هوارد اشنایدر- گلن کسلر
دولت جدید اسرائیل تا زمانی که شاهد پیشرفت در تلاش های آمریکا برای مهار توسعه تسلیحات هسته ای ایران و محدودساختن نفوذ آن کشور در منطقه نباشد، در جهت پیشبرد گفتگوهای صلح با فلسطینیان اقدامی نخواهد کرد. این سخنان از یک مقام عالیرتبه در دولت اسرائیل که با سیاست های بنیامین نتانیاهو نخست وزیر آن کشور آشناست، نقل شده است.
دانیل آیلون معاون وزیر خارجه، نماینده مجلس و سفیر سابق اسرائیل در آمریکا گفت: “اگر بنا باشد ما پا پیش بگذاریم، این یک شرط حیاتی است.” وی گفت: “اگر ما واقعاً بخواهیم یک روند سیاسی واقعی با فلسطینیان داشته باشیم، جائی برای خرابکاری و اعمال فشار ایرانی ها وجود نخواهد داشت.“
موضع جدید اسرائیل که تفاوت فاحشی با مواضع دولت پیشین آن کشور دارد، چالشی جدید برای دولت اوباما محسوب می شود. دولت وی پیشرفت به سوی کشور مستقل فلسطینی را به عنوان یک هدف کلیدی در سیاست خارجی درنظر گرفته است. وی ضمناً تلاش می کند با ایران به عنوان بخشی از تلاش های جهانی در راستای کند کردن آهنگ برنامه هسته ای و نیز مهار قدرت فزاینده آن کشور در خاورمیانه، تماس برقرار کند.
مقامات آمریکائی از ربط دادن این دو موضوع به هم و یا هرچیز دیگری که موضع اسرائیل در گفتگوهای فلسطینیان و اسرائیل را به مهار نفوذ ایران پیوند بدهد، نگران هستند. نفوذ تهران در منطقه از طریق سازمان های ضد اسرائیلی نظیر حزب الله و حماس صورت می گیرد.
یک مقام آمریکائی که نخواست نامش فاش شود، گفت: “ما باید در پرداختن به چنین پیوندهائی بسیار محتاط باشیم. ما با ایران روبرو هستیم، زیرا رفتار آنها در منطقه بسیار دردسر ساز است. ما این موضوع را بدون توجه به مسائل دیگر پی می گیریم. در عین حال، مسأله فلسطین نیز اهمیت فراوانی در منطقه دارد.“
هرچند مقامات اسرائیل از دیرباز نگران ایران بوده اند، اما نتانیاهو این تهدید را چنان حاد می بیند که سیاست کشورش در قبال فلسطینی ها را به موضوع ایران پیوند می زند. این وضعیتی است که سرنوشت دولت مستقل فلسطینی را به حل و فصل یک مشکل بزرگ منطقه ای و بین المللی گره می زند.
نتانیاهو بلندپروازی های منطقه ای ایران را با آلمان 1938 میلادی مقایسه می کند و دولتی تشکیل داده که کاملا با وی هم نظر است. یوزی آراد مشاور امنیت ملی نتانیاهو علناً از آمریکا خواسته است اقدام محکمتری علیه جمهوری اسلامی انجام دهد و تماس دیپلماتیک با ایران را نوعی “دلجوئی” از آن کشور خوانده است.
ایران که برخلاف اسرائیل به امضای پیمان منع اشاعه جنگ افزار هسته ای تن داده است، بر حق خود در توسعه انرژی صلح آمیز هسته ای اصرار دارد و می گوید در حال توسعه توانمندی تسلیحات هسته ای نیست. از سوی دیگر، عقیده عمومی بر این است که اسرائیل صاحب زرادخانه هسته ای است، هرچند تل آویب در اختیار داشتن چنین تواتمندی را علناً نپذیرفته است.
به گفته مقامات آمریکائی، اسرائیلی و عرب، بسیاری از کشورهای عربی به طرز عجیبی با نگرانی نتانیاهو در اهمیت ایران و نگرانی از تماس آمریکا با این کشور هم نظر هستند. میچل به گروه های یهودی گفته است از اینکه در جریان سفر اولش به خاورمیانه پس از انتصاب به عنوان نماینده ویژه اوباما در منطقه، موضوع ایران از سوی بسیاری از رهبران عرب به میان کشیده شده، شگفت زده شده است.
مقام آمریکائی گفت کشورهای عربی، “شاهد یک تهدید بزرگ از سوی ایران” هستند. “آنها مداخله جوئی ایران را می بینند. آنها شاهد برنامه هسته ای آن کشور هستند. می خواهند مطمئن شوند کاری که ما انجام می دهیم بر روی ایرانی ها تأثیر خواهد گذاشت و بهائی برای آنها نخواهد داشت.“
با این حال، کشورهای عربی برخلاف دولت نتانیاهو خواستار پیشرفت در زمینه گفتگوهای صلح فلسطین هستند. عبدالله پادشاه اردن روز سه شنبه در کاخ سفید با باراک اوباما دیدار کرد تا همین پیغام را منتقل کند.
تحلیلگران اسرائیلی و مشاوران نتانیاهو می گویند درحالیکه تمرکز نخست وزیر آن کشور بر روی موضوع ایران می تواند احتمال پیشرفت کوتاه مدت در ایجاد کشور مستقل فلسطین را محدود کند، اما درصورت پذیرش دیدگاه وی از سوی اوباما و کشورهای عربی، راه برای برداشتن قدمی بزرگتر باز خواهد شد.
دان دایکر تحلیلگر ارشد سیاسی در مرکز روابط عمومی اورشلیم- نهادی که به دولت نتانیاهو نزدیک است- می گوید رویکرد نتانیاهو، “انتظارات و درک آنچه ما واقعاً هستیم را دوباره تعریف می کند. ما (در شرایط فعلی) تنها درصورتی می توانیم به موضوع منطقه بپردازیم که حضور ایرانِ ماجراجو که به تسلیحات هسته ای نیز نزدیک شده است و در حال بی ثبات کردنِ تقریباً تمام کشورهای خاورمیانه است را در نظر بگیریم.“
منبع: واشنگتن پست- 22 آوریل
