تکان دهنده تر از صادرات کارگر ساده ایرانی به ژاپن و ماجرای فاحشه های ایرانی در امارات که در دهه های گذشته هر کدام بارها خون ایرانی ها را به جوش آورد اینک خبر از بازار فروش کلیه های ایرانی در جنوب خلیج فارس یک نمونه دیگر است.
افت ارزش پول داخلی و فقر عمومی ای که شهروندان را وادار به فروش اعضای بدنشان کرده، و عکس و گزارش های آن مدام در نشریات و شبکه های اجتماعی منعکس می شود، اینک جلب نیازمندان به پیوند کلیه از خارج از کشور، به بازار داخلی شده است. حادثه ای که می تواند قیمت ها را بالا ببرد.
بازار خرید و فروش کلیه در داخل ایران سالهاست که رونق گسترده ای دارد، اما ماجرای صادرات کلیه به دیگر کشورها پدیده جدیدی است که باعث شده تا دولت و سازمان نظام پزشکی به فکر “ساماندهی” آن باشند.
به نوشته روزنامه آرمان، علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی از افزایش صادرات کلیه و لزوم ساماندهی بازار این عضو در ایران خبر داده و گفته است که دولت قصد دارد با تقویت بخش “توریسم سلامت”، از صادرات کلیه به شیوه غیرقانونی جلوگیری کند.
زالی گفته است: “واقعیت این است که موضوع پیوند کلیه در ایران موضوعی ملی و راهبردی است. زمانی که قصد داریم خدمتی را در داخل کشور به شهروندان خارجی ارائه دهیم، در مرحله اول باید نیازهای درون کشور را مرتفع کنیم. در موضوع پیوند کلیه در سال های گذشته افراد از کشورهای اطراف به ایران می‌آمدند و از شهروند ایرانی کلیه خریداری می کردند. این مساله به نوعی توهین به جامعه ایرانی بود. ضمن اینکه، به دلیل کسب منفعت اقتصادی، نوعی اغواگری، رفتار غیراخلاقی و غیر قانونی رواج پیدا کرده بود. البته در حال حاضر هم فرد خارجی می تواند یکی از هموطنان خود را برای عمل پیوند به ایران بیاورد”.
او افزوده است: “این موضوع در حال حاضر دچار چالش شده است یعنی، به دلیل کثرت رفتارها و اقدام‌‌های غیر قانونی، وزارت بهداشت با توافق انجمن پیوند اعضای ایران که سازمانی مردم‌نهاد است تصمیم گرفته‌اند تا به منظور ساماندهی شرایط پیوند و بازگشت امور به مدار قانونی و اخلاقی، قانون موجود مورد بازبینی قرار بگیرد. بنا به پیشنهاد مشترک وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی کشور و انجمن پیوند اعضای ایران بود تا این فرایند به شکل موقت تعطیل شود. ضمن اینکه، چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است. زمانی که در کشور تعداد قابل توجهی از افراد در صف پیوند کلیه هستند و در این مورد ما نیاز ملی داریم، صحبت از پیوند اعضا به افراد خارجی محلی از اعراب ندارد”. (لینک)
بر اساس آخرین آمار سالانه ۳ هزار پیوند کلیه در کشور انجام می شود. اما موضوعی که دولت را به صرافت ساماندهی صادرات کلیه در قالب اجرای طرح “توریسم سلامت” کرده، تعداد اتباع خارجی ست که به دلیل ارزان بودن عمل جراحی و قیمت کلیه به ایران می آیند.
نجفی‌زاده رئیس اداره پیوند و بیماریهای خاص وزارت بهداشت خبر داده: “پیوند اتباع خارجی در ایران از سال ۸۷، از هم تبعه خودشان آزاد بود. افرادی که از کشورهای منطقه به ویژه از کشورهای عربی وارد ایران می‌شدند، شناسنامه جعلی، کارت ملی و دفترچه جعلی ایرانی می‌گرفتند و به عنوان یک ایرانی جنوبی گیرنده کلیه معرفی می‌شدند و کلیه دریافت می‌کردند”.
به گفته این مقام با اطلاع از این وضعیت، دولت پیوند اعضای بدن به اتباع غیر ایرانی را در ایران ممنوع کرد و به فکر افتاد تا کاری کند که جلو تقلب ها گرفته شود “برای قابل کنترل‌تر کردن این موضوع از مدت‌ها پیش ممنوعیت پیوند عضو اتباع خارجی در بیمارستانهای کشور به وزارت بهداشت پیشنهاد داده شده بود. از حدود ۵ تا ۶ ماه قبل شورای عالی پیوند را تشکیل دادیم و این شورا درباره این موضوع کارگروهی تشکیل داد و پس از بررسی به این اتفاق نظر رسید که به طور کل پیوند اتباع خارجی در ایران ممنوع شود و حتی هیچ تبعه خارجی اجازه نداشته باشد تا از هم تبعه خودش نیز در ایران پیوند اعضاء شود”. (لینک)
رونق خرید و فروش کلیه در ایران در حدیست که می توان با جستجوی کلمه “کلیه” به ده ها سایت که فهرست قیمت های شان را هم درج کرده اند دسترسی داشت.
این سایت ها که نقش دلال را در خرید و فروش کلیه بازی می کنند، از بیمار و فرد اهداء کننده، مبلغی را به عنوان “حق الزحمه” دریافت می کنند. (لینک)
سایت تابناک در این باره نوشته: “بازار خرید و فروش پاره تن مثل گذشته داغ داغ است، به ویژه اکنون که داروهای خارجی بیماران دیالیزی کمیاب و گران شده و جسته و گریخته نارضایتی‌هایی از داروهای جایگزین تولید داخل به گوش می‌رسد. این در حالی است که رشد بیماریهای کلیوی در کشور به ۲۰ درصد رسیده است و به این ترتیب، سیل افراد نیازمند به پول از یک سو و نیازمندان دریافت عضو از سوی دیگر، بزرگترین عامل راه اندازی بازار سیاهی شده است که در آن برخی افراد پاره تنشان را به فروش می‌رسانند تا شاید بتوانند با مبلغ کسب کرده، گرهی از زندگی‌شان باز کنند؛ حتی اگر این کار به قیمت ناقص شدن همیشگی تا پایان عمر تمام شود. این در حالی است که بر پایه قانون، خرید و فروش اعضای بدن در کشورمان ممنوع است، اما مثل بسیاری از نقاط دنیا که خود را به اجرای بیانیه استانبول متعهد می‌دانند، مسئولان ما نیز توفیق بسیاری در اجرای این قانون نداشته‌اند و اینجاست که وقتی گذرتان به خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های دور و اطراف بیمارستانهای تخصصی می‌افتد، انبوه آگهی‌های متقاضیان فروش و حتی خرید کلیه با معرفی گروه خونی چشمتان را خراش می‌دهد”. (لینک)
