جان ایریش – محمد عباس
به دنبال فشارهای ایالات متحده در اعمال تحریم های سنگین تر علیه ایران، بانک های کشورهای عرب خلیج فارس که ارتباطات نزدیکی با ایران دارند در حال پیوستن به این حلقه هستند.
در امارات متحده عربی که دومین اقتصاد بزرگ کشورهای عربی محسوب می شود، بانک ها از صدور اوراق اعتباری به ایرانیان خودداری می کنند. بحرین هم به بزرگترین موسسه وام دهنده خود فشار وارد کرده تا اقدامات مرتبط با ایرانی ها را متوقف سازد.
ایران در حالی که به سرعت از غرب فاصله می گیرد، دارای پیوندهای اقتصادی نزدیکی با کشورهای خلیج فارس است. این موضوع مخصوصاً شامل امارات متحده عربی و بحرین می شود که خود از هم پیمانان ایالات متحده محسوب شده و بزرگترین مراکز مالی خاورمیانه را تشکیل می دهند.
هرچند تجارت راه خودش را پیدا می کند و از معامله رسمی و صنعت توریسم به سوی قاچاق کالا در عرض خلیج فارس پیش می رود، اما تلاش های ایالات متحده برای کوتاه کردن دست ایران از سیستم مالی جهانی در حال شکل گرفتن است. یک مقام اماراتی از بانک ملی فلوجه در دوبی که نخواست نامش فاش شود گفت: “به خاطر پیچیدگی شرایط و احتمال تحریم شدن، ما در حال حاضر برای شرکت های ایرانی اوراق اعتباری صادر نمی کنیم.” او گفت: “الان شش ماه است که وضع همینطور است.“
در همین حال، جرج بوش در دیدار دوره ای خود از خاورمیانه در هفته جاری مشغول اعمال فشار بر کشورهای خلیج فارس است تا “پیش از اینکه دیر شود” به مقابله با ایران برخیزند. واشنگتن به بهانه پیگیری برنامه تسلیحات هسته ای از سوی ایران، بر سازمان ملل هم فشار وارد می کند تا حلقه تحریم ها علیه این کشور را تنگ تر کند. ایران این اتهام را رد می کند.
ناصر هاشم پور، معاون رییس شورای اقتصاد ایران در دوبی، می گوید امارات متحده مجبور به پیوستن به این فشارها شده است. او تخمین می زند ایرانی ها حدود 10 درصد جمعیت 4 میلیون نفری امارات را تشکیل می دهند.
انتظار تحریم ها
شرکت های ایرانی برای حل همین مشکلات، سر از امارات متحده عربی درآورده اند. به گفته هاشم پور، تعداد تجارتخانه های ایرانی از 2300 عدد در سال 2003 به 9000 در حال حاضر رسیده است.
او گفت: “ما ظرف دو تا سه سال گذشته ملتهب بودیم زیرا شرکت ها انتظار داشتند تحریم ها به نوعی اتفاق بیفتد. برای همین هم به امارات آمدند. اوراق اعتبار ایرانی ها در خیلی از کشورها مورد قبول نیست و به همین دلیل شرکت ها از امارات استفاده می کنند. بانک های امارات هم اگر شرکت ایرانی در دوبی ثبت نشده باشد، آنها را قبول نمی کنند.“
هاشم پور می گوید ظرف پنج ماه گذشته دولت امارات به طور غیر رسمی مانع از تلاش های اقتصادی شرکت های ایرانی در کشور شده است.
این شرکت ها بیشتر به بخش خصوصی اقتصادی در ایران متعلق هستند تا اینکه ظاهرسازی برای اقتصاد دولتی نظیر شرکت ملی نفت ایران باشند.
بانک های بین المللی نیز از معامله با ایران طفره می روند. به گفته مقامات صنعت نفت، بانک فرانسوی بی ان پی پاریبا و کایون تحت فشار آمریکا از اعطای اوراق اعتباری برای فروش نفت به ایران در سال گذشته خودداری کرده است.
یک منبع صعنت نفت روز دوشنبه گفت تهران هم برای مقابله با چنین وضعیتی از افتتاح خط اعتباری واردات سوختی استفاده می کند. او گفت برای جلوگیری از بررسی ها توسط ایالات متحده، معاملات را نیز با یورو انجام می دهند.
بحرین هم که بر سر خدمات مالی منطقه ای در رقابت با دوبی حرکت می کند، در حال تقلیل خدمات بانکی برای ایرانی ها است. جاسم علی، عضو کمیته مالی و اقتصادی پارلمان بحرین، به رویتر گفت دولت بر روی بانک یونایتد اهلی به عنوان بزرگترین وام دهنده کشور فشار وارد می کند تا از همکاری با بانک فیوچر خودداری کند.
بانک فیوچر از الحاق با بانک صادرات ایران و بانک ملی ایران در سال 2004 تاسیس شد. مقامات بانک یونایتد اهلی از ابراز نظر در این زمینه خودداری کردند.
علی گفت: “فشار زیادی رو بحرین بوده است. کارهای زیادی هست که آمریکا می تواند بکند. ایران یک شریک تجاری اصلی برای امارات و بحرین است و چیزهای زیادی مانند غذا، انرژی، و توریسم برای عرضه وجود دارد.“
منبع: گاردین – 14 ژانویه