نکردیم بلکه درباره موضوعاتی گفت و گو کردیم که اگر نهایتا به تفاهم برسیم تاثیر بسیاری در دستیابی به توافق خواهد داشت. “
وی در اظهاراتی مبهم در خصوص آینده مذاکرات که مهلت اش تا سالگرد توافق موقت ژنو است گوشزد کرده: “از طرف ایران واقعا حسن نیت وجود دارد و ما تلاش می کنیم تا قبل از رسیدن به چهارم آذر به توافق برسیم. البته طبیعی است که به هر قیمت و هر هزینه ای حاضر به این کار نیستیم. “
۲۰ شهریور نیز عراقچی پس از پایان مذاکرات اش با نمایندگان ۳ ابرقدرت اتحادیه اروپا تصریح کرده بود: “اختلافات در موضوعات اساسی همچنان باقی است. “
باقی ماندن این اختلاف ها که به گمان ناظران بین المللی بیشتر بر سر تعداد سانتریفیوژهای فعال جمهوری اسلامی و آینده راکتور آب سنگین اراک (سایتی که امکان بالقوه تولید پلوتونیوم برای ساخت کلاهک هسته ای را دارد) در شرایطی ادامه دارد که خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک در وین مدعی شده در صورت عدم دستیابی به توافق هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی تا ضرب‌الاجل ۳ آذر (24 نوامبر) این مذاکرات “غیرقابل تمدید” است.
