گرانی غیر رسمی قیمت نان در ایران

نویسنده
نازنین کامدار

» وزارت بازرگانی: ما هیچ کاره ایم، دست مسئولان ارشد است

انتشار مصوبه دولت مبنی بر افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان که پیش از این نیز زمزمه های آن به گوش می رسید، دیروز با بازتاب خبری وسیعی رو به رو شد.

بر اساس گزارش رسانه های داخلی هیات دولت در نشست ۱۴ آبان ماه خود، افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان را به بهانه بهبود کیفیت این ماده غذایی اصلی تصویب کرده اما هنوز به مرحله اجرا نگذاشته است. هر چند که همین رسانه ها از آغاز غیر رسمی افزایش قیمت توسط اتحادیه نانوایان خبر می دهند.

در گزارش رسانه های داخلی درباره مصوبه دولت آمده است: “هیات وزیران در جلسه ۱۴ آبان ماه خود به پیشنهاد معاونت اجرایی رییس جمهور و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی تصویب کرد که به منظور مدیریت، هدایت و تصمیم گیری چگونگی اصلاح کیفیت و تعیین قیمت ها (از جمله هزینه های تبعی و قیمت تمام شده) و تهیه طرح جامع مرحله ای اصلاح نظام یارانه گندم، آرد و نان و نظارت بر حسن اجرای مصوبات، علمکرد استانداران و کارگروه های استانی و نظارت بر بازرسی گندم، آرد و نان، کارگروهی به ریاست معاون اجرایی رییس جمهور و عضویت وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دادگستری، امور اقتصادی و دارایی و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رییس اتاق اصناف ایران تشکیل می شود. همچنین بر اساس مصوبه مذکور، کارگروهی در هر استان به ریاست استاندار، معاون برنامه ریزی استاندار و رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت (دبیر)، رییس سازمان جهاد کشاورزی، رییس دانشگاه علوم پزشکی مرکز استان، رییس سازمان امور اقتصادی و دارایی، مدیرکل تعزیرات حکومتی استان، مدیر شرکت غله و خدمات بازرگانی در استان، رییس اتاق اصناف مرکز استان و رییس هیئت مدیره اتحادیه نانوایان مرکز استان و سایر دستگاه ها (حسب تشخیص کارگروه) با وظایفی تشکیل می‌شود.در این مصوبه دولت رسما اعلام شده است که قیمت انواع نان از اول آذر ماه ۱۳۹۳، حداکثر به میزان ۳۰ درصد نسبت به قیمت های رسمی و مصوب سال ۱۳۹۲ در سراسر کشور افزایش می‌یابد”.

در این مصوبه، هیچ اشاره ای به زمان اجرای آن نشده اما آنطور که خبرگزاری ها اعلام کرده اند، نانوایی ها از هم اکنون آن را به اجرا گذاشته و نان را گران کرده اند.

خبرگزاری مهر در اینباره می نویسد: “بررسی‌های میدانی مهر حکایت از آن دارد که نانوایان در اقدامی، پیش از هر گونه دستور و مجوز دولت اقدام به گرانی نان کرده‌اند تا بلکه بتوانند جبران ارزانی قیمت را داشته باشند به نحوی که برخی نانوایان سطح شهر تهران تنها نان کنجدی آن هم با قیمتی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان بالاتر از نرخ مصوب سنگک و بربری عرضه می‌کنند و مشتری مجبور است که یک انتخاب و آن هم نان کنجدی داشته باشد. در حال حاضر قیمت مصوب نان سنگک و بربری به صورت ساده ۶۰۰ و ۷۰۰ تومان است در حالی که نانوایانی که این نان را با چاشنی کنجد عرضه می کنند، قیمت را هم هزار تومان برای مشتری در نظر گرفته‌اند.البته رئیس اتحادیه نان سنگک، عرضه این نوع نان با کنجد را خلاف قانون ندانسته و گفته است که در مناطق شمالی شهر تهران بیشتر مشتریان از نان کنجددار استفاده می‌کنند و این در حالی است که ۲۹ ماه از آخرین اعلام نرخ مصوب به نانوایی‌ها می گذرد و به دلیل افزایش هزینه های تولید و دستمزد کارگران، تولید نان با قیمت‌های قبلی مقرون به صرفه نیست. هم اکنون مردم از کیفیت نان ناراضی هستند و به نظر می رسد که چنانچه دولت با افزایش معقول و منطقی قیمت بتواند نظارت دقیقی بر کیفیت نان نیز داشته باشد، تغییر قیمت از سوی مردم قابل پذیرش باشد؛ موضوعی که در مراحل قبلی اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در بخش نان چندان به چشم نمی‌خورد و تنها در یک یا دو هفته اول پس از افزایش مرحله‌ای قیمت نان اندکی کیفیت بهبود یافت”.

این موضوع منجر به پرسش سایت “سکه نیوز” از علی قنبری مدیرعامل شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران شده اما او در پاسخ گفته است: “این موضوع دست دولت است و خود دولت این موضوع را اعلام می‌کند. این موضوع خیلی کلان است و ما در این زمینه دخالت نمی‌کنیم و تصمیم‌گیری در خصوص اصلاح قیمت نان در حیطه اختیارات مسوولان ارشد دولت است. فقط می‌توانم بگویم ما به دستورات دولت عمل می‌کنیم. پیشنهاد ما این است که قیمت نان به سمت واقعی شدن حرکت کند، اما به‌نحوی که به مردم فشاری وارد نشود”.

گفتنی ست، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت، هفته گذشته اذهان را درباره افزایش قریب الوقوع نان آماده کرده و گفته بود: “ما در سال جاری هرکیلو گندم را ۱۰۵۰ تومان از کشاورزان خریداری می‌کنیم و حدود ۴۶۵ تومان به نانوایان می‌فروشیم؛ یعنی حدود ۶۸۵ تومان به ازای هر کیلو گندم یارانه پرداخت می‌کنیم. علاوه‌ بر اینکه نانوایان باید براساس یارانه‌ای که می‌دهیم نان را عرضه کنند. آنها به افزایش قیمت سوخت و کارگر استناد می‌کنند و معتقدند در این شرایط ضرر می‌کنند. به گفته نوبخت ما در سال‌های اخیر با بی‌کیفیت و کوچک شدن نان روبه‌رو بوده‌ایم و البته ناظران ما بر این مساله نظارت دارند و با آن برخورد می‌کنیم. نانوایان می‌گویند به جای اینکه با ما برخورد کنید واقعیت‌ها را در نظر بگیرید تا هیچ نانوایی مرتکب تخلف نشود”.

او افزوده بود: “کارگروهی در سطح استان‌ها و کارگروه دیگری در سطح ملی و مرکزی موظف شده‌اند این مساله را بررسی کنند. تلاش دولت بر این است تا خریداران، نان ارزان و با کیفیت تهیه کنند و ما همچنین مایل هستیم در حد امکان گندم را از کشاورزان گران‌تر بخریم تا درآمد کافی کسب کنند. آنها بخشی از جامعه هستند و می‌گویند نان ارزانقیمت نباید باعث ضرر ما شود و ما باید به همه این مسائل توجه کنیم و در عین حال از نانوایان زحمتکش حمایت می‌کنیم. دولت همچنان یارانه قابل توجهی پرداخت می‌کند و این غیر از یارانه‌ای است که به‌طور نقدی به مردم پرداخت می‌کند. دولت همچنان به پرداخت یارانه ادامه خواهد داد تا نان با قیمت و کیفیت مناسب به مردم عرضه شود”.