محمود سرابی
آخرین مواضع فعالان ملی مذهبی در سخنرانی مشترک مهندس عزت الله سحابی، رئیس شورای فعالان ملی و مذهبی و دکتر حبیب الله پیمان دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز تبیین شد.
در این نشست بسیاری از شخصیت های ملی ـ مذهبی، سیاسی و طیف های سیاسی اصلاح طلب حضور داشتند.
نشست فوق که به میزبانی جنبش مسلمانان مبارز برگزار می شد نهمین و آخرین نشست از سلسله نشست‌های انتخاباتی مجلس هشتم تلقی می شود.
در این نشست مهندس عزت الله سحابی با اشاره به سه بیانیه شورای فعالان ملی- مذهبی در خصوص انتخابات هشتمین دوره مجلس که در روزهای گذشته منتشر شده بود بار دیگر بر عدم مشارکت این جریان فکری و سیاسی در انتخابات دوره هشتم مجلس تاکید کرد و به تشریح دلایل این تشکل سیاسی جهت عدم حضور در انتخابات پرداخت.
وی در سخنان خود ضمن انتقاد از اقلیت اصلاح‌طلب مجلس هفتم گفت: ”آنچه به عنوان اقلیت مجلس هفتم مطرح شد هرگز نتوانست به اهداف و آنچه از اقلیتی قوی انتظار می رود پاسخ گوید”.
وی در ادامه با اشاره به انتخابات پیش رو تاکید کرد: ”اینگونه برگزاری انتخابات، مشروع نیست، چرا که وضعیت به‌گونه‌ای طراحی شده است تا هیچ فردی خارج از جریان حاکم در مجلس حضور نداشته باشد. البته در نهایت باز هم همین مردم هستند که باید تصمیم بگیرند. از این رو باید تصمیم گیری در این مورد را بر عهده مردم گذاشت که در انتخابات شرکت کنند یا نه”.
سحابی با انتقادی دوباره از چگونگی برگزاری انتخابات در سال‌های گذشته و در پاسخ به این سوال برخی طیف های سیاسی که چرا نیروهای ملی مذهبی در برخی انتخابات ها شرکت کرده اند، افزود:” ما در مقطع برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری دوره نهم به دلیل وضعیت خاصی که به وجود آمد مجاب به شرکت در انتخابات شدیم”.
اودر ادامه با اشاره به لزوم برگزاری انتخابات آزاد و قانومند برای تشکیل مجلس گفت: ”اگر مجلس قانونی نباشد، مصوباتش هم غیرقانونی خواهد بود. ما در این زمینه حتی موارد تاریخی هم داریم. به عنوان مثال می توان به قرارداد دارسی اشاره کرد. الین قرارداد در زمان مجلس پنجم شورای ملی برگزار شد و ما دیدیم که این مجلس در قبال قرارداد دارسی چه موضعی گرفت. همچنین ملی شدن صنعت نفت نیز مورد قابل توجهی است. در همان زمان فردی همچون دکتر مصدق در همان مجلس توانست نفت را ملی کند. اگر اقلیت در هر مجلسی بتواند اینگونه تاثیر گذار باشد می توان از آن و عملکردش دفاع کرد”.
مهندس عزت الله سحابی در ادامه گفت: “به نظر می رسد اگر حتی تلاشی صورت گیرد در قبال ساخت و پاخت ها نتیجه نخواهد داد. در صورتی که ساخت و سازهای پنهان علیه ملت و از جیب منافع عمومی اتفاق بیفتد، مجلس خاص خواهیم داشت. بنابراین چنین مجلسی فاقد مشروعیت خواهد بود و ما نمی توانیم برای تشکیل آن نیرو بگذاریم”.
سحابی در ادامه به اقدام مجلس هفتم در زمینه ایجاد محدودیت تبلیغات برای کاندیداهایی که خارج از دایره قدرت حاکم هستند اشاره و تاکید کرد: ”باید ببینیم که چرا این مساله در این شرایط رخ می دهد. به آن علت رخ می دهد که مدافعان این طرح خود می‌توانند به صورت سازماندهی شده از امکاناتی تبلیغاتی بهره‌مند باشند که دیگران فاقد آن هستند. بنابراین طرح فوق برای گمنام نگاه داشتن رقیب می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد”.
ادامه بحث سحابی متوجه دخالت نظامیان در سیاست بود: ”با وجود دستور صریح امام مبنی بر عدم‌ورود نظامیان به سیاست، امروز می بینیم که عملا بخشی از مسوولان اجرایی و سیاسی ازنظامی ها هستند. این مساله را نمی توان به راحتی توجیه کرد. این مساله اقدامی غیر قانونی است. این اقدام روابط سیاسی و اجرایی در دستگاهها و همچنین با مردم را به شدت امنیتی کرده و از نتایج آن هم افزایش فاصله میان حاکمیت و مردم است که مانع از ایجاد تفاهم میان اهداف دولت و مردم می‌شود”.
سحابی در ادامه بحث خود به رابطه ایران و آمریکا اشاره کرده و گفت: “به نظر می رسد پیرامون این مساله حاکمیت اقدام به گذاشتن کورس مقابله با آمریکا کرده است در حالیکه در این سو، اصلا مردم کاری به این مسآله ندارند. البته نه اینکه سیاستهای آمریکا برای مردم بی‌اهمیت باشد اما آنها می‌بینند همه کشورهای منطقه از هر لحاظ جلو افتاده و پیشرفت کرده‌اند اما ما از آنها عقب مانده‌ایم و این مساله باعث شده است که نسبت به این مساله چندان رغبت نداشته باشند”.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به درآمد نفت گفت: “درآمد نفت در طول 28 سال بیش از 900 میلیارد دلار بوده اما مشخص نیست که این درآمد در کجا خرج شده است. مردم نسبت به این مسایل حساس هستند. مردم تمام شعارهای حاکمیت را در خاطر دارند و هرگز از یاد نخواهند برد”.
وی ادامه داد: “به عنوان مثال امروز مردم می بینند که به‌رغم شعارهای مرگ بر آمریکا که در این سال‌ها داده شده است به نظر می‌رسد در سال‌های آینده سازش‌هایی با آمریکا انجام شود. البته به صورت پنهان و بدون اینکه مردم از محتوای آن مطلع شوند”.
سحابی در ادامه به نقش مجلس هشتم در راستای سیاستهای آینده حاکمیت اشاره کرد و گفت:“بر این اساس مجلس هشتم هم برای حاکمیت معنای خاصی دارد و هم برای مردم”.
وی یادآوری کرد: “چیزی که موجب پیدایش انقلاب سال 57 شد وضعیت وحشتناک و امنیتی آن دوران بود. از این رو انقلاب ما در راستای انتقاد از اصلی بود که برای یک فرد می‌تواند اختیارات فراقانونی ایجاد کند. اما متاسفانه امروز می بینیم آن چیزی که قبل از انقلاب به آن خرده گرفته می‌شد که غیرقانونی است گویا پس از انقلاب نمای قانونی به خود گرفته است”.
سحابی ادامه داد: “آقای احمدی‌نژاد هر کاری که خواست و توانست در مورد بودجه انجام داد؛از سوی دیگر سازمان برنامه را حذف کرد و نظارت مجلس را به حداقل رساند.این هیچ معنی دیگری جز بازگشت به دوران قاجار ندارد”.
سحابی در سخنان خود با ابراز ناامیدی از تشکیل اقلیتی قوی در مجلس هشتم گفت: “به نظر نمی رسد در مجلس آینده اقلیتی قوی از اصلاح‌طلبان حضور داشته باشد. در همین مجلس هفتم هم ما در طول چهار سال حتی شاهد اعتراضاتی از نمایندگان اصولگرا بودیم تا جایی که منجر به انشعاب آنان شد اما از اصلاح‌طلبان اعتراضی شنیده نشد. مثلا در بحث بودجه سال 87 نمایندگان اصولگرا تندترین انتقادات را نسبت به این بودجه داشتند اما نمایندگان اصلاح‌طلب واکنشی از خود نشان ندادند”.
سحابی یکی از وظایف نمایندگان را در دوره نمایندگی، نطق پیش از دستور عنوان کرد و گفت: “هر نماینده می‌تواند در فاصله زمانی شش ماه یک‌ربع سخنرانی داشته باشد، اما نمایندگان اقلیت هیچ سخنرانی مهم پیش از دستوری نداشته‌اند. چنین نماینده‌ای که اینگونه منفعلانه وارد مجلس شود، هیچ‌کاره است چون فاقد جسارت و قدرت لازم برای ایستادن در مقابل مصوباتی همچون بودجه 87 است. به این ترتیب حضور چنین افرادی در مجلس هیچ ثمره‌ای ندارد”.
ما در صحنه هستیم
پس از پایان سخنان سحابی، دکتر حبیب‌اللـه پیمان دبیر کل جنبش مسلمانان مبارزسخنان خود را آغاز کرد. سخنان او نیز پیرامون انتخابات مجلس هشتم بود.
وی در این زمینه با اشاره به اینکه “اگر فردی مانند مصدق و مدرس در میان کاندیداها بود شرکت می‌کردیم” گفت: “باید از خود بپرسیم در انتخابات دوره هشتم مجلس تا چه اندازه حقوق مردم رعایت می‌شود. این سوالی اساسی است. در این زمینه حتی می توانیم به تاریخ رجوع کنیم. برخی حوادث تاریخی از جمله انقلاب مشروطه و تاکید رهبران این انقلاب بر اجرای قانون و رای مردم می تواند راهکار ما باشد. به اعتقاد من تا قبل از انقلاب مشروطه و طرح ایده‌های نو توسط برخی از نوگرایان، این زور بود که تعیین می‌کرد چه کسی حکومت کند نه رای مردم”.
وی افزود: “اما انقلاب سال 1357 حق انتخاب را یکسره به جمهور مردم داد، یعنی کسی حق نداشت برای مردم تعیین‌تکلیف کند”.
پیمان در ادامه تاکید کرد: “کسانی که پیش‌نویس قانون اساسی را ارائه کرده بودند تحت‌تاثیر حق جمهور مردم، برای مردم حق دخالت قائل بودند بنابراین هیچ‌کس در آن لحظه تردید نکرد که این حق باید کم یا مخدوش شود.اما ماجراهای بعدی، ماجراهای اصیل انقلاب نبود، بنابراین تضادهایی که بعد از پیروزی انقلاب به وجود آمد ربطی به روح انقلاب نداشت”.
در ادامه این بحث پیمان با اشاره به اینکه “هسته‌ای متصلب وجود دارد که خود را قیم و سخنگوی انقلاب می‌داند” گفت: “افرادی که نه‌تنها تاثیری در انقلاب نداشته بلکه برخی از آنان با شاه نیز هیچ مخالفتی نداشته‌اند از جمله این افراد هستند.به این مساله حتی برخی از رقبای درون حکومت این افراد نیز اذعان دارند”.
پیمان با اشاره به افرادی چون مهندس سحابی که عضو موثر شورای انقلاب بودند، گفت: “آنهایی که انقلابی واقعی بودند از گردونه بیرون رانده شده‌اند. از این رو اکنون بایداز کسانی که به افراد انگ ضد انقلابی می‌زنند پرسید، شما چه نقشی در بوجود آمدن انقلاب داشتید؟ شما کجا بودید؟”
وی ادامه داد: “این افراد با انواع و اقسام جملات بر‌چسبی می‌آیند و می‌گویند براندازی نرم و انقلاب رنگی. آنان به راحتی رقبا را ضد انقلاب و ضد نظام می‌نامند تا افرادی که از جانب آنها تحمل نمی‌شوند کناررفته و در نهایت حذف شوند. از این رو برخود این گروه فقط حذفی است”.
در ادامه پیمان با شاره به موضوع انتخابات گفت: “امروز در برگزاری انتخابات با محدودیت‌های ویژه‌ای مواجه هستیم، البته باید گفت ما با اصل انتخابات موافق هستیم اما به نحوه برگزاری آن اعتراض داریم”.
دبیر کل جنبش مسلمانان مبارز افزود: “ما می‌گوییم جمهوری اسلامی برآمده از انقلاب است. همچنین دارای قانون اساسی است اما اصولی از این قانون نادیده گرفته شده که به نظر ما باید اجرا شود”.
او افزود: “تمام حرف ما این است که اگر یک نفر مانند مصدق یا مدرس یا یک درجه پایین‌تر حضور داشت ما در انتخابات شرکت واز آن حمایت می‌کردیم”.
دکتر پیمان در ادامه به چگونگی انتخاب دکتر “اللهیار صالح” در دوران پهلوی به‌عنوان یک نماینده مستقل اشاره کرد و گفت: “در نهایت دیدیم که همین انتخاب منجر به انحلال مجلس آن دوره شد”.
وی در ادامه با طرح این پرسش که “به چه کسی رای دهیم؟”، گفت: “به نظر ما خلاف مصالح ملی و انسانی خواهد بود که ما به کسی که نمی‌شناسیم رای دهیم. خداوند هیچ عذری را در مقابل کاری که بدون عقلانیت انجام شود، نمی‌پذیرد”.
براین اساس وی تاکید کرد: “برخی نباید گمان کنند که رای ندادن ما و عدم حضور ما در انتخابات به معنای خالی کردن صحنه است.بلکه برعکس، رای ندادن ما یک دلیل عقلانی، منطقی و انسانی دارد”.
او با بیان اینکه نفس انقلاب، آزادی و تکثر بود و می‌خواست با اتکا به آرای مردم باشد، گفت: “جریانی که امروز تمامیت قدرت را در اختیار دارد برای کسب مشروعیت نیاز به اصل مراجعه به آرای عمومی دارد. بنابراین سعی می‌کند ضمن برگزاری انتخابات به اشکال مختلف در این آرا و اجماع دخالت کند، چرا که نمی‌توانند این قاعده را برهم بزنند و مشروعیت را از مردم بگیرند از این رو سعی می کنند برآیند آرا را به نفع خودشان تغییر دهند”.
او در ادامه افزود: “امروز مهمترین نقش و وظیفه راروشنفکران و گروه‌های رانده شده از دور رقابت‌ها دارند چرا که باید وارد روند بحث و گفت‌وگو با یکدیگر شوند که این مساله در این شرایط بسیار مهم است”.
او گفت: “روشنفکران و گروه‌های آگاه جامعه باید با نفوذ به توده‌های مردم ضمن به خودآگاهی رساندن آنان مانع از بی‌تفاوتی مردم نسبت به منافع ملی شوند”.
وی در پایان تاکید کرد: “مساله مهم این است که مردم به خودآگاهی برسند تا در مقابل نقض منافع ملی بی تفاوت نباشند، تا این کار انجام نشود آنان نمی‌توانند برای هویت ملی خود تعریفی داشته باشند؛ زیرا هم به هویت ملی خود ضربه می‌زنند و هم به هویت مذهبی. از این رو به جای اینکه جزیره هایی بسیار و جدا از هم باشیم باید سعی کنیم تا جزیره‌های کوچک آگاهی بسازیم و هر چه بیشتر این جزایر را افزایش دهیم”.