یاسمین منطقی
همزمان با افزایش اعتراضات به وزیر امور خارجه و سیاست های خارجی دولت نهم، منوچهر متکی به یک گروه تحقیق ماموری داده تا دستورات قرآن در حوزه سیاست خارجی را استخراج کنند.
منوچهر متکی وزیر امور خارجه و از مدیران سابق موسسه مهد قرآن در جریان بازدید از این موسسه از “تشکیل گروهی از محققان قرآنی برای بررسی و استخراج دستورات و آموزش‌های قرآن کریم در حوزه روابط و سیاست خارجی برای انطباق بیشتر روابط خارجی با موازین قرآنی” خبر داد.
متکی به خبرگزاری ایکنا گفت “قرآن حاوی همه نیازهای فردی و اجتماعی جامعه بشری است و امروز که نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان یادگار امام، بر آموزه‌های قرآنی بنا نهاده شده است همه بخش‌های کشور نیازمند آن هستند که خدمت‌رسانی خود را با فرهنگ قرآنی انطباق دهند”.
وی افزود “ما در دستگاه دیپلماسی کشور و سیاست خارجی شاید بیش از همه به جهت حساسیت مسئولیت‌ها نیازمند مد نظر قرار دادن آموزه‌های قرآنی هستیم”.
متکی مدعی شد که برای انطباق سیاست خارجی از گروهی از محققان برای بررسی دقیق آموزش‌های قرآن در حوزه روابط خارجی دعوت کرده تا به تحقیق بنشینند. وی در مورد دلیل چنین اقدامی و این که نتیجه این تحقیقات چه خواهد شد، گفت “حاصل این تحقیق، کمک و راهنمای خوبی برای دست‌اندرکاران دیپلماسی کشور باشد تا با عزت و اقتدار بتوانیم در میدان‌های مختلف جهانی معرف فرهنگ و نظام و ارزش‌های الهی برآمده از نظام جمهوری اسلامی و رهنمودهای مقام رهبری باشیم”.
خبر صدور دستور وزیر خارجه مبنی بر تشکیل یک هیات برای استخراج اصول سیاست خارجی از قرآن پس از آن اعلام شد که امام جمعه موقت تهران انتشار گزارش اخیر شورای ملی اطلاعات امریکا را “شکست امریکا در پرونده هسته‌ای” و “مصداق وعده قرآن” دانست.
امامی کاشانی در خطبه های نماز جمعه گذشته تهران گفت “روند پرونده هسته‌ای کشورمان که منجر به اعتراف خود آمریکایی‌ها شده، مصداق آیات 16 و 18 سوره انبیاء مبنی بر غلبه حق بر باطل” است.
”عزت” کجا رفت محمود؟
اشاره امام جمعه موقت قم به پیوزی موعود همان انتشار گزارش شورای اطلاعات ملی آمریکا بود که در آن تاکید شده بود که حکومت ایران تا سال 1382 برنامه دست یابی به بمب هسته ای را در پیش داشته اما تحت فشار بین المللی این برنامه را از سال 82 به طور موقت متوقف کرده است.
محمود احمدی نژاد طی دو روز اول پس از انتشار گزارش شورای ملی اطلاعات امریکا با استقبال از آن اعلام کردند که در بحران هسته ای به پیروزی رسیدند.اما به فاصله دو روز علی لاریجانی و برخی دیگر از مقامات باهوش تر حکومتی نسبت به عواقب “شتابزدگی دیپلماتیک” در استقبال از این گزارش هشدار دادند و روزنامه جمهوری اسلامی هشدار داد “مسئولان ایرانی باید باهوشیاری از افتادن در این دام بپرهیزند”.
پس از وزارت امور خارجه به دلیل ارائه تحلیل های شتابزده و معکوس به مقام های دولت تحت فشار قرار گرفت.
بعد از آن نوبت به سفر احمدی نژاد به دوحه و شرکت در اجلاس سران “شورای همکاری کشورهای عرب خلیج” رسید و که از سوی رسانه های نزدیک به دولت به عنوان “سفر تاریخی” و یکی دیگر از فتوحات رئیس دولت معرفی شد.
وقتی ساعتی بعد از بازگشت احمدی نژاد به تهران، سران کشورهای عرب باردیگر طی بیانیه ای از جزایر ایرانی تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی به عنوان “جزایر اشغال شده از سوی ایران” نامبردند و خواستار بازپس گیری آن شدند، صدای هم پیمانان احمدی نژاد نیز در آمد.
ماجرا وقتی خبرسازتر شد که احمد توکلی رئیس مرکز پژوهش های مجلس و از سران جناح حاکم طی نامه ای به احمدی نژاد او را در مورد اشتباهات مکرر در سیاست خارجی مورد انتقاد قرار داد. توکلی فاش کرد که برخلاف ادعای وزارت خارجه جمهوری اسلامی و رسانه های نزدیک به دولت “از رئیس جمهور ایران” هیچ دعوتی برای حضور در اجلاس سران “شورای همکاری کشورهای عرب خلیج” در میان نبوده و این حضور، به درخواست وزارت خارجه جمهوری اسلامی بوده نه کشورهای عرب جنوب خلیج فارس.
وی از احمدی نژاد پرسیده بود “آیا این رفتار با عزت که یکی از ارکان سیاست خارجی ماست سازگار است؟” و از رئیس دولت خواست تا “وزارت خارجه نسبت به انتقادهای موجود توضیح دهد تا نیازی به طرح سؤال رسمی در مجلس نباشد”.
پاسخ آسمانی به احضار زمینی
در واکنشی متفاوت، گروهی از نمایندگان اقلیت مجلس با طرح سئوالی منوچهر متکی را به مجلس احضار کرده اند.
نمایندگان از وزیر خارجه پرسیده اند “آیا این سفر تحت فشار نهاد ریاست‌جمهوری ایران تدارک دیده شده و یا میزبانان، مشتاق حضور رئیس‌جمهور به عنوان مقتدرترین کشور خلیج فارس بوده‌اند؟ اگر میزبانان اشتیاقی برای میزبانی نداشته‌اند چرا شئون رئیس‌جمهور ایران رعایت نشده و چنین سفری به اجبار تدارک شده که طی آن رفتار ناشایست و توهین‌آمیزی از سوی میزبانان نسبت به رئیس‌جمهور ایران سر بزند؟ و اگر میزبانان مشتاق رئیس‌جمهور ایران بوده‌اند چرا پیش از سفر، وزارت امور خارجه آنان را نسبت به رعایت حداقل شئون میهمان و عدم طرح مسائلی که خلا‌ف یک میزبانی دوستانه است متعهد نکرده است و چرا به آنان اجازه داده شده که همزمان با حضور رئیس‌جمهور به طرح مسائل بی‌پایه که خلا‌ف مصالح ایران است بپردازند”. آنان تاکید کرده اند که ”مسلما شرکت رئیس‌جمهور ایران در چنین اجلا‌سی که به چنین دروغ هایی نسبت به منافع ملی ایران رسمیت می‌بخشد و سکوت نسبت به تکرار چنین ادعاهای دروغینی در اجلاس با حضور رئیس‌جمهور ایران، می‌تواند کوتاه آمدن ضمنی رئیس‌جمهور و دولت جمهوری اسلامی ایران در برابر چنین ادعای بی‌پایه‌ای تلقی شود”.
در چنین شرایطی، به نظر می رسد صدور دستور تشکیل “هیات انطباق روابط خارجی با موازین قرآنی” از سوی منوچهر متکی در قبال گسترش اعتراضات و انتقادات نسبت به سیاست خارجی، نشان می دهد که او نیز در دو سال گذشته راه “آسمانی کردن” اشتباهات خود را از رئیس خود آموخته است.